มูลนิธิสิทธิมนุษยชนไทใหญ่ (SHRF) เปิดเผยข้อมูลล่าสุดว่า บริษัท ไชนา อินเวสเมนต์ ไมนิ่ง จำกัด ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจของจีน กำลังเดินหน้าขยายเหมืองแร่แรร์เอิร์ธ และเหมืองทองคำ ตลอดสองฝั่งริมแม่นํ้ากก ในเมืองยอน ทางตะวันออกของรัฐฉาน ประเทศเมียนมา
จากภาพถ่ายดาวเทียมเปรียบเทียบเมื่อวันที่ 14 ต.ค. 2025 พบว่า มีการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่บริเวณเหมืองทองคำ ริมแม่นํ้ากก ที่มีการสร้างถนนและสิ่งปลูกสร้างใหม่ ทั้งยังมีการปล่อยกากของเสียที่เกิดจากการสกัดแร่ทองคำลงแม่นํ้ากกโดยตรง
โดยแม่นํ้ากกบริเวณดังกล่าวนั้นคือ บริเวณต้นนํ้ากกที่ห่างจากพรมแดนไทยราว 30 กิโลเมตร ซึ่งแม่นํ้ากกนี้จะไหลเข้าสู่พรมแดนไทยที่ ตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่
ส่วนเหมืองแร่แรร์เอิร์ธนั้น ทาง SHRF ได้เคยรายงานไปแล้วว่า มีเหมืองแร่แรร์เอิร์ธ 2 แห่งทางตะวันตกของแม่นํ้ากก ซึ่งมีการ "ชะละลาย" แร่ด้วยเคมี ด้วยการฉีดสารเคมีจำนวนมากเข้าไปในเชิงเขา
จากภาพถ่ายดาวเทียมล่าสุดเมื่อวันที่ 14 ต.ค. 2025 พบว่า เหมืองแร่แรร์เอิร์ธนี้ได้สร้างบ่อแต่งแร่เสร็จเรียบร้อยแล้ว สามารถมองเห็นหลังคาสีดำที่เพิ่งสร้างเสร็จได้
พื้นที่เมืองยอน ตั้งอยู่ทางตะวันออกของเมืองสาด ในรัฐฉาน อยู่ภายใต้การควบคุมร่วมกันระหว่าง กองทัพเมียนมา และ กองทัพสหรัฐว้า (UWSA) หรือที่คนไทยรู้จักกันในนาม "ว้าแดง" ที่อนุญาตให้สัมปทาน บริษัท ไชนา อินเวสเมนต์ ไมนิ่ง จำกัด เข้ามาทำเหมือง ซึ่งบริษัทนี้ได้รับสัมปทานในการทำเหมืองแร่แรร์เอิร์ธ ในเมืองเชียงขวาง ทางตอนเหนือของประเทศลาวอีกด้วย