เปิดประวัติความเป็นมาของวันครู
วันครู ถูกจัดให้มีขึ้นครั้งแรกในวันที่ 16 มกราคม 2500 สืบเนื่องมาจากการประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษาเมื่อปี 2488 ซึ่งระบุให้มีสภาในกระทรวงศึกษาธิการเรียกว่า คุรุสภา เป็นนิติบุคคลให้ครูทุกคนเป็นสมาชิกคุรุสภา โดยมีหน้าที่ในเรื่องของสถาบันวิชาชีพครู ในขณะเดียวกันก็ทำหน้าที่ให้ความเห็นเรื่องนโยบายการศึกษา และวิชาการศึกษาทั่วไปแก่กระทรวงศึกษาธิการ ควบคุมจรรยาและวินัยของครู รักษาผลประโยชน์ ส่งเสริมฐานะของครู จัดสวัสดิการให้ครู และครอบครัวได้รับความช่วยเหลือตามสมควร ส่งเสริมความรู้ และความสามัคคีของครู
ทุกปีคุรุสภาจะจัดให้มีการประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้แทนครูทั่วประเทศแถลงผลงานในรอบปีที่ผ่านมา และซักถามปัญหาข้อข้องใจต่างๆ เกี่ยวกับการดำเนินงานของคุรุสภา โดยมีคณะกรรมการอำนวยการคุรุสภาเป็นผู้ตอบข้อสงสัย โดยสถานที่ในการประชุมสมัยนั้นจใช้หอประชุมสามัคคยาจารย์ หอประชุมของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อมาในระยะหลังเปลี่ยนมาใช้หอประชุมคุรุสภา
ปี 2499 ในที่ประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีและประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติศักดิ์ ได้กล่าวคำปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศว่า
"ที่อยากเสนอในตอนนี้ก็คือว่า เนื่องจากผู้เป็นครูมีบุญคุณเป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่า วันครู ควรมีสักวันหนึ่งสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพสักการะต่อวันสงกรานต์ เราก็นำเอาอัฐิของผู้มีพระคุณบังเกิดเกล้ามาทำบุญ ทำทาน คนที่สองรองลงไปก็คือครูผู้เสียสละทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าในโอกาสนี้จะขอฝากที่ประชุมไว้ด้วย ลองปรึกษาหารือกันในหลักการ ทุกคนคงจะไม่ขัดข้อง"
จากแนวความคิดนี้ของจอมพล ป. พิบูลสงคราม ประกอบกับความเห็นของครูที่แสดงออกทางสื่อมวลชนและอื่นๆ ที่ล้วนเรียกร้องให้มีวันครูเพื่อให้เป็นวันแห่งการรำลึกถึงความสำคัญของครูในฐานะที่เป็นผู้เสียสละ ประกอบคุณงามความดีเพื่อประโยชน์ของชาติและประชาชนเป็นอันมาก โดยได้เสนอหลักการว่า เพื่อจะได้ประกอบพิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมความสามัคคีธรรมระหว่างครูและพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน
ทั้งนี้คณะมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2499 ให้วันที่ 16 มกราคมของทุกปี เป็น วันครู โดยถือเอาวันที่ประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 16 มกราคม 2488 เป็น วันครู และให้กระทรวงศึกษาธิการสั่งการให้นักเรียนและครูหยุดในวันดังกล่าว
งานวันครูได้จัดเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม 2500 ในส่วนกลางใช้สถานที่ของกรีฑาสถานแห่งชาติเป็นที่จัดงาน ได้กำหนดเป็นหลักการให้มีอนุสรณ์งานวันครูไว้แก่อนุชนรุ่นหลังทุกปี อนุสรณ์ที่สำคัญ คือ หนังประวัติครู หนังสือที่ระลึกวันครู และสิ่งก่อสร้างที่เป็นถาวรวัตถุ
และในปี 2560 นี้ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ก็ได้มอบคําขวัญวันครู ประจำปี 2560 คือ "ชาติพัฒนา ด้วยครูดี มีคุณภาพ ศิษย์ซาบซึ้ง ในพระคุณครู"
คำขวัญวันครู 2559 "อนาคตก้าวไกล ด้วยครูดี มีคุณภาพ" เจ้าของคำขวัญคือ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา มอบคำขวัญไว้ว่า "อนาคตก้าวไกล ด้วยครูดี มีคุณภาพ"
คำขวัญวันครู 2558 "เกียรติครูยิ่งใหญ่ น้อมใจบูชา เลิศล้ำคุณค่า ศรัทธาพระคุณ" เจ้าของคำขวัญคือ เด็กหญิงอนุสรา ชื่นบาล
คำขวัญวันครู 2557 "เทิดพระเกียรติทั่วหล้า กตัญญูบูชา แม่และครูแห่งแผ่นดิน" เจ้าของคำขวัญคือ นายธีธัช บรรณะทอง
คำขวัญวันครู 2556 "แปดสิบพรรษา พระราชินี ราษฏร์รัฐภักดี ครูศรีแผ่นดิน" เจ้าของคำขวัญคือ นายสะอาด สีหภาค
คำขวัญวันครู 2555 "บูชาครูแห่งแผ่นดิน จอมปราชญ์ศาสตร์ศิลป์ สยามินทร์ ภูมิพล" เจ้าของคำขวัญคือ นางสาวขนิษฐา อุตรโส
คำขวัญวันครู 2554 "เทิดพระเกียรติทั่วหล้า บูชาครูของแผ่นดิน ภูมินทร์ภูมิพล" เจ้าของคำขวัญคือ นางกนกอร ภูนาสูง
คำขวัญวันครู 2553 "น้อมจิตวันทา บูชาคุณครู กตัญญูกตเวที" เจ้าของคำขวัญคือ นายกันทา วงศ์จันทร์ทิพย์
คำขวัญวันครู 2552 "ครูสร้างคนดี เป็นศรีแผ่นดิน ทั่วถิ่นศรัทธา บูชาคุณครู" เจ้าของคำขวัญคือ นางนฤมล จันทะรัตน์
คำขวัญวันครู 2551 "ครูของแผ่นดิน เลิศศิลป์ศาสตร์ มหาราชภูมิพล ชนบูชา" เจ้าของคำขวัญคือ นางพงษ์จันทร์ สุขเกษม
คำขวัญวันครู 2550 "สิบหกมกรา เทิดทูน พ่อแผ่นดิน ภูมินทร์บรมครู" เจ้าของคำขวัญคือ นางสาวศันสนีย์ แสนโรจน์
คำขวัญวันครู 2549 "ครูดีเป็นศรีแผ่นดิน ศิษย์ทั่วถิ่นศรัทธาบูชาครู" เจ้าของคำขวัญคือ นางพรรณา คงสง
คำขวัญวันครู 2548 "ครูสร้างคนสร้างชาติด้วยศาสตร์ศิลป์ ทั่วแผ่นดินศรัทธาบูชาครู" เจ้าของคำขวัญคือ นายประจักษ์ หัวใจเพชร
คำขวัญวันครู 2547 "ครู คือ พลังสร้างแผ่นดิน ไทยทุกถิ่นน้อมบูชาพระคุณครู" เจ้าของคำขวัญคือ นางสาวพรทิพย์ ศุภกา
คำขวัญวันครู 2546 "ครูให้ความรู้ ควบคู่จรรยา ปวงชนทั่วหล้า น้อมบูชาครู" เจ้าของคำขวัญคือ นางสมปอง สายจันทร์
คำขวัญวันครู 2545 "สร้างคนสร้างชาติ สร้างศาสตร์ก้าวหน้า สร้างภูมิปัญญา ขอบูชาครู" เจ้าของคำขวัญคือ นายสุเทพ วิเศษศักดิ์ศรี
คำขวัญวันครู 2544 "พระคุณครูยิ่งใหญ่ สร้างไทยให้พัฒนา ขอบูชาคุณครู” เจ้าของคำขวัญคือ นางสาวสุทิสา ธนบดีไพบูลย์
คำขวัญวันครู 2543 "ครูต้องมีจิตวิญญาณของความเป็นครู และประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดี" เจ้าของคำขวัญคือ นายสมศักดิ์ ปริศนานันทกุล และ
"สร้างชาติ สร้างคน ผลงานของครู ทั่วโลกรับรู้ เชิดชูบูชา" เจ้าของคำขวัญคือ นายประจักษ์ เสตเตมิ
คำขวัญวันครู 2542 "ครูเป็นผู้เบิกทางแห่งปัญญา" เจ้าของคำขวัญคือ นายปัญจะ เกสรทอง และ
"ครูชี้ทางสร้างสรรค์ภูมิปัญญา ชนเชิดบูชาพระคุณครู" เจ้าของคำขวัญคือ นางเซียมเกียว แซ่เล้า
คำขวัญวันครู 2541 "ครูเป็นผู้นำทางปัญญา ชี้นำประชาธิปไตย สร้างเด็กไทยให้เป็นคนดี" เจ้าของคำขวัญคือ นายชุมพล ศิลปอาชา
คำขวัญวันครู 2540 "ครูสร้างศิษย์ ด้วยมิตรและน้ำใจ ครูคือผู้ให้ เพื่อเยาวชนไทยได้พัฒนา" เจ้าของคำขวัญคือ นายสุขวิช รังสิตพล
คำขวัญวันครู 2539 "ครู เป็นหัวใจของการพัฒนาคน" เจ้าของคำขวัญคือ นายสุขวิช รังสิตพล
คำขวัญวันครู 2538 "อุทิศเวลา รักษาคุณธรรม ชี้นำประชาธิปไตย สร้างเด็กไทยให้เป็นคนดี" เจ้าของคำขวัญคือ นายสัมพันธ์ ทองสมัคร
คำขวัญวันครู 2537 "ครู คือ ผู้มีคุณธรรม ชี้นำประชาธิปไตย สร้างเด็กไทยให้เป็นคนดี" เจ้าของคำขวัญคือ นายสัมพันธ์ ทองสมัคร
คำขวัญวันครู 2536 "ครู คือ นักพัฒนา และรักษาสิ่งแวดล้อม" เจ้าของคำขวัญคือ นายสัมพันธ์ ทองสมัคร
คำขวัญวันครู 2535 "ครู คือ ผู้ให้ ผู้สร้าง ผู้พัฒนา และผู้นำเยาวชนของชาติ เจ้าของคำขวัญคือ ดร.ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์
คำขวัญวันครู 2534 "ครู คือ ผู้สร้างสรรค์ให้เยาวชนของชาติเป็นพลเมืองดี" เจ้าของคำขวัญคือ พล.อ.มานะ รัตนโกเศศ
คำขวัญวันครู 2533 "ครู คือ ผู้อุทิศทั้งชีวิตและจิตใจ ส่งเสริมเพิ่มพูนให้เยาวชนเป็นคนดี เจ้าของคำขวัญคือ พล.อ.มานะ รัตนโกเศศ
คำขวัญวันครู 2532 "ครูดี มีจรรยา มุ่งค้นคว้าเพื่อพัฒนาเด็กไทย" เจ้าของคำขวัญคือ พล.อ.มานะ รัตนโกเศศ
คำขวัญวันครู 2531 "ครูเป็นผู้สร้าง ครูเป็นผู้ให้ความหวัง ครูเป็นพลังให้ศิษย์เป็นคนดี" เจ้าของคำขวัญคือ นายมารุต บุนนาค
คำขวัญวันครู 2530 "ครูดีมีวินัย และคุณธรรม ย่อมน้อมให้เยาวชนเป็นพลเมืองดี" เจ้าของคำขวัญคือ นายมารุต บุนนาค
คำขวัญวันครู 2529 "ครู คือ ผู้พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีคุณค่าต่อการพัฒนาชาติให้ก้าวหน้าและอยู่รอดปลอดภัย" เจ้าของคำขวัญคือ นายชวน หลีกภัย
คำขวัญวันครู 2528 "การที่บุคคลหนึ่งจะดำรงชีวิตได้อย่างดีนั้นมิใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะผู้เป็นครูมีแนวปฏิบัติที่ยากยิ่ง เป็นสิ่งน่าเห็นใจที่ครูจะต้องปฏิบัติโดยยึดถือความดี มีคุณธรรมระดับสูงกว่าบุคคลทั่วไป แต่ก็น่าภาคภูมิใจ เมื่อครูผู้ปฏิบัตินั้น ได้รับความเชื่อถือ ศรัทธา และยอมรับจากสังคมมากขึ้น จึงขอให้เพื่อนครูทุกท่านปฏิบัติตนด้วยความเสียสละ อดทน ยึดถือความดี มีคุณธรรมเพื่อจะบังเกิดผลดีแก่ตนเอง ชุมชน และประเทศชาติสืบไป" เจ้าของคำขวัญคือ นายชวน หลีกภัย
คำขวัญวันครู 2527 "ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ 2527 ผมขอให้เพื่อนครูที่รักทั้งหลายและสมาชิกคุรุสภาทุกท่าน ประสบความสุขสิริสวัสดิ์พิพัฒนมงคล สัมฤทธิผลอันพึงปรารถนาตลอด" เจ้าของคำขวัญคือ นายชวน หลีกภัย
คำขวัญวันครู 2526 "อนาคตของเด็กไทย อยู่ที่ความเอาใจใส่ของครูทุกคน" เจ้าของคำขวัญคือ ดร.เกษม ศิริสัมพันธ์
คำขวัญวันครู 2525 "ครูนั้น สังคมยกย่องนับถือว่าเป็นปูชนียบุคคล ทั้งนี้เพราะว่าครูเป็นผู้เสียสละยึดมั่นในคุณงามความดี และความถูกต้อง จีงขอให้รักษาความดีนี้ตลอดไป" เจ้าของคำขวัญคือ ดร.เกษม ศิริสัมพันธ์
คำขวัญวันครู 2524 "ครูที่แท้ต้องทำแต่ความดี ประพฤติปฏิบัติในระเบียบแบบแผน อันสมควรกับเกียรติภูมิของตน มีความรักในลูกศิษย์และอบรมปัญญาให้ลูกศิษย์มีความสมบูรณ์ทั้งทางด้านวิชาการความฉลาดรอบรู้ในเหตุและผล ทางด้านคุณธรรม จริยธรรม และทางด้านพลานามัย" เจ้าของคำขวัญคือ ดร.สิปปนนท์ เกตุทัต
คำขวัญวันครู 2522 "เป็นครูต้องยึดถือคุณธรรมของครู" เจ้าของคำขวัญคือ ดร.ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์
คำขวัญวันครู 2521 "การให้การศึกษาแก่คนในชาติ เป็นกระบวนการที่ต้องทำต่อเนื่องกันไปตลอดชีวิต ดังนั้นจึงต้องระดมสรรพกำลังหลาย ๆ ด้านมาช่วยเหลือการศึกษา ปัจจัยที่สำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งที่จะขาดเสียมิได้ก็คือ ครูซึ่งจะเป็นผู้ผลักดันให้ทุกอย่างไปสู่เป้าหมายได้ ฉะนั้นท่านทั้งหลายคงตระหนักถึงหน้าที่อันมีเกียรตินี้ ในโอกาสที่วันสำคัญอย่างยิ่งของครูได้เวียนมาบรรจบครบรอบอีกวาระหนึ่ง ข้าพเจ้าในนามของกระทรวงศึกษาธิการและประธานอำนวยการคุรุสภา ขอส่งความปรารถนาดีและความระลึกถึงเพื่อนครูทุกท่าน ทั้งนอกและในราชการขอจงประสบแต่ความสุขความเจริญโดยทั่วกัน และขอได้โปรดตระหนักถึงหน้าที่ ยึดมั่นในขนบธรรมเนียมประเพณีของครูที่ดีสืบไป" เจ้าของคำขวัญคือ นพ.บุญสม มาร์ติน
