หลังจากรัสเซียรุกรานยูเครนในวันที่ 24 ก.พ. 2022 หนึ่งในความเคลื่อนไหวที่หลายฝ่ายจับตามากที่สุด คือการยอมทิ้งสถานะที่วางตัวเป็นกลางมาตลอดของสองประเทศกลุ่มนอร์ดิก ฟินแลนด์และสวีเดน และยื่นเรื่องขอเข้าเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มพันธมิตรนาโต (NATO)
ที่ผ่านมา สวีเดนและฟินแลนด์ไม่ได้เข้าเป็นสมาชิกนาโต เพราะข้อกังวลเกี่ยวกับความสัมพันธ์กับรัสเซีย แต่ทัศนคติเดิมเปลี่ยนไปหลังจากรัสเซียเปิดฉากรุกรานยูเครน กระตุ้นให้ทั้งสองประเทศขอเข้าร่วม โดยได้รับความเห็นชอบจากประชาชนส่วนใหญ่
"สวีเดน" ระบุพยายามเปิดเวทีคุยกับตุรกี คลายปมขัดแย้ง
ตุรกีเดือด! นักการเมืองสวีเดนเผาคัมภีร์อัลกุรอาน
ตุรกีเตือน สามารถขัดขวางฟินแลนด์-สวีเดนไม่ให้เข้านาโตได้ทุกเมื่อ
อย่างไรก็ดี อุปสรรคสำคัญของทั้งสองประเทศในการเข้าร่วมนาโตคือ “ตุรกี” ซึ่งมีข้อพิพาทกับทั้งสองปะเทศ เพราะมองว่า ในพื้นที่ของทั้งสองประเทศมีกลุ่มก่อการร้ายชาวเคิร์ดอย่าง PKK และ YPG พำนักอยู่
ตุรกีเคยกล่าวว่า จะต่อต้านการเข้าร่วมนาโตของฟินแลนด์และสวีเดน เว้นแต่จะได้รับการรับประกันที่น่าพอใจว่ากลุ่มประเทศนอร์ดิกยินดีที่จะจัดการกับกลุ่มองค์กรก่อการร้าย
ซึ่งเมื่อเดือน มิ.ย. ปีที่แล้ว ตุรกีก็เปลี่ยนใจและยอมลงนามในข้อตกลงให้ทั้งสองประเทศสามารถเข้ารับการพิจารณาเป็นสมาชิกนาโตได้แล้ว
ปัจจุบัน เหลือเพียงตุรกีและฮังการีเท่านั้น ทั่งไม่ได้ให้สัตยาบันยอมรับการเข้าเป็นสมาชิกนาโตของฟินแลนด์และสวีเดน แต่มีรายงานว่า ภายในเดือน ก.พ. นี้ ฮังการีน่าจะมีมติเห็นชอบให้ทั้งสองประเทศเข้านาโตได้
กระนั้น เส้นทางที่กำลังจะถูกโรยด้วยกลีบกุหลาบของหนึ่งในสองประเทศนอร์ดิกกลับมีขวากหนามงอกขึ้นมาอีกครั้ง เมื่อ เรเจป เทย์ยิป แอร์โดอัน ประธานาธิบดีตุรกี ออกมาประกาศว่า จะยินยอมให้ฟินแลนด์เข้านาโต แต่ไม่ใช่กับสวีเดน
นี่ถือเป็นเรื่องใหญ่มาก เพราะตามกระบวนการเข้าเป็นสมาชิกนาโต หากชาติสมาชิก ซึ่งปัจจุบันมีทั้งหมด 30 ชาติ ลงคะแนนไม่เห็นชอบแม้แต่ชาติเดียว การสมัครเข้านาโตจะถือว่าถูกยกเลิกโดยทันที
ท่าทีของแอร์โดอันมาจากการที่สวีเดนปฏิเสธที่จะส่งตัวผู้ต้องสงสัยหลายสิบคนที่เชื่อมโยงกับกลุ่มติดอาวุธชาวเคิร์ดและกลุ่มผู้พยายามก่อรัฐประหารในปี 2016
แอร์โดอันกล่าวว่า “หากจำเป็น เราสามารถให้คำตอบที่แตกต่างออกไปเกี่ยวกับฟินแลนด์ สวีเดนจะต้องตกใจเมื่อเราให้คำตอบที่แตกต่างจากฟินแลนด์ ... หากสวีเดนต้องการเข้าร่วมกับนาโตอย่างแท้จริง คุณต้องส่งคืนผู้ก่อการร้ายเหล่านี้ให้กับเรา”
สวีเดนมีชาวเคิร์ดพลัดถิ่นมากกว่าฟินแลนด์และมีข้อพิพาทกับตุรกีที่รุนแรงกว่า โดยพยายามลดแรงต่อต้านของแอร์โดอันผ่านการเจรจาที่ละเอียดอ่อนมาเป็นเวลาหลายเดือน
ที่ผ่านมา สวีเดนได้อนุมัติการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ทำให้สามารถออกกฎหมายต่อต้านการก่อการร้ายที่เข้มงวดขึ้นตามที่ตุรกีเรียกร้อง และได้ยกเลิกคำสั่งห้ามการขายผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับการทหารให้ตุรกี ซึ่งบังคับใช้หลังจากการรุกรานทางทหารในซีเรียในปี 2019
นอกจากนี้ ตุรกียังไม่พอใจอย่างรุนแรงต่อเหตุการณ์ที่ตำรวจสวีเดนที่อนุญาตให้มีการประท้วงของกลุ่มขวาจัดหัวรุนแรง ที่ลงมือเผาสำเนาคัมภีร์อัลกุรอานนอกสถานทูตตุรกีในกรุงสตอกโฮล์มเมื่อต้นเดือนนี้ รวมถึงไม่พอใจกับคำตัดสินของอัยการสวีเดนที่ไม่ดำเนินคดีกับกลุ่มสนับสนุนชาวเคิร์ดที่แขวนหุ่นจำลองแอร์โดอันไว้นอกศาลกรุงสตอกโฮล์ม
ทั้งนี้ แม้เจ้าหน้าที่สวีเดนจะประณามการประท้วงที่ดูจะรุนแรงเกินกว่าเหตุ แต่ก็แสดงท่าทีปกป้องการยอมรับเสรีภาพในการแสดงออกภายในประเทศของตน
เรียบเรียงจาก The Guardian
ภาพจาก AFP
