มูลนิธิกระจกเงา เผย ความยากคดีน้องชมพู่และปัญหาคดีเด็กหาย

จับชายบ้านกกตูม อนาจารด.ญ.อีกรายจนบาดเจ็บ ยังไม่พบหลักฐาน ทำร้าย 'น้องชมพู่'

ญาติเตรียมเผาศพ "น้องชมพู่" หลังส่งตรวจรอบ 2

นายเอกลักษณ์ หลุ่มชมแข หัวหน้าศูนย์ข้อมูลคนหาย มูลนิธิกระจกเงา เปิดเผยกับพีพีทีวีว่า จากการทำคดีเด็กหายที่เสียชีวิต หลักฐานในร่างกาย หรือหลักฐานในที่เกิดเหตุมีเวลาที่จำกัดในการตรวจสอบ และมีหลายปัจจัยที่อาจทำให้หยานหลักฐานเสื่อมสภาพไป

ทั้งจากการถูกแช่น้ำ การที่มีฝนตกมาชะล้าง หรือจากการที่มีประชาชน คนไม่เกี่ยวข้องกับคดี เข้าไปยุ่งเหยิงกับพื้นที่เกิดเหตุ เช่นบางกรณีมีการทิ้งก้นบุหรี่ หรือนำน้ำดื่มเข้าไปแล้วทิ้งขวดน้ำ ซึ่งหลักฐานจะทำให้เกิดความสับสนว่า เป็นของคนที่เข้าไปมุงดู หรือ ของผู้ก่อเหตุ

หัวหน้าศูนย์ข้อมูลคนหาย มูลนิธิกระจกเงา ยอมรับว่าประเทศไทย ก็มีบุคคลิกบางอย่างที่น่าชื่นชม เมื่อเกิดเด็กหาย คนในพื้นที่จะช่วยกันระดมกำลัง ตามหาตั้งแต่ในระดับชุมชน มีฝ่ายปกครอง เจ้าหน้าที่ตำรวจ ซึ่งสามารถทำพร้อมกันได้ แต่ย้ำว่าการเก็บพยานหลักฐาน ก็ต้องทำไปพร้อมกัน แต่ที่ผ่านมามักพบว่า อาจละเลยเก็บหลักฐานในที่เกิดเหตุ หลักฐานบางอย่างที่มีอายุการเก็บจำกัด  เช่นภาพจากกล้องวงจรปิด เมื่อถึงเวลาพบศพเด็กหาย  กล้องก็ถูกลบไปแล้ว หรือแม้กระทั้งข้อมูลทางเทคนิคอย่างสัญญาณการใช้โทรศัพท์ การติดต่อสื่อสาร มักไม่ถูกเก็บเอาไว้ ทำให้ไม่สามารถกลับมาดูข้อมูลเหล่านี้ได้

หัวหน้าศูนย์ข้อมูลคนหายยกตัวอย่างคดีที่มีการกันพื้นที่เกิดเหตุได้ดี คือ คดีเด็กพม่าที่เสียชีวิตในไร่อ้อยที่จังหวัดสุพรรณบุรี เมื่อปี 2561 ด้วยลักษณะไร่อ้อยที่มีสภาพพื้นที่แบ่งเป็นแปลงๆ ทันทีที่พบศพเด็ก เจ้าหน้าที่กันพื้นที่เกิดเหตุโดยรอบในระยะวงกว้างมาก ทำให้บุคคลที่ไม่เกี่ยวข้องไม่สามารถเข้าพื้นที่ได้ และเจ้าหน้าที่ที่ไปถึงพื้นที่ทีมแรก คือชุดพิสูจน์หลักฐาน เข้าชันสูตรพลิกศพ ดูสถานที่เกิดเหตุ ดูรอยเท้า ดูลักษณะของต้นหญ้า ซึ่งการทำงานแบบนี้จะทำให้การวินิจฉัยข้อมูล หรือการวิเคราะห์รูปคดี ทำได้อย่างประสิทธิภาพมากขึ้น

นอกจากนี้ หัวหน้าศูนย์ข้อมูลคนหาย มูลนิธิกระจกเงา ยังยกตัวอย่างคดีเด็กหาย ที่ไม่สามารถเอาผิดคนร้ายได้  เช่น กรณีคดีเด็กหายในปี 2559  เป็นเด็กอายุ 1 ขวบ 9 เดือน ที่ จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งบ้านพักตั้งอยู่โดดๆ มีทางเข้าออกทางเดียว ด้านหลังบ้านเป็นภูเขา ป่า ยากที่คนนอกจะเข้าไปได้ มีการค้นหาในบริเวณป่า ที่เกิดเหตุต่อเนื่อง จนกระทั้ง 6 เดือนผ่านไปพบโครงกระดูก ห่างจากบ้านไม่เกิน 1 กิโลเมตร เป็นจุดที่เคยหาแล้ว แต่หาไม่เจอ ประเด็นนี้ก็ถูกมองว่าอาจมีใครนำโครงกระดูก หรือนำศพเด็กมาทิ้งทีหลัง ซึ่งคดีนี้จับคนร้ายไม่ได้ เพราะหลักฐานเป็นโครงกระดูกไม่สามารถนำไปตรวจดีเอ็นเอ ตรวจลายนิ้วมือ ตรวจข้อมูลอื่นๆ ของผู้ต้องสงสัยได้

อีกคดีกรณีเด็กหญิงชาวกัมพูชาหายตัวไปในเขตท้องที่บางเขน ก่อนพบถูกฆาตกรรมอำพรางศพไว้ในกอหญ้า เด็กอยู่ในสภาพไม่สวมกางเกง ซึ่งคาดว่าน่าจะถูกล่วงละเมิดทางเพศ เคสนี้จุดเกิดเหตุเป็นแคมป์คนงานก่อสร้าง มีคนอยู่ไม่มาก ตำรวจเชิญผู้ต้องสงสัยไปสอบปากคำ 3-4 คน แต่ไม่มีพยานหลักฐานเชื่อมโยงเพราะทุกคนให้การปฏิเสธ หลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ในตัวเด็กก็หาไม่ได้ เพราะศพเด็กถูกทิ้งไว้ในน้ำ

อีกกรณีเป็นเด็ก11ขวบ ที่จังหวัดตรัง หายตัวไป ต่อมาพบศพถูกฆาตกรรม ยัดท่อระบายน้ำ เจ้าหน้าที่รวบรวมพยานหลักฐานต่างๆ จับกุมคนในชุมชน แต่มีการต่อสู้คดีกันจนกระทั่งเมื่อถึงชั้นศาลฏีกา ศาลยกฟ้องเพราะพยานหลักฐานไม่สามารถเชื่อมโยงว่าผู้ต้องหาเป็นผู้ก่อเหตุ

หัวหน้าศูนย์ข้อมูลคนหาย บอกว่า กรณีการสืบสวนติดตามคนร้ายในคดีน้องชมพู่ ต้องให้กำลังใจเจ้าหน้าที่ เพราะแม้การทำคดีจะตั้งสมมติฐานได้ แต่การทำแบบนั้นอาจเป็นการตีตราคนที่ไม่ชัดเจนว่าเป็นผู้ก่อเหตุ   ดังนั้นการดำเนินคดีในยุคนี้ ต้องเดินหน้าด้วยพยานหลักฐาน  และอาจเป็นผลดีที่ตำรวจรอหลักฐานชัดและไม่ทำคดีตามกระแสสังคม

หัวหน้าศูนย์ข้อมูลคนหายมองว่าคดีนี้ เป็นบทเรียนสำคัญในการสืบสวนสอบสวนคดีเด็กหาย ทำที่ต้องให้ความสำคัญตั้งแต่วินาทีแรกตั้งแต่เด็กหายหรือตั้งแต่รับแจ้ง ต้องหาหลักฐานไปพร้อมๆกัน เพราะเมื่อทำพร้อมกันแล้ว  เมื่อพบศพเด็ก ก็สามารถคลี่คลายคดีได้รวดเร็ว