รู้หรือไม่! การละเมิดสิทธิส่วนบุคคลในที่ดินอาศัย “ผิดกฎหมาย”

เมื่อวันที่ (27 ก.พ.61) ทีมนิวมีเดีย พีพีทีวี ได้จัดกิจกรรมชวนแฟนเพจตอบคำถาม “คุณรู้เรื่องกฎหมายแค่ไหน แล้วรู้หรือไม่? ข้อใดเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลในที่ดินอาศัย” ผ่านทางเพจเฟซบุ๊ก PPTV HD 36 ซึ่งมีเหตุการณ์ให้เลือก 5 ข้อ ประกอบด้วย สุนัขในบ้านเห่าเสียงดังและอุจจาระหน้าบ้านคนอื่น, กิ่งไม้รุกล้ำเข้ามาในที่ดินของเรา, ทิ้งขยะในถังขยะหน้าบ้านคนอื่น, ขายของหน้าบ้านคนอื่น และก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างบังวิวธรรมชาติ

โดยวันนี้ (6 มี.ค.61) นายวิรัช หวังปิติพาณิชย์ ทนายความ ได้ออกมาเฉลยว่า เหตุการณ์ดังกล่าวทั้ง 5 ข้อ ถือเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลในที่ดินอาศัยทั้งหมด ดังนี้

สุนัขในบ้านเห่าเสียงดัง และอุจจาระหน้าบ้านคนอื่น

การที่สุนัขเห่าเสียงดัง อาจผิดพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มาตรา 25 ในกรณีที่มีเหตุอันอาจก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ผู้อยู่อาศัยในบริเวณใกล้เคียงหรือผู้ที่ต้องประสบกับเหตุนั้นดังต่อไปนี้ ให้ถือว่าเป็นเหตุรำคาญ ฯลฯ และ (4) การกระทำใด ๆ อันเป็นเหตุให้เกิดกลิ่น แสง รังสี เสียง ความร้อน สิ่งมีพิษ ความสั่นสะเทือน ฝุ่น ละออง เขม่า เถ้า หรือกรณีอื่นใด จนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

มาตรา 27 ในกรณีที่มีเหตุรำคาญเกิดขึ้นหรืออาจเกิดขึ้นในที่หรือทางสาธารณะให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีอำนาจออกคำสั่งเป็นหนังสือให้บุคคลซึ่งเป็นต้นเหตุหรือเกี่ยวข้องกับการก่อหรืออาจก่อให้เกิดเหตุรำคาญนั้น ระงับหรือป้องกันเหตุรำคาญภายในเวลาอันสมควรตามที่ระบุไว้ในคำสั่ง และถ้าเห็นสมควรจะให้กระทำโดยวิธีใดเพื่อระงับหรือป้องกันเหตุรำคาญนั้น หรือสมควรกำหนดวิธีการเพื่อป้องกันมิให้มีเหตุรำคาญเกิดขึ้นอีกในอนาคต ให้ระบุไว้ในคำสั่งได้

สำหรับกรณีที่ปรากฏแก่เจ้าพนักงานท้องถิ่นว่าไม่มีการปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามวรรคหนึ่ง และเหตุรำคาญที่เกิดขึ้นอาจเกิดอันตรายอย่างร้ายแรงต่อสุขภาพ ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นระงับเหตุรำคาญนั้น และอาจจัดการตามความจำเป็นเพื่อป้องกันมิให้เกิดเหตุรำคาญนั้นขึ้นอีกโดยบุคคลซึ่งเป็นต้นเหตุหรือเกี่ยวข้องกับการก่อหรืออาจก่อให้เกิดเหตุรำคาญต้องเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายสำหรับการจัดการนั้น นอกจากนี้ มาตรา 74 ผู้ใดไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามมาตรา 21 มาตรา 22 มาตรา 27 วรรคหนึ่ง หรือมาตรา 28 วรรคหนึ่ง หรือวรรคสาม โดยไม่มีเหตุหรือข้อแก้ตัวอันสมควร หรือขัดขวางการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามมาตรา 23 มาตรา 27 วรรคสอง หรือมาตรา 28 วรรคสอง ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1เดือน หรือปรับไม่เกิน 2,000บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

สรุป กรณีสุนัขเห่าเสียงดังอาจมีความผิดตาม พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มาตรา 25 (4) , 27 และถ้าฝ่าฝืนมีความผิดตามมาตรา 74 โทษจำคุกสูงสุด 1 เดือน ปรับสูงสุด 2,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ส่วนกรณี สุนัขขี้หน้าบ้าน อาจมีความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 397 โทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน ปรับไม่เกิน 10,000 บาท และถ้าเป็นพื้นที่สาธารณะ จะมีความผิดตาม พรบ.รักษาความสะอาด พ.ศ. 2535 มาตรา 14 ประกอบ 52 ปรับไม่เกิน 500 บาท อย่างไรก็ตามถ้าเป็นที่เอกชน ก็ใช้ พรบ.รักษาฯ ไม่ได้ เพราะจะอยู่ภายใต้ระเบียบข้อตกลงของหมู่บ้านและทั้งสองกรณี ฟ้องแพ่งเรียกค่าเสียหายได้ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420

กิ่งไม้รุกล้ำเข้ามาในที่ดินของเรา

ถือเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล แต่กฎหมายมีวิธีจัดการ คือ ถ้ามีกิ่งไม้รุกล้ำเข้ามา ต้องแจ้งเตือนก่อน และกำหนดเวลา ถ้าเขาไม่ตัดก็ตัด ตามมาตรา ๑๓๔๗  เจ้าของที่ดินอาจตัดรากไม้ซึ่งรุกเข้ามาจากที่ดินติดต่อและเอาไว้เสีย ถ้ากิ่งไม้ยื่นล้ำเข้ามา เมื่อเจ้าของที่ดินได้บอกผู้ครอบครองที่ดินติดต่อให้ตัดภายในเวลาอันสมควรแล้ว แต่ผู้นั้นไม่ตัด ท่านว่าเจ้าของที่ดินตัดเอาเสียได้

สรุป ถ้าพบว่ามีกิ้งไม้รุกล้ำเข้ามาในที่ดิน เจ้าของที่ดินต้องแจ้งเตือนก่อน และกำหนดระยะเวลาให้เจ้าของต้นไม้มาตัด แต่ถ้าเลยกำหนดระยะเวลาแล้วเขาไม่มาตัด เจ้าของที่ดินสามารถตัดได้เองทันที

ทิ้งขยะในถังขยะหน้าบ้านคนอื่น

การทิ้งขยะในถังขยะหน้าบ้านคนอื่น อาจมีความผิดฐานละเมิด ตาม มาตรา 420 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๘๙  ผู้ใดกระทำด้วยประการใด ๆ ให้ของแข็งตกลง ณ ที่ใด ๆ โดยประการที่น่าจะเป็นอันตรายหรือเดือดร้อนรำคาญแก่บุคคล หรือเป็นอันตรายแก่ทรัพย์ หรือกระทำด้วยประการใด ๆ ให้ของโสโครกเปรอะเปื้อนหรือน่าจะเปรอะเปื้อน ตัวบุคคล หรือทรัพย์ หรือแกล้งทำให้ของโสโครกเป็นที่เดือดร้อนรำคาญ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

สรุป ทิ้งขยะในถังขยะหน้าบ้านคนอื่น อาจมีความผิดฐานละเมิด ตาม มาตรา 420 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๘๙ มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน ไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ขายของหน้าบ้านคนอื่น

ถ้าขวางทางเข้าออกประตูบ้าน อาจมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 397 โทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน ปรับไม่เกิน 10,000 บาท

ก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างบังวิวธรรมชาติ

การก่อสร้างอาคารที่ไปบังแสงสว่าง และบังลมที่จะเข้าถึงอสังหาริมทรัพย์ข้างเคียง เคยมีคดีที่มีการฟ้องร้องกันในศาลยุติธรรม และสู้กันถึงศาลฎีกา เช่น คดีตามคำพิพากษาฎีกาที่ 2949/2526 คดีนี้โจทก์ฟ้องทั้งกรุงเทพมหานคร และเจ้าของอาคาร คำพิพากษาโดยย่อ คือ เดิมบ้านของโจทก์ได้รับลมและแสงสว่างจากภายนอกพอสมควร เมื่อจำเลยสร้างอาคารพิพาทสูงกว่าบ้านโจทก์มาก จึงปิดกั้นทางลมที่พัดจากทางด้านทิศใต้ถึงปีละ 6 เดือน และปิดกั้นแสงสว่างเป็นเหตุให้โจทก์ต้องใช้แสงไฟฟ้าในเวลากลางวัน ดังนี้ การกระทำของจำเลยจึงเป็นการละเมิดต่อโจทก์ แม้จำเลยจะมีแดนกรรมสิทธิ์เหนือพื้นดินของตน แต่ก็ต้องอยู่ในบังคับแห่ง ป.พ.พ. ม.420 การใช้สิทธิปลูกสร้างอาคารของจำเลยเป็นเหตุให้โจทก์ได้รับความเดือดร้อนรำคาญเกินที่ควรคาดหมาย ได้ว่าจะเป็นไปตามปกติและเหตุอันสมควร เพราะตรงที่จำเลยปลูกสร้างอาคารพิพาทเป็นย่านประชาชนอยู่อาศัย ไม่ใช่ย่านการค้าหรือประกอบธุรกิจ

โดยโจทก์จึงมีสิทธิที่จะกำจัดความเดือดร้อนรำคาญให้สิ้นไปได้ตาม ม.1337 ตามเทศบัญญัติของเทศบาลกรุงเทพ เรื่องควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2484 (ซึ่งใช้อยู่ในขณะนั้น) ข้อ 59 และ 60 การปลูกสร้างอาคารซึ่งอยู่ริมถนนที่มีความกว้างไม่ถึง 8 เมตรแต่ไม่น้อยกว่า 4 เมตร อนุญาตให้ปลูกสร้างได้สูงไม่เกิน 8 เมตร บริเวณหน้าอาคารของจำเลยที่ 1 ติดขอบซอยหรือขอบถนนกว้าง 4.60 หรือ 5.40 เมตรเท่านั้น การที่กรุงเทพมหานครจำเลยที่ 2 โดยหัวหน้าเขตจำเลยที่ 4 อนุญาตให้จำเลยที่ 1 ปลูกสร้างอาคารพิพาทสูงเกิน 8 เมตร จึงไม่ชอบด้วยเทศบัญญัติดังกล่าว แม้จะกำหนดให้ปลูกสร้างร่นห่างจากของซอยเข้าไปด้านหลังอีก 3 เมตรก็ตาม ให้เพิกถอนคำสั่งอนุญาตให้ก่อสร้างอาคารส่วนที่สูงเกิน 8 เมตร และให้จำเลยเจ้าของอาคารรื้ออาคารส่วนที่สูงเกิน 8 เมตรด้วย