พระตรีมูรติ เป็นเทพเจ้าในศาสนาฮินดู เป็นการอวตารรวมของพระเจ้าสูงสุดทั้งสามพระองค์ คือ พระพรหม พระวิษณุ และพระศิวะ
โดยคำว่า ตรีมูรติ มาจากคำว่า ตรี หมายถึงสาม และคำว่า มูรติ หมายถึงรูปแบบ จึงหมายถึงรูปแบบของพระเจ้า
จากข้อมูลในหนังสือ “ปริศนาแลมนตรา” เขียนโดย ทวีศักดิ์ กาญจนสุวรรณ ระบุไว้ว่า ตรีมูรติ มาจากคำว่า ตรี หมายถึงสาม และคำว่า มูรติ หมายถึงรูปแบบ
ประติมากรรม "พระตรีมูรติ" ความสูง 6 เมตร ในถ้ำเอลิแฟนตา (Elephanta) ซึ่งเป็นมรดกโลก เมืองมุมไบ ประเทศอินเดีย คาดว่าอยู่ในช่วงศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาล
ดังนั้นคำว่า ตรีมูรติ จึงหมายถึง รูปแบบของพระผู้เป็นเจ้าทั้งสามพระองค์ ประกอบด้วย พระพรหม พระวิษณุ พระศิวะ เป็นหนึ่งในลัทธิที่สำคัญในศาสนาพราหมณ์ หากมองตามหลักปรัชญาคือ พระผู้สร้าง พระผู้รักษา และพระผู้ทำลาย เปรียบได้กับหลักธรรมที่ว่า เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป
คนไทยมักเชื่อว่า พระทัตตาเตรยะ หรือ พระตรีมูรติ เป็นสัญลักษณ์ใหม่ของการประทานพรความรัก แต่ความจริงแล้ว พระตรีมูรติ จะประทานพรให้กับผู้ที่ทำความดีได้ทุกประการ
มีการตั้งข้อสังเกตว่า พระตรีมูรติ ที่อยู่หน้าลานศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ ซึ่งคนไทยมักนิยมไปสักการะบูชาขอพรนั้น แท้จริงไม่ใช่ พระตรีมูรติ ที่มี 3 เศียร แต่เป็นพระปัญจมุขี หรือพระศิวะ 5 เศียร เนื่องจาก พระตรีมูรติ เป็นการรวมกันของเทพเจ้าสูงสุด 3 พระองค์
ด้านเพจเฟซบุ๊ก Kennie Gallery พิพิธภัณฑ์ศิลปะ เคยให้ข้อมูลลักษณะของ พระตรีมูรติ ว่า พระตรีมูรติ จะมี 3 เศียร 6 กร แทนองค์พระพรหม พระศิวะ พระนารายณ์ สามมหาเทพของฮินดู ถือเทพอาวุธและคัมภีร์ ตามที่สามมหาเทพจะทรงถือตามคติโบราณ
ส่วนที่หน้าห้างเซ็นทรัลเวิลด์ ไม่ใช่ พระตรีมูรติ แต่เป็น พระศิวะปัญจมุขี หรือพระศิวะปาง 5 เศียร คือ พระสดาศิวะ หรือพระสทาศิวะ พระศิวะในรูปสูงสุด ในศิลปะอินเดียสร้างให้มี 4-10 กร ในศิลปะขอม สร้างให้มี 4-10 กร แต่ในศิลปะรัตนโกสินทร์นั้นมีเพียง 4 กร โดยคงลักษณะไว้คือทรงมี 5 เศียร มีดวงจันทร์อยู่บนพระเกษาบนสุด เป็นสัญลักษณ์ของพระศิวะอย่างชัดเจน
"พระตรีมูรติ" หน้าลานศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์
โดยเพจดังกล่าวระบุอีกว่า รูปพระสทาศิวะ ของเดิมอยู่ที่วังเพชรบูรณ์ ปัจจุบันเป็นที่ตั้งเซ็นทรัลเวิลด์ ก่อนจะมีการสร้างใหม่และเรียกกันว่า พระตรีมูรติ ซึ่งครั้งหนึ่งทางเซ็นทรัลเวิลด์ได้เชิญพระราชครูวามเทพมุนีมาประกอบพิธีโดยระบุว่าเป็นการย้ายองค์พระตรีมูรติ แต่ทางพระราชครูวามเทพมุนี ไม่ได้ทำให้ พร้อมระบุว่าองค์นี้เป็น พระสทาศิวะ ไม่ใช่พระตรีมูรติ
สถานที่ไหว้พระตรีมูรติ
อย่างไรก็ตาม ถ้าใครที่อยากไปสักการบูชา พระตรีมูรติ องค์จริงที่ถูกต้องตามเทวลักษณะนั้น แนะนำให้ไปที่ หน้าตึกเอ็มไพร์ทาวเวอร์ (Empire Tower) โดยสามารถนั่งรถไฟฟ้ามาลงที่สถานีช่องนนทรีเดินมาอีกสักเล็กน้อยก็ถึงแล้ว ศาลของพระตรีมูรติจะตั้งอยู่ข้างตึกนั่นเอง หรืออาจไปที่ พระตรีมูรติ สี่แยกห้วยขวาง ถนนรัชดาภิเษก ห้วยขวาง ก็ได้
ส่วนใครที่อยู่ต่างจังหวัด ก็สามารถไปได้ที่
- พระตรีมูรติ เมืองโบราณ ในศาลารามเกียรติ์ ต.บางปูใหม่ อ.เมือง จ.สมุทรปราการ
- พระตรีมูรติ บางใหญ่ เทวาลัยพระพิฆเนศ ต.เสาธงหิน อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี
- พระตรีมูรติ วัดบัวขวัญ พระอารามหลวง ถ.งามวงศ์วาน อ.เมือง จ.นนทบุรี
พระตรีมูรติ หน้าตึกเอ็มไพร์ทาวเวอร์ (Empire Tower)
วิธีบูชา
สำหรับ “เครื่องไหว้” ได้แก่ น้ำดื่ม น้ำแดง หรือ นมสดก็ได้ ส่วนดอกไม้ อาจเป็นดอกกุหลาบสีแดงได้ ผลไม้รวมถึงธัญพืชมงคลได้ทุกชนิด แต่ไม่แนะนำให้ถวายอาหารที่ทำจากเนื้อสัตว์
คาถาสักการะพระตรีมูรติ
สำหรับบทสวด แนะนำดังนี้
ก่อนสวดบูชาต่อพระตรีมูรติต้องสวดมนต์กับพระพิฆเนศก่อนเสมอ คือ “โอม ศรี คเณศายะ นะมะหะ ” (3 จบ)
สาธุ สาธุ สาธุ อุกาสะ ข้าแต่องค์พระตรีมูรติที่ยิ่งใหญ่ข้าพเจ้า (ชื่อ-นามสกุล)
กราบเบื้องบาทแด่องค์ท่านแล้ว พระองค์เคยประทานพรแด่ทวยเทพทั้งหลาย
ผู้ปฏิบัติดี ผู้ปฏิบัติชอบทั้งหลาย บัดนี้ข้าพเจ้ามากราบเบื้องบาทแด่พระองค์ท่านแล้ว
จึงขอพระจากพระองค์ซึ่งประทานไว้ ณ บัดนี้ (...ขอพร...)
เตสัง อัมหากัง พรใดอันประเสริฐจงมาบังเกิดแด่ข้าพเจ้า
ตุ มหากัง และจงบังเกิดแด่ผู้คุ้มครองข้าพเจ้า
ฑีฆายุกา มหาเดชา มหาปัญญา มหาโภคา มหายะสา มหาลาภา
ปัญจวีสติ ภยันจะ ทวัตติงสะ ฉันนะวุฒิติโรคัญจะ โสระสะ
อุบัติ อันตรายยัญจะ อัยยัญติกะ อันตรายยัญจะ พาหิระ อันตรายยัญจะ
วิระหิตะวา โหตุ ยาวะชีวัง พระวิสตีติ พระตรีมูรติ...
ขอบคุณข้อมูล : siamganesh, Kennie Gallery
