“ไทรอยด์โต”สัญญาณเงียบที่อาจเป็นภัยถึงไทรอยด์เป็นพิษ-มะเร็ง

ต่อมไทรอยด์ (Thyroid Gland) ต่อมไร้ท่อที่ใหญ่ที่สุดในร่างกาย มีลักษณะคล้ายปีกผีเสื้อ วางตัวอยู่บริเวณกลางลำคอใต้ลูกกระเดือก โดยต่อมไทรอยด์ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมระบบเผาผลาญพลังงานของร่างกาย การพัฒนาและการเจริญเติบโตของร่างกาย รวมถึงช่วยให้อวัยวะต่าง ๆ ภายในร่างกายสามารถทำงานได้เป็นปกติร่วมด้วย ฉะนั้นถ้าหากต่อมไทรอยด์โตหรือมีอาการผิดปกติอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวมของร่างกายได้

ไทรอยด์โตเสี่ยงเป็นโรคอะไรบ้าง?

ต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติมักปรากฏก้อนไทรอยด์ที่คอ (Thyroid nodule) หรือสัมผัสได้ว่าไทรอยด์โตขึ้น มีขนาดใหญ่ขึ้นกว่าเดิม ซึ่งก้อนที่ต่อมไทรอยด์อาจเป็นสัญญาณว่าคุณกำลังเสี่ยงเป็นโรคหรือภาวะทางสุขภาพบางอย่างอยู่ ไม่ว่าจะเป็น

• ภาวะขาดไอโอดีนส่งผลให้ร่างกายต้องผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ให้มากพอและทำให้ต่อมไทรอยด์โตในที่สุด
• ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ (Hypothroidism) หรือมีปริมาณฮอร์โมนไทรอยด์ในร่างกายต่ำกว่าปกติ
• ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) หรือต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์เกิน ทำให้ต่อมไทรอยด์โตผิดปกติ
• โรคคอพอก หรือ Goiter คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์โตขึ้นกว่าปกติ อาจพบเจอลักษณะของต่อมไทรอยด์ใหญ่ขึ้นในลักษณะก้อนเดียว หลายก้อน หรือมีต่อมไทรอยด์โตทั้ง 2 ข้าง
• เนื้องอกในต่อมไทรอยด์ชนิดธรรมดาหรือชนิดที่ไม่เป็นมะเร็ง
• ก้อนซีสต์ไทรอยด์หรือถุงน้ำที่เกิดขึ้นภายในต่อมไทรอยด์ มีลักษณะเป็นก้อนนิ่ม

มะเร็งต่อมไทรอยด์

ทั้งนี้หากเจอก้อนที่คอ หรือมีอาการคอบวม ไทรอยด์ขนาดใหญ่ผิดปกติ แนะนำเข้าพบแพทย์เพื่อทำการตรวจร่างกายและวินิจฉัยสัญญาณของโรคให้ชัดเจนเพื่อวางแผนการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมในลำดับถัดไป

ไทรอยด์โตชนิดเป็นก้อนเดียว

ไทรอยด์โตชนิดเป็นก้อนเดียว (Solitary Thyroid Nodule) เป็นภาวะที่ต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ขึ้นแบบเฉพาะที่ สามารถคลำหรือมองเห็นเป็นก้อนเดี่ยว ๆ เวลากลืนน้ำลายได้ โดยต่อมไทรอยด์โต อาการลักษณะนี้มีโอกาสเสี่ยงเป็นภาวะขาดไอโอดีน ระบบภูมิคุ้มกันร่างกายผิดปกติที่ทำให้ต่อมไทรอยด์อักเสบ ซีสต์ในต่อมไทรอยด์ เนื้องอกในต่อมไทรอยด์หรืออาจรุนแรงถึงขั้นเป็นมะเร็งต่อมไทรอยด์ได้

ไทรอยด์โตชนิดเป็นก้อนโตหลายก้อน

ภาวะไทรอยด์โตชนิดเป็นก้อนโตหลายก้อน (Multinodular Goiter) มีลักษณะอาการคือต่อมไทรอยด์มีขนาดใหญ่ผิดปกติและมีหลายก้อนสะสมมาเป็นระยะเวลานาน ทำให้ช่วงลำคอบวมและมีก้อนตะปุ่มตะป่ำที่คอเห็นชัด หลาย ๆ คนจึงเรียกอาการนี้ว่าคอหอยพอกนั่นเอง

โดยไทรอยด์โตลักษณะอาการนี้ส่วนใหญ่เป็นเพียงอาการธรรมดา ไม่มีอาการอื่นแทรกซ้อน แต่ในบางรายหากก้อนไทรอยด์มีขนาดใหญ่และสะสมมานานอาจทำให้มีอาการอึดอัด หายใจลำบาก นอนกรน หรือพัฒนากลายเป็นโรคไทรอยด์เป็นพิษได้ ขณะเดียวกันหากก้อนไทรอยด์ก้อนใดก้อนหนึ่งมีความผิดปกติก็มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งได้เช่นกัน

ไทรอยด์โตชนิดเป็นทั้งสองข้าง

สำหรับไทรอยด์โตชนิดเป็นทั้งสองข้าง (Bilateral Goiter) มักเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ พบได้บ่อยในช่วงวัยรุ่นหรือผู้หญิงตั้งครรภ์ เป็นแล้วมีโอกาสหายเองได้โดยไม่ต้องเข้ารับการรักษา แต่จำเป็นต้องเฝ้าติดตามอาการอยู่ตลอด เพราะอาจเสี่ยงเป็นภาวะพร่องฮอร์โมนไทรรอยด์ ไทรรอยด์อักเสบชนิดเรื้อรัง เช่น โรคฮาชิโมโต (Hashimoto’s Disease) ได้

เมื่อเข้ารับการวินิจฉัยจากแพทย์ผู้ชำนาญการเกี่ยวกับภาวะไทรอยด์โตที่เผชิญอยู่แล้ว ลำดับถัดไปแพทย์จะทำการเลือกใช้แนวทางในการรักษาที่เหมาะสมกับสาเหตุของต่อมไทรอยด์โตที่เหมาะสม เพื่อให้การรักษาตรงจุดและมีประสิทธิภาพมากที่สุด โดยแนวทางในการรักษาต่อมไทรอยด์โตนั้นสามารถทำได้ดังนี้

หากตรวจเจออาการไทรอยด์โตที่มีลักษณะเป็นก้อนเนื้อธรรมดา แพทย์จะแนะนำให้เฝ้าระวังอาการอยู่เสมอ ในบางรายอาจมีการใช้ยาฮอร์โมนไทรอยด์ หรือแนะนำให้ใช้การจี้ก้อนไทรอยด์เพื่อทำให้ก้อนดังกล่าวนั้นเล็กลงกว่าเดิม

กรณีที่พบเซลล์มะเร็งจากการตรวจไทรอยด์โต จะต้องได้รับการผ่าตัดไทรอยด์พร้อมรักษาด้วยการใช้แร่รังสีไอโอดีนทันที และจำเป็นต้องติดตามอาการกับแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อป้องกันอันตรายในอนาคต

ฉะนั้นแล้วไม่ว่าจะมีลักษณะอาการไทรอยด์โตแบบไหน แนะนำว่าควรเข้าพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยให้แน่ชัดถึงสาเหตุและลักษณะของไทรอยด์โตว่าเป็นอย่างไร เพื่อที่จะได้เลือกเข้ารับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมที่สุด ที่สำคัญควรหมั่นติดตามอาการกับแพทย์อยู่เสมอเพื่อไม่ให้อาการเหล่านี้กลับมาเป็นอีก

ภาวะไทรอยด์โต รู้ก่อน รักษาทัน ห่างไกลมะเร็งต่อมไทรอยด์

การตรวจพบและรักษาไทรอยด์โตตั้งแต่เนิ่น ๆ ไม่ว่าจะด้วยการผ่าตัดหรือการจี้ก้อนไทรอยด์นั้นสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกาย เช่น ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง เนื้องอกในต่อมไทรอยด์ หรือแม้แต่กระทั่งมะเร็งต่อมไทรอยด์ได้

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลสมิติเวช ไชน่าทาวน์