นายลายทองเหรียญ มีพันธ์ เจ้าของวังช้างอยุธยาแลเพนียด และประธานมูลนิธิพระคชบาล อธิบายสถานะของช้างไทยในวันนี้ กับ นิวมีเดีย พีพีทีวี ว่าสามารถแบ่งยุคของช้างไทยได้ 3 ยุค คือ ยุคเจ้าพระยา คือ ยุคแรกที่ช้างยืนคู่เคียงบ่าเคียงไหล่บรรพบุรุษและนักรบของไทยเพื่อปกป้องประเทศชาติในสงครามถึงขนาดอวยยศให้ช้างเป็นถึงเจ้าพระยา
ยุคที่ 2 คือ ยุคช้างกรรมกร การใช้ช้างเพื่อลากไม้ ลากของในป่า ซึ่งครั้งนึงไทยเคยส่งช้าง 47,000 เชือกให้กับบริษัทบอมเบย์เบอร์ม่า บริษัทที่ได้รับสัมปทานทำไม้ในเขตภาคเหนือตั้งแต่ปี พ.ศ.2477 เพื่อใช้ขนไม้ส่งออกโดยเฉพาะ
ต่อมาเมื่อ พ.ร.บ.ป่าไม้ พ.ศ. 2484 ประกาศให้ทุกสัมปทานสิ้นสุดลงทั้งแปลงมีผลให้การทำไม้สัมปทาน จำนวน 276 ป่า เนื้อที่ 96,728,981 ไร่ ยุติลงโดยสิ้นเชิง ช้างกลับเข้าสู่เมืองอีกครั้ง เข้าสู่ยุคที่ 3
ยุคที่ 3 ยุคช้างขอทานข้างถนน นายลายทองเหรียญ อธิบายว่า ยุคนี้มีระยะเวลานานถึง 30 ปี จนถึงวันนี้ช้างกำลังเข้าสู่ ยุคที่ 4 ยุคช้างโชว์เพื่อการท่องเที่ยว เพราะช้างกลายเป็นส่วนหนึ่งของการท่องเที่ยว เป็นเหมือนตัวชูโรงการท่องเที่ยวไทย
ซึ่งรัฐบาลต้องหาควรหาช่องทางส่งเสริมการเลี้ยงช้างให้ถูกต้องหรือไม่ เขาย้ำว่า “ต้องส่งเสริมไม่ใช่ห้ามปราม”
นอกจากช้างเลี้ยงแล้วก็ยังมี “ช้างป่า”
โดยสถานการณ์ช้างป่าของไทย ตามข้อมูลจากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช พบว่า มีอยู่ประมาณ 3,500 -6,000 ตัว ในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ 68 แห่ง 7 กลุ่มป่า คือ กลุ่มป่าตะวันตก พื้นที่ แก่งกระจาน สลักพระ ห้วยขาแข้ง 400-600 ตัว กลุ่มป่ารอยต่อตะวันออก 5 จังหวัด 300-400 ตัว กลุ่มป่าภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่ ภูเขียว น้ำหนาว เขาใหญ่ ตาพระยา 500-600 ตัว กลุ่มป่าภาคใต้คลองแสง-เขาสก จ.สุราษฎร์ธานี 100-150 ตัว และกลุ่มป่าภาคเหนือ 110-300 ตัว
ซึ่งช้างป่าก็มักจะมีข้อพิพาทกับมนุษย์อยู่เสมอหลายครั้ง เส้นแบ่งพื้นที่ของ “ช้าง”กับ “คน” ทำให้เกิดความขัดแย้งของช้างกับชาวบ้าน สาเหตุหลักคือช้างป่าแอบเข้ามาในพื้นที่ไร่นาเรือกสวนของชาวบ้านเพื่อกินพืชผลทางการเกษตร และหลายครั้งเราจึงได้เห็นภาพอันน่าสลดใจที่เกิดขึ้นทั้งกับช้างป่าและคน คือ ช้างป่าโดนไฟช็อตจนล้ม หรือ ชาวสวน พรานป่า ถูกช้างทำร้ายจนเสียชีวิต
คำถามคือ เราจะอยู่ร่วมกันได้อย่างไร
