จากกรณีที่หลายประเทศทั่วโลกมีการรายงานข่าวว่า พบการระบาดของโควิด-19 สายพันธุ์ใหม่ในแอฟริกาใต้ จนเกิดข่าวลือว่า "สายพันธุ์ใหม่ร้ายกาจกว่าเดลตา (อินเดีย)" นั้น ทีมข่าว นิวมีเดีย พีพีทีวี ได้รวบรวมข้อมูลที่พึงทราบเกี่ยวกับโควิด-19 สายพันธุ์ดังกล่าวมาไว้ให้แล้ว
โดยสถาบันแห่งชาติโรคติดต่อแห่งชาติแอฟริกาใต้ (NICD) รายงานว่า ทีมนักวิทยาศาสตร์ได้ตรวจพบเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์ใหม่ที่มีการกลายพันธุ์หลายตำแหน่งเหมือนสายพันธุ์อัลฟา (อังกฤษ) เบตา (แอฟริกาใต้) และแกมมา (บราซิล)
วิจัยสหรัฐฯ พบหลักฐาน โควิด-19 อาจแพร่กระจายแบบ Airborne เป็นหลัก
WHO ยกระดับโควิด-19 สายพันธุ์โคลอมเบีย มอบโค้ดเนม “สายพันธุ์มิว”
รู้จัก "โควิด-19 สายพันธุ์เอปซิลอน” ระบาดในปากีสถาน หวั่นลามมาไทย
สายพันธุ์ดังกล่าวมีชื่อว่า “C.1.2” พบครั้งแรกในแอฟริกาใต้ เมื่อช่วงเดือน พ.ค. 2021 ที่ผ่านมา แม้การระบาดส่วนใหญ่ในแอฟริกาใต้และหลายประเทศทั่วโลกจะเกิดจากสายพันธุ์เดลตา (อินเดีย) แต่ C.1.2 ได้รับความสนใจจากนักวิทยาศาสตร์เนื่องจากพบว่า มีการกลายพันธุ์ที่เร็วกว่าที่พบในสายพันธุ์อื่น ๆ ทั่วโลกเกือบ 2 เท่า
แต่ทั้งนี้ยังไม่สามารถระบุได้ว่า สายพันธุ์ใหม่นี้แพร่เชื้อได้ง่ายกว่าหรือสามารถเอาชนะภูมิคุ้มกันที่ได้รับจากวัคซีนหรือการติดเชื้อก่อนหน้านี้ได้หรือไม่
นอกจากนี้ อัตราการระบาดและการแพร่เชื้อยังอยู่ในระดับต่ำ และจนถึงขณะนี้มีการตรวจพบในลำดับจีโนมไม่ถึง 3 เปอร์เซ็นต์ นับตั้งแต่มีการเก็บตัวอย่างครั้งแรกในเดือน พ.ค.
เพนนี มัวร์ นักวิจัยจาก NICD กล่าวว่า “ขณะนี้เรายังไม่มีข้อมูลการทดลองเพื่อยืนยันว่า C.1.2 ตอบสนองอย่างไรในแง่ของความไวต่อแอนติบอดี แต่เรามีความมั่นใจอย่างมากว่า วัคซีนที่มีใช้ในแอฟริกาใต้ จะยังคงปกป้องเราจากการเจ็บป่วยและการเสียชีวิตที่รุนแรงได้”
สำหรับวัคซีนโควิด-19 ที่แอฟริกาใต้ใช้อยู่คือ วัคซีนไฟเซอร์ และวัคซีนจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน
นักวิจัยรายงานว่า การพบเชื้อที่กลายพันธุ์หลายตำแหน่งไม่ได้แปลว่ามีอันตรายมากขึ้นเสมอไป การกลายพันธุ์บางอย่างอาจทำให้ไวรัสอ่อนแอลงได้เช่นกัน
ด้านองค์การอนามัยโลก (WHO) ชี้ว่า ยังเร็วเกินไปที่จะกำหนดให้โควิด-19 สายพันธุ์ดังกล่าวเป็นสายพันธุ์ที่น่ากังวล (VOC) หรือน่าสนใจ (VOI) ดังนั้นจึงยังไม่มีการกำหนดตัวอักษรกรีกให้กับสายพันธุ์ C.1.2
มาเรีย ฟาน เคอร์คอฟ หัวหน้านักวิจัยของ WHO ระบุว่าทวิตเตอร์ของเธอว่า WHO ได้พูดคุยกับนักวิจัยแอฟริกาใต้เป็นประจำเกี่ยวกับงานของพวกเขาในการจัดลำดับพันธุกรรมโควิด-19 เรารู้สึกขอบคุณสำหรับนักวิจัยเหล่านี้ที่เสนอข้อค้นพบเกี่ยวกับสายพันธุ์ C.1.2 ให้กับ WHO ตั้งแต่เดือน ก.ค.
“ณ เวลานี้ C.1.2 ดูเหมือนจะยังไม่มีอัตราการระบาดที่สูง แต่เราต้องการข้อมูลลำดับพันธุกรรมเพิ่มเติมเพื่อดำเนินการศึกษาและแบ่งปันข้อมูลกับทั่วโลก จากข้อมูลที่มีอยู่ตอนนี้ สายพันธุ์เดลตายังคงครองการระบาดส่วนใหญ่อยู่” เธอเขียน
เธอบอกว่า ถ้า WHO พบลักษณะหรือสายพันธุ์ของโควิด-19 ใด ๆ ในฐานะสายพันธุ์ VOC หรือ VOI จะมีการอัปเดตข้อมูลทันที
C.1.2 เป็นการกลายพันธุ์จากสายพันธุ์ C.1 ซึ่งระบาดในแอฟริกาใต้เช่นกัน แต่มีอัตราการติดเชื้อที่ต่ำ และหายไปตั้งแต่ ม.ค. 2021
แม้ว่า C.1.2 จะมีการกลายพันธุ์ที่คล้ายกันกับ C.1 แต่ก็มีการกลายพันธุ์เพิ่มเติมหลายตำแหน่งภายในโปรตีนหนาม (Spike Protein) นักวิทยาศาสตร์ได้ประมาณการว่า 52% ของการกลายพันธุ์บริเวณโปรตีนหนามของสายพันธุ์ C.1.2 เป็นการกลายพันธุ์ที่เคยพบในสายพันธุ์ VOI และ VOC อื่น ๆ
โดย C.1.2 มีการกลายพันธุ์อยู่ 3 ตำแหน่งบนโปรตีนหนามที่พบในสายพันธุ์อื่นแล้วสร้างความกังวลเกี่ยวกับความร้ายแรงของเชื้อ ได้แก่ E484K, N501Y และ D614G ซึ่งเป็นการกลายพันธุ์ที่เชื่อมโยงกับความสามารถการแพร่กระจายที่เพิ่มขึ้นและการป้องกันจากภูมิคุ้มกันที่ลดลง โดยเป็นการกลายพันธุ์ที่พบได้ในเชื้อโควิด-19 แทบจะทุกสายพันธุ์ที่อยู่ในลิสต์ของ WHO
โควิด-19 บางสายพันธุ์ เช่น อัลฟาและเดลตา แพร่กระจายอย่างรวดเร็วจนกลายเป็นสายพันธุ์หลักของโลก แต่บางสายพันธุ์ยังแพร่กระจายในระดับภูมิภาคมากกว่า ทำให้ยังไม่มีการรกระดับความอันตราย นั่นอาจแปลความได้ว่า สายพันธุ์ C.1.2 รวมถึงสายพันธุ์โคลอมเบียที่เคยมีการรายงานข่าวไปก่อนหน้านี้ อาจไม่อยู่ในระดับที่ประชาชนต้องกังวล
ปัจจุบัน โควิด-19 สายพันธุ์ C.1.2 ระบาดไปแล้วใน 9 ประเทศ คือ แอฟริกาใต้ มอริเชียส ซิมบับเว บอตสวานา จีน นิวซีแลนด์ โปรตุเกส สวิตเซอร์แลนด์ และสหราชอาณาจักร แต่ละประเทศพบผู้ติดเชื้อสายพันธุ์นี้เพียงหลักหน่วย ยกเว้นแอฟริกาใต้ที่พบแล้วเกือบ 100 ราย
โดยยังไม่มีการพบโควิด-19 สายพันธุ์ C.1.2 ในประเทศไทยแต่อย่างใด และเป็นเรื่องที่ต้องทำความเข้าใจว่า การกลายพันธุ์ของเชื้อไวรัสเป็นเรื่องปกติ และไม่ใช่โควิด-19 สายพันธุ์ใหม่ทุกตัวจะมีความน่ากลัวหรือรุนแรงแบบสายพันธุ์ที่ระบาดอยู่ในขณะนี้
เรียบเรียงจาก Aljazeera / CNN / News Medical
ภาพจาก Shutterstock
หญิงท้องติดโควิดมีโอกาสคลอดก่อนกำหนด - ทารกเข้าไอซียู
เปิดจุดตรวจโควิดพนักงานบริการรับคลายล็อก
