วัคซีนป้องกันฝีดาษวานร เทียบ 2 วิธีการฉีดต้านเชื้อโรคได้ราว 66-89%
ศูนย์จีโนม เปรียบเทียบข้อมูลการฉีดวัคซีนป้องกันฝีดาษวานร ทั้งแบบ ฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนังและฉีดเข้าในชั้นผิวหนัง ต่างกันอย่างไร? ข้อดี ราคา ประสิทธิภาพ และผลข้างเคียง
ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี เปิดเผยข้อมูลการ เปรียบเทียบวิธีการฉีดวัคซีนป้องกันโรคฝีดาษวานร (mPOX) แบบ การฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง (subcutaneous administration) และ การฉีดเข้าในชั้นผิวหนัง (intradermal administration) โดยทั้งสองวิธีป้องกันการติดเชื้อได้ใกล้เคียงกันคือ 66-89%
วิธีการฉีดวัคซีนฝีดาษวานร
- การฉีดยาเข้าชั้นใต้ผิวหนัง (Subcutaneous): ฉีดเข้าชั้นไขมันใต้ผิวหนัง โดยทั่วไปฉีดที่ต้นแขน
- การฉีดเข้าในชั้นผิวหนัง (Intradermal): ฉีดเข้าชั้นผิวหนังส่วนบน
สถานเสาวภา สภากาชาดไทย เปิดให้บริการฉีดวัคซีนป้องกันโรคฝีดาษวานร
ไทม์ไลน์ผู้ป่วยสงสัย “ฝีดาษวานร clade 1” ย้ำไทยมีระบบป้องกันรัดกุม
ปริมาณและจำนวนโดส
- Subcutaneous: 0.5 มิลลิลิตรต่อโดส
- Intradermal: 0.1 มิลลิลิตรต่อโดส
ทั้งสองวิธีใช้ 2 โดส ห่างกัน 28 วัน
ความยากในการฉีดและการฝึกอบรม:
- Subcutaneous: ง่ายกว่า ใช้เทคนิคทั่วไป ต้องการเพียงการฝึกอบรมมาตรฐาน
- Intradermal: ยากกว่า ต้องการความแม่นยำสูงและการฝึกอบรมพิเศษ
ผลข้างเคียงเฉพาะที่:
- Subcutaneous: น้อยกว่า
- Intradermal: มากกว่า มีโอกาสเกิดอาการแดง บวม และคันบริเวณที่ฉีด
ค่าใช้จ่าย (ในประเทศไทย):
- Subcutaneous: 8,500 บาทต่อโดส รวม 17,000 บาทต่อคอร์ส
- Intradermal: 2,200 บาทต่อโดส รวม 4,400 บาทต่อคอร์ส
ข้อดี:
- Subcutaneous: ง่ายต่อการบริหารจัดการ เหมาะสมเมื่อมีวัคซีนเพียงพอ
- Intradermal: ประหยัดวัคซีน และมีราคาถูกกว่า เหมาะสมเมื่อมีวัคซีนจำกัด
ข้อจำกัด:
- Subcutaneous: ใช้วัคซีนปริมาณมากกว่าและมีราคาแพงกว่า
- Intradermal: ต้องการทักษะเฉพาะในการฉีด และต้องฉีดพร้อมกัน 4 คนเพื่อความคุ้มค่า
โดยสรุป วิธี subcutaneous ง่ายต่อการบริหารจัดการแต่ใช้วัคซีนมากกว่าและแพงกว่า ในขณะที่วิธี intradermal ประหยัดวัคซีนและมีราคาถูกกว่า แต่ต้องการความเชี่ยวชาญในการฉีดมากกว่า
ประสิทธิภาพของวัคซีน JYNNEOS ในการป้องกันโรคฝีดาษวานร (ชื่อเดิมคือฝีดาษลิง) มีความแตกต่างกันตามการศึกษาและปริมาณการให้วัคซีน สำหรับการฉีดวัคซีนครบสองเข็ม ประสิทธิภาพของวัคซีนอยู่ระหว่าง 66% ถึง 89% ขึ้นกับแต่ละโครงการวิจัยต่างๆที่ได้รายงานไว้:
- มีประสิทธิภาพ 66% จากการศึกษาในโครงการ Epic Cosmos
- มีประสิทธิภาพ 88% จากการศึกษาในหลายท้องที่
- มีประสิทธิภาพ 89% ในการศึกษาของรัฐนิวยอร์ก
สำหรับการฉีดวัคซีนเพียงหนึ่งเข็ม ประสิทธิภาพจะต่ำกว่า โดยอยู่ระหว่าง 35% ถึง 75% ความแตกต่างของประสิทธิภาพเหล่านี้เกิดจากความแตกต่างในการออกแบบการศึกษา ประชากรที่ศึกษา และวิธีการศึกษา โดยรวมแล้ว การฉีดวัคซีน JYNNEOS สองเข็มให้การป้องกันโรคฝีดาษวานรได้ดีกว่าการฉีดเพียงหนึ่งเข็ม
กรมวิทย์ ยันฝีดาษวานรในไทยยังอยู่ในกลุ่ม Clade 2 อัตราการเสียชีวิตต่ำ
สหรัฐอเมริกา
การรับรองและการใช้: FDA รับรองวัคซีน JYNNEOS และ CDC กับ ACIP แนะนำให้ใช้ป้องกันฝีดาษลิงและไข้ทรพิษ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีพฤติกรรมทางเพศที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ รวมถึงบุคลากรทางการแพทย์และนักวิทยาศาสตร์ที่ทำงานกับไวรัส orthopoxvirus ไม่ได้สนับสนุนให้ฉีดในทุกกลุ่มประชากรแบบปูพรมเหมือนการฉีดวัคซีนโควิด-19
วัคซีน MVA-BN ของ Bavarian Nordic ซึ่งรู้จักกันในชื่อทางการค้าต่างๆ เช่น JYNNEOS®, IMVAMUNE® และ IMVANEX® เป็นวัคซีนไข้ทรพิษชนิดไม่เพิ่มจำนวนที่ยังให้การป้องกันต่อโรคฝีดาษวานร (เดิมรู้จักในชื่อฝีดาษลิง) วัคซีนนี้ถูกพัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือกับรัฐบาลสหรัฐฯ เพื่อให้มั่นใจว่ามีอุปทานที่ปลอดภัยสำหรับประชากรทั้งหมด รวมถึงผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องซึ่งไม่สามารถรับวัคซีนแบบเพิ่มจำนวนแบบดั้งเดิมได้ MVA-BN เป็นวัคซีนฝีดาษวานรเพียงชนิดเดียวที่ได้รับการอนุมัติจากทั้ง FDA ของสหรัฐฯ และ European Medicines Agency (EMA)
วัคซีน MVA-BN เป็นวัคซีนชนิดมีชีวิตแบบอ่อนฤทธิ์ หมายความว่าใช้รูปแบบของไวรัสที่ถูกทำให้อ่อนแอลงซึ่งไม่สามารถเพิ่มจำนวนในเซลล์มนุษย์ได้ ทำให้ปลอดภัยมากขึ้นสำหรับบุคคลที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ มันถูกฉีดเข้าใต้ผิวหนัง และชุดวัคซีนขนาดเดียวทั่วไปประกอบด้วยขวดวัคซีนชนิดแห้งแบบแช่แข็ง กระบอกฉีดยาที่บรรจุตัวทำละลายปราศจากเชื้อสำหรับผสม และเข็มสำหรับฉีดและผสม
Bavarian Nordic เป็นผู้จัดหาวัคซีนนี้ที่สำคัญให้กับสหรัฐอเมริกา แคนาดา และประเทศอื่นๆ อีกหลายประเทศ ในฐานะส่วนหนึ่งของความพยายามในการเตรียมพร้อมทางชีวภาพของประเทศ ในระหว่างการระบาดของฝีดาษวานรในปี 2022-2023 บริษัทได้ขยายการเข้าถึงวัคซีนไปยังกว่า 70 ประเทศทั่วโลก ในประเทศไทย สภากาชาดไทยได้นำเข้าวัคซีนนี้มาฉีดให้กับประชาชน แต่มีค่าใช้จ่ายสำหรับผู้รับบริการ
เมื่อเร็วๆ นี้ Bavarian Nordic ได้ส่งข้อมูลไปยัง EMA เพื่อขยายการอนุมัติวัคซีนไปยังวัยรุ่นอายุ 12 ถึง 17 ปี การส่งข้อมูลนี้อยู่บนพื้นฐานของผลการทดลองทางคลินิกที่แสดงให้เห็นว่าการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันในวัยรุ่นไม่ด้อยกว่าในผู้ใหญ่ โดยมีลักษณะความปลอดภัยที่คล้ายคลึงกัน นอกจากนี้ บริษัทยังวางแผนที่จะดำเนินการทดลองในเด็กอายุ 2 ถึง 12 ปี เพื่อขยายการใช้วัคซีนต่อไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศแอฟริกาที่โรคฝีดาษวานรเป็นโรคประจำถิ่น