ส่องห้องทดลองวัคซีนโควิด-19 จากทั่วโลก : PPTVHD36

นับตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ทั่วทั้งโลกก็ตกอยู่ในสถานการณ์ที่ดูยากลำบากไม่น้อย หลายประเทศประกาศสงครามต่อสู้กับโรคโควิด-19 อย่างสุดกำลัง ขณะที่บางประเทศก็ได้รับผลกระทบอย่างหนักหนาสาหัส

ข่าวร้ายที่หลายคนทราบกันดีก็คือโรคนี้ยังไม่มียารักษา หรือวัคซีนป้องกันที่ได้ผล 100% ทุกอย่างยังคงอยู่ในขั้นตอนของการทดลองเพื่อหาทางออกที่ดีที่สุด

แต่ในข่าวร้ายก็ยังมีข่าวดี เพราะมนุษยชาติไม่ได้จมจ่อมยอมแพ้ หรือสิ้นหวังให้กับความร้ายกาจของโควิด-19 กลับกัน มนุษยชาติกำลังพัฒนาหนทางป้องกันรักษาอย่างสุดความสามารถ จน ณ ปัจจุบัน มีวัคซีนที่อยู่ในขั้นของการทดลองมากถึงเกือบ 40 ชนิด

การทำงานของวัคซีนทั้งหมดจะมีพื้นฐานเดียวกัน คือฉีดเชื้อเข้าไปในร่างกายเพื่อกระตุ้นการสร้างแอนติบอดี้ต่อเชื้อโรคนั้น ๆ โดยจะมีการทดสอบ “พรีคลินิก” คือยังไม่ได้ทำการทดลองในมนุษย์ และ “การทดสอบทางคลินิก” ที่จะเริ่มทดสอบในร่างกายมนุษย์

การทดสอบวัคซีนทางคลินิกโดยสากล มีทั้งหมด 3 ระยะ คือ

เฟส 1 ทดสอบวัคซีนในกลุ่มอาสาสมัครกลุ่มเล็กที่มีสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี ว่าวัคซีนปลอดภัยหรือไม่ มีผลข้างเคียงอย่างไร และเฝ้าสังเกตอาการ

เฟส 2 เพิ่มจำนวนอาสาสมัครที่มีสุขภาพร่างกายแข็งแรงดีเป็นหลักร้อย เพื่อดูปฏิกิริยาและผลของยาในกลุ่มคนที่หลากหลายมากขึ้น

เฟส 3 เพิ่มจำนวนอาสาสมัครเป็นหลักพัน เพื่อตรวจสอบความเป็นพิษ ภูมิคุ้มกัน และผลข้างเคียงในระดับที่ใหญ่ขึ้น วัคซีนจะต้องได้รับการทดสอบว่าปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ก่อนที่จะส่งเพื่อขอคำอนุมัติจากหน่วยงานที่มีอำนาจ และผลิตออกมา

หมายเหตุ: ในองค์กร/สถาบันบางแห่ง อาจมี เฟส 4 คือการตรวจสอบการใช้วัคซีน ผลกระทบ และภูมิคุ้มกัน ในระยะยาว

ข้อมูลจาก Regulatory Affairs Professionals Society (สมาคมวิชาชีพด้านงานกำกับดูแล) ระบุว่า ปัจจุบัน วัคซีนที่อยู่ในระยะทดสอบทางคลินิก เฟส 1 มีอยู่ 2 ชนิด อยู่ในระยะการทดสอบพรีคลินิก 11 ชนิด และที่เหลืออยู่ในระยะกำลังพัฒนา

วัคซีนระยะทดสอบทางคลินิก 2 ชนิด ประกอบด้วย

mRNA-1273 (สหรัฐอเมริกา) โดย สถาบันโรคภูมิแพ้และโรคติดเชื้อแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา (NIAID) ร่วมมือกับโมเดอร์นา (Moderna) บริษัทผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีชีวภาพ เริ่มทดลองในร่างกายอาสาสมัครวัย 18-55 ปีที่มีสุขภาพดีจำนวน 45 คน ตั้งแต่วันที่ 16 มี.ค. 63 ซึ่งภายในฤดูใบไม้ร่วงปีนี้ หรือระหว่าง ก.ย.-ธ.ค. 63 จึงจะได้ข้อมูลพื้นฐานความปลอดภัยของวัคซีนตัวดังกล่าว และความสามารถในการผลิตแอนตี้บอดี้ รวมถึงการสร้างภูมิคุ้มกันของอาสาสมัครทดลอง
Ad5-nCoV (จีน) โดย สถาบันเทคโนโลยีชีวภาพปักกิ่ง ร่วมกับ บริษัท คันชิโน ไบโอโลจิกส์ (CanSino Biologics Inc.) เทศบาลนครเทียนจิน ประเทศจีน ประชาชนที่สุขภาพแข็งแรงวัย 18-60 ปี ซึ่งไม่เคยได้รับเชื้อไวรัสโควิด-19 จำนวน 108 คนเข้าร่วมการทดสอบ ระหว่างวันที่ 16 มี.ค.-31 ธ.ค. 63

สหรัฐ-จีนเปิดฉากสงครามวัคซีนโควิด 19

วัคซีนระยะการทดสอบพรีคลินิก 11 ชนิด ประกอบด้วย

BNT162 (สหรัฐฯ-เยอรมนี) โดย Pfizer บริษัทยาในสหรัฐฯ และ BioNTech บริษัทผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีชีวภาพในเยอรมนี แถลงความร่วมมือผลิตวัคซีนเมื่อ 17 มี.ค. 63 ที่ผ่านมา และจะเริ่มการทดสอบทางคลินิกภายในเดือน เม.ย. 63
INO-4800 (สหรัฐอเมริกา) โดย อิโนวิโอ (Inovio Pharmaceuticals, Inc.) บริษัทผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีชีวภาพ จะเริ่มเข้าสู่การทดสอบทางคลินิก เฟส 1 ภายในเดือน เม.ย. 63
Ii-Key peptide COVID-19 vaccine (แคนาดา) โดย เจเนเรกซ์ (Generex Biotechnology Corporation) บริษัทผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีชีวภาพที่มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่แคนาดา แถลงข่าวเมื่อวันที่ 27 ก.พ. 63 ว่าจะคิดค้นวัคซีนออกมารับมือกับโควิด-19 และจะเริ่มทดสอบกับมนุษย์ภายใน 90 วัน
Oral recombinant COVID-19 vaccine (สหรัฐอเมริกา) โดย แวกซ์อาร์ต (Vaxart) บริษัทผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีชีวภาพ วางแผนจะทดสอบวัคซีนในมนุษย์ภายในครึ่งหลังของปี 2563
Self-amplifying RNA vaccine (อังกฤษ) โดย อิมพีเรียล คอลเลจ ลอนดอน (Imperial College London) มหาวิทยาลัยของอังกฤษ ซึ่งเริ่มพัฒนาวัคซีนภายใน 14 วันหลังจากได้รับลำดับพันธุกรรมจากจีน ปัจจุบันกำลังทดสอบในสัตว์ และตั้งเป้าว่าจะเริ่มการทดสอบทางคลินิกในช่วงฤดูร้อน (มิ.ย.-ส.ค.) ปี 2563
Plant-based COVID-19 vaccine (สหรัฐอเมริกา) โดย เมดิคาโก (Medicago Inc.) บริษัทผู้เชี่ยวชาญเทคโนโลยีชีวภาพ อยู่ในระยะการทดสอบพรีคลินิก และคาดว่าจะทดสอบในมนุษย์ช่วงเดือน ก.ค.-ส.ค. 63
DNA-based vaccine for COVID-19 (อิตาลี-สหรัฐฯ) โดย ทากิส ไบโอเทค (Takis Biotech) ร่วมกับ Applied DNA Sciences จากสหรัฐฯ กำลังจะเริ่มการทดสอบพรีคลินิกในเดือน เม.ย. 63 และจะทดสอบในมนุษย์ช่วงเดือน ก.ย.-ธ.ค. 63
Intranasal COVID-19 vaccine (สหรัฐอเมริกา) โดย บริษัท Altimmune กำลังทดสอบวัคซีนในสัตว์ ส่วนการทดสอบทางคลินิกจะเริ่มในเดือน ส.ค. 63
ยังไม่ได้รับการตั้งชื่อ (สหรัฐอเมริกา) โดย บริษัท Novavax จะทดสอบในมนุษย์ช่วงเดือน พ.ค.-มิ.ย. 63
ยังไม่ได้รับการตั้งชื่อ (เยอรมนี) โดย บริษัท CureVac จะเริ่มทดสอบในมนุษย์ช่วงฤดูร้อน (มิ.ย. 63)
ยังไม่ได้รับการตั้งชื่อ (สหรัฐอเมริกา) โดย บริษัท Johnson & Johnson ร่วมกับ หน่วยงานวิจัยและพัฒนาขั้นสูงด้านชีวะการแพทย์ (BARDA) จะเริ่มทดสอบในมนุษย์เดือน พ.ย. 63

วัคซีนที่กำลังอยู่ในขั้นพัฒนา 24 ชนิด

ส่วนมากยังไม่ได้รับการตั้งชื่อ มาจากองค์กร/หน่วยงานใน สหรัฐอเมริกา มากกว่าครึ่ง ที่เหลือมาจากการวิจัยใน จีน อังกฤษ ออสเตรเลีย ฝรั่งเศส เดนมาร์ก แคนาดา อินเดีย อิสราเอล สิงคโปร์

ที่มา: Regulatory Affairs Professionals Society (สมาคมวิชาชีพด้านงานกำกับดูแล)