โลกร้อนขึ้นอีก เกิดไฟป่าในพื้นที่ชุ่มน้ำที่ใหญ่ที่สุดในโลก


โดย PPTV Online

เผยแพร่




เกิดไฟป่าในภูมิภาคพันตานัลของอเมริกาใต้ต่อเนื่องนานหลายเดือน ทำลายพื้นที่ไปแล้วกว่าร้อยละ 28 กระทบสัตว์ป่าใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด

ไฟป่าแคลิฟอร์เนีย ยกระดับเป็น กิกะไฟร์ (gigafire) ผลาญพื้นที่ป่ากว่า 10 ล้านไร่

ประชากรสัตว์ป่าทั้งโลกลดลง 2 ใน 3 ในช่วงไม่ถึง 50 ปีที่ผ่านมา

ในปี 2020 นี้ โลกต่างจับจ้องไปที่เหตุไฟป่าแคลิฟอร์เนียและแอมะซอน พร้อมตั้งคำถามถึงปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่นำมาสู่ภัยอันรุนแรงนี้ ล่าสุด แม้แต่พื้นที่ชุ่มน้ำเขตร้อนที่ใหญ่ที่สุดในโลกก็กำลังเกิดไฟป่าต่อเนื่องมานานหลายเดือนโดยที่โลกภายนอกไม่รับรู้

ภูมิภาคพันตานัล (Pantanal) ซึ่งมีความหมายในภาษาโปรตุเกสว่า “พื้นที่ชุ่มน้ำ” และความหมายในภาษาสเปนว่า “ลุ่มน้ำ” ตั้งอยู่ในทวีปอเมริกาใต้ กินพื้นที่ระหว่าง 3 ประเทศ คือ บราซิล โบลิเวีย และปารากวัย

พันตานัลถือไว้ว่าเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ (Wetland) ที่ใหญ่ที่สุดของโลก มีขนาดพื้นที่กว่า 187,000 ตารางกิโลเมตร คิดเป็น 3% ของพื้นที่ชุ่มน้ำทั้งหมดบนโลก โดย “พื้นที่ชุ่มน้ำ” หมายถึง ลักษณะทางภูมิประเทศที่มีรูปแบบเป็น พื้นที่ลุ่ม พื้นที่ราบลุ่ม พื้นที่ลุ่มชื้นแฉะ พื้นที่ฉ่ำน้ำ มีน้ำท่วม มีน้ำขัง พื้นที่พรุ พื้นที่แหล่งน้ำ ทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น ทั้งที่มีน้ำขัง หรือท่วมอยู่ถาวร และชั่วครั้งชั่วคราว ทั้งที่เป็นแหล่งน้ำนิ่ง และน้ำทั้งที่เป็นน้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม รวมไปถึงพื้นที่ชายฝั่งทะเล และพื้นที่ของทะเล ในบริเวณซึ่งเมื่อน้ำลดลงต่ำสุดมีความลึกของระดับน้ำไม่เกิน 6 เมตร

ปัจจุบันพันตานัลกำลังได้รับผลกระทบจากไฟป่าครั้งเลวร้ายที่สุดในรอบหลายทศวรรษ เปลวไฟได้เผาผลาญพื้นที่ไปแล้วประมาณ 28% และเจ้าหน้าที่ยังไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ได้อย่างสมบูรณ์

ไฟป่าได้ทำลายแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตหลายชนิดหนึ่งในนั้นคือ นกแก้วมาคอว์สีน้ำเงิน (Blue Macaw) หนึ่งในพันธุ์นกที่หายากที่สุดในโลกซึ่งเชื่อกันว่าเหลืออยู่เพียง 6,500 ตัวบนโลก

ผลกระทบของไฟป่าพันตานัลยังสร้างผลกระทบต่อโลกทั้งใบ เพราะพื้นที่ชุ่มน้ำ เช่น พันตานัล เป็นเสมือนอ่างกักเก็บจานคาร์บอน (Carbon Sink) ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดในโลก ระบบนิเวศแบบพื้นที่ชุ่มน้ำจะดูดซับและกักเก็บคาร์บอนมากกว่าปล่อยออกมา พื้นที่ชุ่มน้ำจึงมีบทบาทสำคัญในวัฏจักรคาร์บอน

เมื่อระบบนิเวศที่อุดมด้วยคาร์บอนเหล่านี้ถูกไฟเผาไหม้ ก๊าซจำนวนมหาศาลจะถูกปล่อยกลับสู่ชั้นบรรยากาศซึ่งก่อให้เกิดปรากฏการณ์เรือนกระจก และนำไปสู่ภาวะโลกร้อนต่อไป

อันเดร ลุยซ์ ซิเกรา (Andre Luiz Siqueira) ซีอีโอของ ECOA ซึ่งเป็นองค์กรเอกชนด้านสิ่งแวดล้อมซึ่งตั้งอยู่ในบราซิลกล่าวว่า "พันตานัลมีความสำคัญมากสำหรับโลกใบนี้ เพราะมีพื้นที่ป่าที่ไม่เหมือนใคร ซึ่งเป็นพื้นฐานของชีวิตบนโลก ... มันมีความสำคัญมากพอ ๆ กับป่าแอมะซอน"

ในปีนี้ สถาบันวิจัยอวกาศแห่งชาติของบราซิล (INPE) ตรวจพบการเกิดเพลิงไหม้มากกว่า 21,200 ครั้งในพื้นที่ภุมิภาคพันตานัล ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงกว่าสถิติไฟป่าจากปี 2005 ถึง 69% ที่ตรวจพบประมาณ 12,500 ครั้ง สำหรับปีนี้เฉพาะในเดือนกันยายน เกิดไฟป่าถึง 8,106 ครั้งมากกว่าค่าเฉลี่ยสูงสุดที่เคยบันทึกไว้ถึง 4 เท่า

พันตานัลมีลักษณะเด่นที่นักวิทยาศาสตร์เรียกว่า "ชีพจรน้ำหลาก (Flood Pulse)" คือ ในช่วงฤดูฝน ระหว่างเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมีนาคม 3 ใน 4 ของที่ราบลุ่มจะถูกน้ำท่วมปกคลุมพื้นที่ แล้วระบายออกในช่วงแล้ง ตั้งแต่เดือนเมษายนถึงกันยายน น้ำท่วมตามฤดูกาลนี้ทำให้พันตานัลกลายเป็นพื้นที่ที่ไม่เหมือนใคร โดยผืนดินขนาดใหญ่จะเปลี่ยนเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์น้ำเกือบสมบูรณ์

พันตานัลยังเป็นที่อยู่ของสัตว์ใกล้สูญพันธุ์หรือแปลกประหลาดหลายพันชนิด เช่น เสือจากัวร์ คาปิบารา จระเข้เคแมนดำ นากยักษ์ และนกแก้วมาคอว์สีน้ำเงิน นอกจากนี้ยังเป็นจุดแวะสำคัญบนเส้นทางของนกอพยพราว 180 ชนิด

ทั้งนี้ ไฟป่าแบบ “เป็นครั้งคราว” ถือเป็นเรื่องปกติในภูมิภาคพันตานัล ซึ่งมากจนพืชบางชนิดในภูมิภาคมีความต้านทานต่อไฟได้ เช่น มีเปลือกหนาขึ้น หรือหุ้มเมล็ดด้วยเปลือกแข็ง แต่สภาพที่แห้งแล้งผิดปกติในปี 2020 นี้ทำให้เปลวไฟลุกลามไปไกลและเร็วขึ้น มีน้ำตามธรรมชาติน้อยลง เนื่องจากมีอุปสรรคน้ำตามธรรมชาติน้อยลง แม้แต่พื้นที่ที่มีความเปียกชื้นในปีนี้ก็ยังกลายเป็นแหล่งเชื้อเพลิงให้ไฟป่า

ไฟป่าที่โหมกระหน่ำพันตานัลเป็นตัวอย่างหนึ่งของภัยธรรมชาติที่รุนแรงขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ มีข้อบ่งชี้ว่าภูมิภาคพันตานัลมีอากาศแห้งและอุ่นขึ้นตามอุณหภูมิโลกที่สูงขึ้น

เร่งอพยพคนและสัตว์ หลังไฟป่าแคลิฟอร์เนียทุบสถิติกินพื้นที่มากกว่า 8,000 ตร.กม.

ไฟป่า มหันตภัยจากน้ำมือมนุษย์

เรียบเรียงจาก CNN

ภาพจาก AFP / Getty Image / Shutterstock

TOP ต่างประเทศ
วิดีโอยอดนิยม
เรื่องที่คุณอาจพลาด

วิดีโอยอดนิยม

ข่าวเด่นในรอบสัปดาห์

เพิ่ม PPTVHD36
ลงในหน้าจอหลักของคุณ