โรคกระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุ (Idiopathic Scoliosis) มักเกิดจากการมีความยาวของเข่าไม่เท่ากัน คือ ขาข้างหนึ่งสั้นกว่าอีกข้างหนึ่ง โดยสามารถเกิดขึ้นได้ในวัยต่าง ๆ ได้แก่ กระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุในวัยทารก (Infantile Idiopathic Scoliosis) ก่อนอายุ 3 ปี กระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุในวัยเด็ก (Juvenile Idiopathic Scoliosis) อายุระหว่าง 4 – 10 ปี
"และ กระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุในวัยรุ่น (Adolescent Idiopathic Scoliosis) อายุระหว่าง 10 – 18 ปี “พบมากที่สุด”
ซึ่งการที่ กระดูกสันหลังคด (Scoliosis) คือ การผิดรูปของแนวกระดูกสันหลังจากปกติที่โค้งงอไปด้านหน้าและหลังเล็กน้อย กลายเป็นโค้งงอ คดงอ บิดเบี้ยวไปทางด้านข้าง ส่งผลให้ไหล่ เอว สะโพกไม่เท่ากัน มีลักษณะคล้ายตัว “C” หรือตัว “S” ทำให้ร่างกายเสียสมดุลการทรงตัวส่งผลกระทบกับการใช้ชีวิต และนอกจาก กระดูกสันหลังคดแบบไม่ทราบสาเหตุ แบบที่รู้สาเหตุ เช่น ...
พบด.ญ.วัย 14 ปีกระดูกสันหลังคดงอ คาดสะพายกระเป๋านักเรียนหนัก
โรคกระดูกสันหลังคดตั้งแต่แรกเกิด (Congenital Scoliosis) เนื่องจากขณะแม่ตั้งครรภ์ตัวอ่อนในครรภ์มีกระดูกสันหลังที่ผิดปกติ
โรคกระดูกสันหลังคดจากโรคทางระบบประสาทหรือระบบกล้ามเนื้อผิดปกติ (Neuromuscular Scoliosis) เช่น โรคกล้ามเนื้อโตมากกว่าปกติ กล้ามเนื้อกระดูกสันหลังฝ่อลีบ เป็นต้น
โรคกระดูกสันหลังคดจากท่าทางที่ผิด (Functional Scoliosis) เกิดจากความผิดปกติตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ขาสั้นยาวไม่เท่ากัน กล้ามเนื้อหดเกร็ง การบาดเจ็บ
โรคกระดูกสันหลังคดจากความเสื่อม (Degenerative Lumbar Scoliosis) มักพบในผู้ใหญ่หรือผู้สูงอายุ จากการเปลี่ยนแปลงของกระดูกสันหลังที่ใช้งานเป็นเวลานาน
แพทย์ชี้หิ้วกระเป๋าหนักไม่ใช่สาเหตุกระดูกสันหลังคด
และเพื่อไม่ให้อาการลุกลามรักษาและป้องกันได้ทันเวลา ก็สามารถสังเกตอาการเบื้องต้น ได้ เพราะอาการและความรุนแรงของกระดูกสันหลังคดแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล เช่น ไหล่ทั้งสองข้างไม่เท่ากัน /แผ่นหลังหรือหน้าอกนูนไม่เท่ากัน / มองเห็นกระดูกสันหลังคดงอชัดเจน / ลำตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง / สะโพกสองข้างไม่เท่ากัน
นอกจากนี้อาจมี อาการปวดหลัง ปวดท้อง เจ็บซี่โครง กล้ามเนื้อหดตัว เป็นต้น แต่หากอาการรุนแรงจะส่งผลต่อการทำงานของหัวใจและปอด ทำงานได้ไม่เต็มที่ เหนื่อยง่าย เจ็บหน้าอก หายใจติดขัด ส่วนปัจจัยเสี่ยงที่จะเป็นโรคกระดูกสันหลังคดและมีทั้ง อายุ ความผิดปกติของร่างกายที่เป็นสัญญาณและอาการของโรคมักเกิดขึ้นในช่วงเด็กและวัยรุ่น เพศ “เกิดขึ้นในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย และเพศหญิงมีอาการรุนแรงกว่าเพศชาย” และพันธุกรรม หากคนในครอบครัวมีประวัติกระดูกสันหลังคด สมาชิกในครอบครัวย่อมมีโอกาสเกิดกระดูกสันหลังคดได้เช่นกัน
หมอชี้ กระดูกสันหลังคดไม่เกี่ยวแบกของหนัก
และหากรุนแรงอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ทั้งที่ปอดและหัวใจ กระดูกซี่โครงกดทับปอดและหัวใจเมื่อกระดูกสันหลังคดรุนแรง หายใจลำบาก เหนื่อยง่าย ที่หลัง กระดูกสันหลังคดแต่เด็กอาจมีปัญหาปวดหลังเรื้อรัง และลุกลามไปถึงบุคลิกภาพ สะโพกหรือหัวไหล่สองข้างไม่เท่ากัน ลำตัวเอียง ซี่โครงหรือหน้าอกยื่นมาด้านหน้า
ส่วนวิธีการรักษากระดูกสันหลังคด...
มีทั้งแบบรักษาโดยไม่ผ่าตัด ในกรณีที่กระดูกสันหลังคดไม่มากประมาณ 10 - 30 องศา แพทย์จะแนะนำให้ทำกายภาพบำบัด ออกกำลังกายที่เหมาะสม รวมทั้งการใส่เสื้อเกราะดัดหลัง (Brace) ในผู้ป่วยที่ยังมีการเจริญเติบโตของกระดูกโดยฉพาะในเด็กและวัยรุ่น เพื่อป้องกันไม่ให้กระดูกคดงอมากขึ้น ซึ่งเสื้อเกราะดัดหลังจะรับกับส่วนโค้งเว้าของร่างกายผู้ป่วยทั้งบริเวณแขน ซี่โครง หลัง สะโพก โดยสามารถใส่ทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตลอดทั้งวัน และจะใช้ได้จนถึงช่วงที่กระดูกหยุดการเจริญเติบโต นั่นคือ ส่วนสูงคงที่ หลังประจำเดือนมาเป็นเวลา 2 ปี มีขนขึ้นตามอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย ซึ่งผู้ป่วยควรทำตามคำแนะนำของแพทย์เฉพาะทางอย่างเคร่งครัด
และการรักษาโดยการผ่าตัด เมื่อผู้ป่วยมีอาการกระดูกสันหลังคดรุนแรงมากกว่า 60 องศาและทำการรักษาด้วยวิธีอื่นแล้วอาการยังไม่ดีขึ้นแพทย์อาจใช้การผ่าตัดเชื่อมกระดูกสันหลัง (Spinal Fusion) โดยแพทย์จะยึดโลหะชิ้นเล็ก ๆ เข้ากับแนวกระดูกสันหลัง โดยใช้วัสดุตรึงกระดูกไว้ด้วยกัน ในเด็กที่อายุน้อยมาก ๆ แพทย์จะยึดโลหะที่สามารถปรับยืดความยาวของโลหะได้ทุก ๆ 6 เดือน ตามการเติบโตและคดงอของกระดูก เมื่อเด็กโตที่ก็จะทำการผ่าตัดจัดแนวกระดูกสันหลัง โดยใส่สกรูยึดกระดูกสันหลังในตำแหน่งที่เหมาะสม เพื่อป้องกันไม่ให้อาการรุนแรงขึ้น สร้างสมดุลให้ร่างกายกลับไปใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงปกติ
ข้อมูล : นพ.อธิคม เมธาเธียร ผู้เชี่ยวชาญกระดูกสันหลังคดและผิดรูป ศัลยแพทย์กระดูกสันหลัง สถาบันโรคกระดูกสันหลังกรุงเทพ โรงพยาบาลกรุงเทพ
“ปวดหลัง” สัญญาณอันตรายที่ไม่ธรรมดา !!!
“กรมการแพทย์” แนะเด็กประถมไม่ควรถือกระเป๋านักเรียนหนัก
ระวัง ! ก้มเล่นมือถือนานๆ จะทำให้กระดูกสันหลังเสื่อมก่อนวัย