การพ่นยาฆ่าแมลงเพื่อทำลาย เพลี้ยไฟ ไรแดง คือ หัวใจสำคัญของการปลูกทุเรียน ทุกครั้งๆ เจ้าของสวน 61 ไร่ในพื้นที่อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรีรายนี้ ต้องจดบันทึก เพื่อให้เป็นหลักฐานต่อเจ้าหน้าที่จากกรมวิชาการเกษตร ที่จะมาตรวจสอบปีละครั้ง เพื่อยืนยันว่า สวนนี้ ยังคงได้มาตรฐานสินค้าเกษตร หรือ Good Agricultural Practice หรือ GAP ที่เหมือนพาสปอร์ตในส่งออกทุเรียนไปต่างประเทศ สวนที่จะได้ GAP จะต้องคุมเข้มใน 8 ข้อใหญ่ เช่น การใช้ยา การดูแลแหล่งน้ำ และการเก็บเกี่ยวหลังการผลิต เพื่อให้สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้หากผลผลิตมีปัญหา
พีพีทีวี รวบรวม ข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง พบในจันทบุรี มีเกษตรกรปลูกทุเรียนได้มาตรฐาน GAP 1,803 รายเท่านั้น จากเกษตรที่ปลูกทุเรียน 25,415 ราย หรือ ไม่ถึง 10 % ซึ่ง ตามข้อกำหนดไทย-จีน พิธีสารว่าด้วยข้อกำหนดด้านการกักดันโรคฯ สำหรับสินค้าผลไม้เมืองร้อน 5 ชนิด ที่หนึ่งในนั้น คือ ทุเรียน จะต้องมี GAP แต่จากการสุ่มตรวจพบศัตรูพืชต้องห้ามในทุเรียน 1,700 กว่าครั้งในปีที่ผ่านมา ผิดมาตรฐาน จีนจึงเข้มงวดมากขึ้น
ร้อนมาถึง โรงงานคัดบรรจุ หรือล้ง ที่ทำหน้าที่ส่งออกผลไม้ ก็ต้องได้รับการรับรองมาตรฐานส่งออก หรือ Good Manufacturing Practice หรือ GMP เช่นกัน นายกสมาคมผู้ประกอบการส่งออกทุเรียน ระบุ ความเข้มงวดที่เกิดขึ้น ล้งเล็กๆ ก็ทยอยขอเข้าระบบแล้ว แต่ยอมรับ ไม่สามารถปฏิเสธการรับซื้อผลไม้เฉพาะกลุ่มได้
ขณะที่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ยืนยัน ทางการจีนพอใจในระบบควบคุมที่ไทยทำ ระหว่างนี้ ยังขอเปิดเส้นทางส่งออกผลไม้ทางบกเพิ่ม เพื่อลดความแออัดในบริเวณด่านชายแดนเดิม ขณะนี้กำลังหารือรายละเอียด
ศูนย์ศึกษาการค้าระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มองเรื่องนี้ ส่วนหนึ่งมาจากผลพวงเศรษฐกิจจีนที่ชะลอตัวจากสงครามการค้า ระยะเร่งด่วน ในเดือนพฤษภาคมนี้ รัฐบาล ต้องจัดตั้งคณะทำงานพิเศษ เพื่อตรวจทุเรียนก่อนส่งออกไปจีน โดยใช้หน่วยงานที่มีอยู่ สุ่มตรวจและทำรายงานเรียกความมั่นใจ ส่วนในระยะยาว รัฐบาล จะต้องยกระดับเรื่องนี้เป็นวาระแห่งชาติ เพื่อไม่ให้เสียความสามารถด้านการแข่งขันสินค้าเกษตรในอนาคต
