คัดกรอง 3 มะเร็งยอดฮิต ขั้นตอนและการเตรียมตัว พบเร็วเพิ่มโอกาสรักษา

โรคมะเร็ง (Cancer) เกิดขึ้นจากการกลายพันธุ์ของยีน หรือสารพันธุกรรมที่อยู่ในเซลล์ ทำให้เซลล์มีลักษณะผิดปกติแตกต่างจากเซลล์ทั่วไป ทำให้ร่างกายควบคุมไม่ได้ทั้งยังสามารถมีชีวิตอยู่นานกว่าเซลล์ปกติทั่วไป โดยเซลล์เหล่านี้แพร่กระจายไปทั่วร่างกาย ส่งผลให้อวัยวะต่างๆ ในร่างกายทำงานผิดปกติและเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตในที่สุด

การตรวจคัดกรองโรคมะเร็ง (Cancer Screening or Cancer Early Detection) เป็นวิธีการรักษาโรคมะเร็งที่ทางการแพทย์นิยมใช้

เนื่องจากเป็นการตรวจเพื่อค้นหาโรคมะเร็งตั้งแต่ก่อนเป็นโรคจนถึงระยะเริ่มต้น แม้ว่าผู้ป่วยจะยังไม่มีอาการที่แสดงออกมา  ส่งผลให้มีอัตราการอยู่รอดจากโรคมะเร็งภายหลังการรักษาเพิ่มขึ้น หรือสามารถลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งได้มากขึ้น แม้ว่าการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งจะยังไม่สามารถคัดกรองโรคมะเร็งได้ทุกชนิด หลายๆ โรคอาจยังไม่สามารถตรวจเจอได้ ปัจจุบันที่สามารถทำการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งได้ เช่น โรคมะเร็งเต้านม โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ โรคมะเร็งปากมดลูก เป็นต้น โดยการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งแต่ละชนิดจะมีความถี่ในการตรวจที่แตกต่างกัน ดังนี้

• การตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านม (Breast Cancer Screening)

การตรวจหาเซลล์มะเร็งโดยการทำเอกซเรย์หรือที่เรียกว่าการตรวจแมมโมแกรม (Mammogram) ผู้ป่วยที่มีปัจจัยความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเต้านม ได้แก่ มีประจำเดือนตั้งแต่อายุน้อย ไม่มีบุตร เคยได้รับการฉายรังสีที่เต้านม ซึ่งแพทย์ได้แนะนำให้ผู้ป่วยที่มีอายุตั้งแต่ 50 ปี ขึ้นไป เข้าพบแพทย์เพื่อทำการตรวจคัดกรอง

• การตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปากมดลูก (Cervical Cancer Screening)

เป็นการตรวจภายในหรือที่เรียกว่า การตรวจแปปสเมียร์  (Pap Smear หรือ Pap Test) เพื่อตรวจดูความผิดปกติของเซลล์ที่ปากมดลูก โดยจะนำเซลล์เหล่านั้นมาตรวจเพื่อค้นหาเซลล์มะเร็ง

• การตรวจคัดกรองโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Colorectal Cancer Screening)

โดยการส่องกล้องตรวจภายในลำไส้ ผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่สามารถพบได้ในทุกช่วงอายุ ซึ่งจะพบมากในกลุ่มคนอายุ ตั้งแต่ 50 ปี เป็นต้นไป

ตรวจคัดกรองโรคมะเร็งมีผลข้างเคียงหรือไม่ ?

• คัดกรองโรคมะเร็งเต้านมหรือแมมโมแกรม (Mammogram) ผู้ป่วยอาจจะมีอาการเจ็บเล็กน้อยในขณะกำลังตรวจคัดกรอง ซึ่งเป็นผลกระทบจากการบีบของเครื่องเอกซเรย์
• คัดกรองโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เนื่องจากเป็นการตรวจด้วยวิธีการส่องกล้อง จึงต้องมีการเตรียมตัวคนไข้ก่อนการตรวจ คือ ต้องมีการทำความสะอาดลำไส้โดยการทานยาระบาย เพื่อนำเอาอุจจาระในลำไส้ออกมาให้หมด ซึ่งอาจจะทำให้คนไข้เกิดอาการอ่อนเพลียได้

การตรวจคัดกรองโรคมะเร็งในเพศชายและเพศหญิงจะมีความเสี่ยงที่แตกต่างกัน เช่น โรคมะเร็งเต้านม เพศชายก็มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งเต้านมได้ แต่เพศหญิงมีความเสี่ยงเยอะกว่า ในส่วนของโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ก็มีโอกาสเป็นได้ทั้ง 2 เพศ โดยส่วนใหญ่แพทย์มักจะแนะนำผู้ป่วยที่อายุ ตั้งแต่ 50 ปี ขึ้นไป จัดอยู่ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูง ควรเข้ามาพบแพทย์เพื่อทำการตรวจคัดกรองโรคมะเร็ง

การเตรียมความพร้อมก่อนตรวจคัดกรอง

มะเร็งปากมดลูก

• ตรวจหนึ่งสัปดาห์หลังหมดประจำเดือน
• ก่อนได้รับการตรวจผู้ป่วยควรงดการมีเพศสัมพันธ์ เหน็บยาในช่องคลอด หรือสวนล้างช่องคลอด 24-48 ชั่วโมง

มะเร็งเต้านม

• สามารถรับประทานอาหาร และเครื่องดื่มได้ตามปกติ
• ไม่ควรทาโลชั่น แป้งฝุ่น รวมไปถึงสเปรย์ต่างๆ ที่บริเวณเต้านมและรักแร้ สิ่งเหล่านี้อาจทำให้เกิดจุดบนภาพ ทำให้การวินิจฉัยคลาดเคลื่อนได้
• หากเคยตรวจแมมโมแกรม (Mammogram) มาก่อน ควรนำผลการตรวจเพื่อเปรียบเทียบความแตกต่าง

มะเร็งลำไส้ใหญ่

• ควรงดอาหารหรือควบคุมอาหารก่อนเข้ารับการตรวจ
• ทานอาหารที่มีกากใยน้อยลงและทานยาระบาย เพื่อขับสิ่งต่างๆ ในลำไส้ใหญ่ออกมา

การเป็นโรคมะเร็งขึ้นอยู่ที่ตัวบุคคล อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมหรือคนในครอบครัว เพราะฉะนั้นตัวเราเองก็มีความเสี่ยงจะเป็นโรคมะเร็ง และคนที่ไม่มีประวัติคนในครอบครัวป่วยเป็นโรคมะเร็งเลย ก็ไม่ใช่ว่าจะไม่เสี่ยงนะครับ ดังนั้นเราควรหมั่นดูแลสุขภาพร่างกาย ด้วยการตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี

ขอบคุณข้อมูล : โรงพยาบาลพญาไท 2