"ไก่" ในที่นี่คือ “ไก่ต้ม” เป็นของไหว้ที่สำคัญในวันไหว้ของเทศกาลนี้
... แล้วทำไมถึงต้องเป็นไก่ ?
... ไก่เกี่ยวข้องอะไรกับเทศกาลตรุษจีน ?
... ไก่แบบไหน ลักษณะยังไง จึงจะสามารถนำมาไหว้เจ้าได้ ?
ความหมายของไก่กับเทศกาลตรุษจีน
อ.เศรษฐพงษ์ จงสงวน ผู้เชี่ยวชาญด้านจีนศึกษา ได้เล่าให้ทีมนิวมีเดีย PPTV ฟังว่าความหมายของไก่ คนจีนตั้งแต่สมัยก่อนจะให้ความสำคัญในเรื่องสิริมงคลต่างๆ มาก ดังนั้น “ไก่” ในความหมายของคนจีน หมายถึง “ความขยันขันแข็ง ความสมบูรณ์ และตรงกับคำว่า สิริมงคล” ถือเป็นเรื่องที่ดีในการต้อนรับปีใหม่
วิธีการไหว้ “ไก่เต็มตัว” ตามความเชื่อ
อ.เศรษฐพงษ์ บอกว่า เรื่องการไหว้ไก่ที่ถูกหลักตามความเชื่อของคนจีน การไหว้ไก่ หรือเป็ด จะต้องไหว้เป็นตัวเท่านั้น เพราะความเชื่อตั้งแต่ดั้งเดิมของคนจีน คือ สัตว์เหล่านี้ต้องมีครบทั้งตัว หัว ปีก ขา เครื่องใน ให้ครบ แต่ปัจจุบันต้องยอมรับว่าความเชื่อเหล่านี้เริ่มเปลี่ยนไป คนรุ่นใหม่เริ่มใช้ไก่ปรุงสำเร็จ เช่น ไก่ทอด มาทดแทน ซึ่งขึ้นอยู่กับความต้องการของแต่ละครอบครัว ซึ่งหลักการเซ่นไหว้ตามความเชื่อของจีนก็ไม่ถือว่าเป็นความผิด เนื่องจากสาระสำคัญของวันตรุษจีนคือการแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษและการรวมตัวกันของคนในครอบครัว เรื่องนี้จึงถือว่าเป็นสาระสำคัญมากกว่าเครื่องเซ่นไหว้
นิยมไหว้ด้วย “ไก่บ้าน”
ทีมข่าวพีพีทีวีได้สำรวจตลาดเก่าเยาวราช พบว่ามีประชาชนจำนวนมากมาเดินซื้อสินค้าและอาหารสำหรับการไหว้เจ้า เราจึงได้พูดคุยกับชาวไทยเชื้อสายจีนที่มาเลือกซื้อ “ไก่” เพื่อเตรียมนำไปเป็นเครื่องเซ่นไหว้ อย่าง “บุญศรี เทียมธีระไพบูลย์” ประชาชนผู้มาจับจ่ายซื้อสินค้าสำหรับไหว้เจ้า บอกว่า จะเลือกไก่บ้าน หรือ ไก่ผสม ซึ่งไก่ผสมก็คือไก่บ้านผสมกับไก่เนื้อ จะมีลักษณะเนื้อที่ไม่เหนียวจนเกินไป เพราะตอนนำไปต้ม เนื้อของไก่จะไม่เหนียวและตัวไก่ยังคงความสวย ไม่เละ
เช่นเดียวกับ “สุภรณ์ จิตรจิระวาณิชย์” ประชาชนที่มาจับจ่ายซื้อสินค้าสำหรับไหว้เจ้า ให้ข้อมูลว่า จะเลือกเพียงไก่บ้านเท่านั้น และจะต้องเป็นไก่ตัวเมีย ตัวเล็ก เพราะเนื้อไก่บ้านจะอร่อยกว่าเนื้อของไก่เนื้อ แม้ราคาจะสูงกว่าไก่เนื้อก็ตาม
ความเชื่อของการไหว้เจ้าบางพื้นที่ ต้องใช้ “ไก่สาว” เท่านั้น
นอกจากไก่บ้านที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจำนวนมากเลือกซื้อไปเพื่อไหว้เจ้าแล้ว แต่บางพื้นที่ยังมีการใช้ไก่บ้านตัวเมีย หรือที่เรียกว่า “ไก่สาว” เท่านั้น ในการนำมาไหว้ “ภารดี ปาลโมกข์” ชาวไทยเชื้อสายจีน รายนี้บอกเล่าให้เราฟังว่า ครอบครัวของเธอมีการเลือกไก่ไหว้ จะต้องเป็นไก่บ้านที่มีอายุน้อย น้ำหนักประมาณ 1 กิโลกรัมครึ่งและต้องเป็นตัวเมีย ไม่ผ่านการฟักไข่มาก่อน เพราะมีความเชื่อว่า ไก่ตัวเมียและไม่ผ่านการฟักไข่ เปรียบเสมือนกับเนื้อของผู้หญิงที่ยังสาว เนื้อไก่ที่ได้จะหวาน ไม่เหนียว ซึ่งการเลือกไก่รูปแบบนี้มาไหว้ ซึ่งการเลือกใช้ไก่สาวนั้น มีการสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษแล้ว โดยมีร้านประจำที่สั่งประจำทุกปี
“ไก่บ้าน” วางเต็มแผงช่วงเทศกาลตรุษจีน
“อมรพรรณ ชาญสาธิต” ร้านค้าขายไก่ต้มในตลาดเก่าเยาวราช เล่าว่า ช่วงเทศกาลตรุษจีนทางร้านจะสั่งไก่บ้าน และไก่ตอน มาขายมากกว่าไก่เนื้อ แม้ราคาจะแพงกว่า แต่ลูกค้าก็เลือกที่จะนำไปไหว้มากกว่า โดยไก่บ้านจะขายดีในเทศกาลตรุษจีน เนื่องจากราคาไม่แพงจนเกินไปและไม่ถูกจนเกินไป เพราะถ้าหากจะใช้ไก่ตอน ราคาจะอยู่ที่ตัวละ 500 บาทขึ้นไป
ขณะที่ “พงธ์พรรณ ยอดศิริวงศ์” ร้านค้าขายไก่ต้มในตลาดเก่าเยาวราช อีกราย ยังบอกว่า ในช่วงเทศกาลตรุษจีน ไก่ที่ลูกค้าเลือกเพื่อนำไปไหว้มากที่สุดคือ ไก่บ้าน หรือไก่ไทย รองลงมาคือไก่ตอน เหตุผลที่เลือกไก่บ้าน เพราะเนื้อไก่บ้านจะสวยกว่า และแน่นกว่า
เคล็ดไม่ลับ ต้มไก่ไหว้ให้สวย
ผู้ประกอบกิจการขายไก่ต้มในตลาดเก่าเยาวราชร้านหนึ่ง ได้บอกเคล็ดลับของทางร้านสำหรับการต้มไก่ไหว้ให้สวยและหนังไก่ไม่แตก ว่า การต้มไก่ทั้งตัว จะต้องต้มด้วยไฟอ่อนๆ เพราะไม่ให้ตัวไก่หนังแตกและเนื้อไม่แข็งหรืออ่อนจนเกินไป โดยระยะเวลาในการต้มอยู่ที่ 40 นาที ไม่รวมเวลารอน้ำเดือดก่อนนำลงไปต้มราว 45-60 นาที อีกสูตรหนึ่งที่อยากจะบอกต่อ คือการต้มน้ำ ควรใส่รากผักชี กระเทียม พริกไทย ลงไปในน้ำซุปด้วย เพื่อเพิ่มรสชาติที่ดียิ่งขึ้น
นี่ก็เป็นเรื่องของ “ไก่” ที่เรานำมาฝากซึ่งปีนี้นั้นตรุษจีนตรงกับปีไก่พอดี เนื่องจากมีความเชื่อว่าไก่มีความหมายที่ดีมีความเป็นสิริมงคล จึงทำให้ทุกปี “ไก่” ก็กลายเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ในประเภทของไหว้นั่นเอง
content : ฐิรพงษ์ คงแย้ม
Photo : สมศักดิ์เนตรทอง / อำพล ทองเมืองหลวง
