“การฮั้ว” เป็นการกระทำร่วมกันของผู้ประกอบธุรกิจ เพื่อผูกขาดตลาด ลดการแข่งขัน หรือจำกัดการแข่งขันในตลาด ซึ่งการกระทำนี้ ทำให้เกิดความเสียหายต่อการแข่งขันทางการค้า และเสียหายต่อผู้บริโภค เพราะจะทำให้ต้องสินค้าในราคาที่สูงกว่าปกติ และเป็นการจำกัดทางเลือกซื้อ ซึ่งเป็นการกระทำที่เข้าข่ายผิดกฎหมาย
การฮั้วในไทย แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ การฮั้วแบบร้ายแรง และ การฮั้วแบบไม่ร้ายแรง
1. การฮั้วแบบร้ายแรง
2. การฮั้วแบบไม่ร้ายแรง
ดีเอสไอ จับฮั้วประมูลระบบ “อี-บิดดิ้ง” รายใหญ่
ย้อนรอย “ฮั้วประมูล” มอเตอร์ไซค์ตำรวจ “ไทเกอร์”
การฮั้วแบบร้ายแรง (ตามมาตรา 54)
เป็นการกระทำร่วมกันระหว่างผู้ประกอบธุรกิจที่เป็นคู่แข่งในตลาดเดียวกัน เช่น บริษัท A และบริษัท B ผลิตสินค้าประเภทเดียวกัน แข่งขันอยู่ในตลาดเดียวกัน แต่ได้มีการทำข้อตกลงเพื่อที่จะทำธุรกิจกันได้โดยไม่แข่งขัน ซึ่งข้อตกลงดังกล่าว มี 4 ลักษณะ
1.การฮั้วราคาหรือเงื่อนไขทางการค้า เช่น กำหนดราคา เงื่อนไขชำระเงิน ไปในทิศทางเดียวกัน
2.การฮั้วเพื่อจำกัดปริมาณ เช่น จำกัดปริมาณการผลิต การซื้อ การขาย
3.การฮั้วประมูล เช่น ผู้เข้าร่วมประมูลจะสมรู้ร่วมคิดกันให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งชนะการประมูล
4.การฮั้วแบ่งตลาด เช่น แบ่งพื้นที่การขาย
การฮั้วแบบไม่ร้ายแรง (ตามมาตรา 55)
เป็นการกระทำร่วมกันระหว่างผู้ประกอบธุรกิจที่เป็นคู่แข่งในตลาดเดียวกัน หรืออยู่ในตลาดต่างระดับกัน และไม่ได้เป็นคู่แข่งในตลาดเดียวกัน มี 5 ลักษณะ
1.การฮั้วราคา การซื้อขาย ระหว่างผู้ประกอบธุรกิจที่ไม่ใช่คู่แข่งกัน
2.การฮั้วเพื่อลดคุณภาพสินค้าหรือบริการ
3.การฮั้วเพื่อแต่งตั้งหรือมอบหมายบุคคลเดียวกันเป็นผู้จำหน่าย 4
4.การฮั้วเงื่อนไขหรือวิธีปฏิบัติทางการค้า
5.การฮั้วในลักษณะอื่นๆ
เช็ก 3 พฤติกรรมต้องระวังที่อาจทำให้ “ฮั้ว” ไม่รู้ตัว
1.การลดคุณภาพสินค้าหรือบริการ
2.การแต่งตั้งผู้แทนเดียวในกสนจำหน่ายสินค้าเดียวกัน
3.การกำหนดเงื่อนไขหรือวิธีปฏิบัติทางการค้า การซื้อขาย
ผลกระทบจากการฮั้ว
ทำให้เกิดการผูกขาด ไม่มีการแข่งขัน โดยผู้ประกอบธุรกิจมีอำนาจ จะกำหนดราคา/ปริมาณสินค้า/บริการได้อย่างอิสระ จำกัดสิทธิหรือโอกาสในการดำเนินการของผู้ประกอบการรายอื่น ส่งผลกระทบต่อทั้งผู้บริโภคและเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ
แต่ยังมีกรณีที่การฮั้ว ที่ไม่เข้าข่ายผิดกฎหมาย ได้แก่ การฮั้วที่มีวัตถุประสงค์เพื่อการวิจัยหรือพัฒนาการผลิต การจัดจำหน่ายสินค้า และการส่งเสริมให้เกิดความก้าวหน้าทางเทคนิคหรือเศรษฐกิจ โดยต้องคำนึงถึงผลกระทบต่อผู้บริโภคในด้านต่างๆ ไม่เป็นการจำกัดทางเลือกสินค้าและไม่ก่อให้เกิดการผูกขาดในตลาด
บทลงโทษทางกฎหมายหากเข้าข่ายฮั้ว
มีการกำหนดบทลงโทษที่่แตกต่างกันไปตามความร้ายแรงที่เกิดขึ้น
-การฮั้วแบบรุนแรงตามมาตรา 54 ได้กำหนดบทลงโทษอาญา จำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับ ไม่เกิน 10% ของรายได้ในปีที่กระทำความผิด หรือทั้งจำทั้งปรับ
-การฮั้วแบบไม่ร้ายแรงตามมาตรา 55 มีโทษทางปกครองต้องชำระค่าปรับไม่เกิน 10% ของรายได้ในปีที่กระทำความผิด
ที่มา สำนักงานคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า (สขค.)