เมื่อวันจันทร์ (24 ต.ค.) หน่วยความมั่นคงนอร์เวย์จับกุม โฆเซ แอสซิส เกียมมาเรีย นักวิชาการมหาวิทยาลัยชาวบราซิลซึ่งเป็นนักวิจัยอยู่ที่มหาวิทยาลัยทรอมโซทางเหนือของนอร์เวย์ เพราะพบว่าเขาไม่ใช่นักวิชาการ ไม่ใช่ชาวบราซิล แต่เป็น “สายลับจากรัสเซีย”
เฮ็ดวิก โม รองหัวหน้าตำรวจความมั่นคง (PST) กล่าวว่า “เราได้ขอให้มีการขับไล่นักวิจัยชาวบราซิลที่มหาวิทยาลัยทรอมโซออกจากนอร์เวย์ เพราะเราเชื่อว่าเขาเป็นภัยคุกคามต่อผลประโยชน์ของชาติเรา”
รัสเซียเผย เกณฑ์ทหารครบแล้ว ส่งไปยูเครนแล้ว 82,000 นาย
ปูตินคุมเอง! สั่งลดขั้นตอนระบบราชการ เร่งผลิตอาวุธโดยด่วน
จับสายลับรัสเซีย พยายามแฝงตัวเข้าศาลอาญาระหว่างประเทศ
เขาเสริมว่า “หน่วยงานความมั่นคงกังวลว่าเขาอาจได้รับเครือข่ายและข้อมูลเกี่ยวกับนโยบายต่าง ๆ ของนอร์เวย์ แม้ว่าสิ่งนี้จะไม่ใช่ภัยคุกคามต่อความมั่นคงของอาณาจักร แต่เรากังวลว่ารัสเซียจะนำข้อมูลเหล่านี้ไปใช้ในทางที่ผิด”
ด้านเพื่อนร่วมงานของเกียมมาเรีย ศ.กุนฮิลด์ ฮูเกนเซน ยอร์ฟ จากภาควิชาการศึกษาความมั่นคง กล่าวว่า เกียมมาเรียเข้ามาทำงานที่มหาวิทยาลัยเมื่อเดือน ธ.ค. 2021 หลังเขาติดต่อมายังภาควิชาของเธอว่า มีความสนใจในการศึกษาเรื่องความมั่นคงของภูมิภาคอาร์กติก
“เกียมมาเรียติดต่อฉันมาทางอีเมล บอกว่าเขาสนใจที่จะเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับความมั่นคงในภูมิภาคอาร์กติก ... มีศาสตราจารย์ในแคนาดาที่ฉันรู้จักให้การแนะนำเขามา และเราก็ได้ตรวจสอบประวัติของเขาด้วย”
ยอร์ฟบอกว่า จากข้อมูลที่ได้มาก เกียมมาเรียสำเร็จการศึกษาจากศูนย์การศึกษาด้านการทหาร ความมั่นคง และยุทธศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยคัลการีในแคนาดาเมื่อปี 2018 เขาไม่ได้ถูกว่าจ้างให้ทำงานที่มหาวิทยาลัยทรอมโซอย่างเป็นทางการ แต่คอยช่วยจัดการบรรยายชั้นเรียนและการสัมมนาต่าง ๆ ในขณะที่เขาทำงานวิจัยที่ใช้ทุนของตัวเอง
ยอร์ฟเชื่อว่า เกียมมาเรียไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลลับของมหาวิทยาลัยได้ “แต่เขาได้รับความเข้าใจและข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับนโยบายความมั่นคงปลอดภัยในหัวข้อศึกษาต่าง ๆ”
เพื่อนร่วมงานอีกคนที่ทำงานใกล้ชิดกับเกียมมาเรียซึ่งขอไม่เปิดเผยชื่อ บอกว่า เกียมมาเรียเป็นคนที่เป็นมิตร อัธยาศัยดี แต่รักษาความเป็นส่วนตัวสูงมาก โดยไม่มีใครในมหาวิทยาลัยมีโซเชียลมีเดียของเขาเลย
“เขาบอกว่าเขาต่อต้านโซเชียลมีเดีย และไม่ต้องการใช้ WhatsApp ด้วยซ้ำ เขาต้องการคุยผ่านทาง Telegram (โซเชียลมีเดียที่เป้นที่นิยมในรัสเซีย) เท่านั้น” เพื่อนร่วมงานรายนี้กล่าว
เขาบอกอีกว่า เกียมมาเรียมี “สำเนียงการพูด” ที่ตลกที่ทำให้เขานึกถึงภาษารัสเซีย พฤติกรรมของเกียมมาเรียทำให้เกิดความสงสัยในหมู่เพื่อนร่วมงานที่มหาวิทยาลัย และครั้งหนึ่งเขาเคยกล่าวติดตลกกับเกียมมาเรียว่า “นายเป็นสายลับหรือเปล่าเนี่ย”
ล่าสุดเมื่อวานนี้ (28 ต.ค.) โทมัส บลอม โฆษกหน่วยงานความมั่นคง รายงานว่า สายลับรัสเซียรายนี้มีชื่อจริง ๆ ว่า มิคาอิล วาเลรีวิช มิคูชิน และจะถูกตั้งข้อหาพยายามรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับความลับของชาติ และสายลับรายนี้ยังโกงอายุด้วย จากที่บอกว่ามีอายุ 37 ปี แท้จริงแล้วมีอายุ 44 ปี
ด้าน คริสโต กรอเซฟ ผู้เชี่ยวชาญจากกลุ่ม Bellingcat ซึ่งเป็นองค์กรสื่อเชิงสืบสวนสอบสวน บอกว่า ตัวจริงของมิคูชินเป็นเจ้าหน้าที่ยศนายพันของหน่วยข่าวกรองรัสเซีย (GRU)
กรอเซฟทวีตข้อความว่า “ตอนนี้เรารู้แล้วว่าเขาไม่ใช่โฆเซ และชายคนนั้นเป็นสายลับชาวรัสเซียชื่อ มิคาอิล มิคูชิน ซึ่งแก่กว่าตัวตนปลอม 6-7 ปี (โห เขาอยากจะเด็กซะด้วย) แต่เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเขามาจากหน่วยข่าวกรองไหน? มาตรวจสอบประวัติที่อยู่ของเขาในรัสเซียกันเถอะ”
เขาทวีตต่อว่า “บิงโก! เขาลงทะเบียนที่อยู่ไว้ที่หอพักของสถาบันการศึกษาของ GRU ซึ่งหมายความว่าเขามียศไม่น้อยไปกว่าพันเอก! เยี่ยมมากนอร์เวย์ คุณจับผู้พันจาก GRU ได้”
Breaking: Norwegian authorities named the real identity of the fake "Brazilian researcher": his name is Mikhail Mikhushin, born 1978. This announcement is in line with what we, together with our investigative partners, had already discovered, and I will add some more details: https://t.co/0WbfX65LlS
— Christo Grozev (@christogrozev) October 28, 2022
อย่างไรก็ตาม ทนายความส่วนตัวของเกียมมาเรียหรือมิคูชินกล่าวว่า ข้อกล่าวหาทั้งหมดนี้ไม่เป็นความจริง ขณะที่สถานทูตรัสเซียในนอร์เวย์ก็บอกว่า ไม่รู้จักชายคนที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นสายลับรายนี้
เรียบเรียงจาก BBC / The Guardian
