วิธีคัดกรองมะเร็งปอดด้วยวิธี Low dose CT scan แม่นยำปลอดภัยกว่าเดิม
มะเร็งปอดเป็นภัยเงียบที่คร่าชีวิตคนไทยเฉลี่ย 40 รายต่อวัน การตรวจเช็กจึงเป็นเรื่องสำคัญ ด้วย วิธี Low dose CT scan ด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ แม่นยำปลอดภัย เมื่อเทียบกับ CT Scan ปกติ
มะเร็งปอด เป็นโรคที่พบได้บ่อยเป็นอันดับ 3 ของมะเร็งทั้งหมด โดยโรคมะเร็งปอด (Lung cancer) เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆของประชากรโลก ขณะที่ไทยพบผู้ป่วยมะเร็งปอดรายใหม่ 17,000 รายต่อปี หรือเฉลี่ย 50 รายต่อวัน และมีผู้เสียชีวิต 14,000 รายต่อปีหรือเฉลี่ย 40 รายต่อวัน เป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยเป็นอันดับ 8 ในผู้ชาย และอันดับ 4 ในผู้หญิง
โรคมะเร็งปอดในระยะเริ่มต้น ผู้ป่วยมักไม่แสดงอาการ และไม่มีข้อบ่งชี้ที่เป็นสัญญาณของโรคนี้ แต่เมื่อโรคลุกลามขึ้น
มะเร็งปอด พบบ่อยในคนไทย แนะหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง
หมอมนูญ ยกเคสผู้ป่วยมะเร็งปอด ไม่มีประวัติสูบบุหรี่ พบดมควันธูปนาน6ปี
อาจพบอาการดังต่อไปนี้ เช่น- ไอเรื้อรัง
- ไอเป็นเลือด
- หอบเหนื่อย
- หายใจลำบาก
- หายใจมีเสียงวี๊ด
- เจ็บบริเวณหน้าอก
- น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
อาการข้างต้นอาจจะไม่เกี่ยวกับโรคมะเร็งปอดได้ เนื่องจากมีหลายโรคที่มีอาการเกี่ยวข้องกับอาการเหล่านี้ จึงจำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุที่ชัดเจน
ปัจจัยของเกิดมะเร็งปอด
- การสูบบุหรี่ หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีควันบุหรี่
- มลภาวะทางอากาศ
- การสัมผัสสารก่อมะเร็ง โดยการหายใจ หรือ บริโภค
- กรรมพันธุ์
ปัจจุบันมีวิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด ด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ (Low-dose CT scan) ได้เป็นภาพวินิจฉัย 3 มิติ ซึ่งมีความแม่นยำกว่า การตรวจ X-ray ทรวงอก แบบธรรมดา และยังปลอดภัย เพราะใช้ปริมาณรังสีที่ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับ CT Scan ปกติ จากการวิจัยของ National Lung Screening Trial (NLST) ในประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่าเมื่อตรวจคัดกรองในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูงและมีอายุมากกว่า 50 ปี ด้วย Low-dose CT scan สามารถลดอัตราการตายจากมะเร็งปอดได้ 15-20% เมื่อเทียบกับการตรวจคัดกรองด้วย X-ray ทรวงอกแบบธรรมดา
ตรวจคัดกรองมะเร็งปอด Low-dose CT Scan
- ผู้มีอายุ 50 ปีขึ้นไป และสูบบุหรี่จัด
- ผู้ที่เลิกสูบบุหรี่แล้วแต่ หยุดสูบบุหรี่มาน้อยกว่า 15 ปี
- คนในครอบครัวสูบบุหรี่ หรือได้รับควันบุหรี่
- ผู้ทำงานใกล้ชิดสารเคมี หรือสารก่อมะเร็ง
- สมาชิกในครอบครัวเป็นมะเร็งปอด
วิธีการเตรียมตัวและการตรวจ
- ไม่ต้องเตรียมตัวเป็นพิเศษ ไม่ต้องงดอาหาร เพราะไม่ต้องฉีดสารทึบแสง
- นอนบนเตียงตรวจในเครื่อง CT scan ในท่านอนหงาย ชูแขนทั้งสองข้างเหนือศีรษะ
- กลั้นหายใจระหว่างการตรวจประมาณ 15-20 วินาที
- การตรวจใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 5-10 นาที บนเครื่อง CT scan เท่านั้น
การตรวจสุขภาพปอดด้วย Low Dose CT Scan ทำให้เราสามารถคัดกรองโรคในระยะแรกได้ทั้งมะเร็งปอดและเชื้อไวรัสที่เข้าสู่ระบบทางเดินหายใจสู่ปอด รวมถึงสามารถวินิจฉัยเนื้อปอด ความพร้อมของอวัยวะภายในปอดสำหรับการผประเมินในการผ่าตัด หรือ ทำการรักษาในลำดับต่อไปได้ด้วย
ข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล