ตาแดงโควิด-19 ต่างกับ เยื่อบุตาอักเสบธรรมดาอย่างไร?

เยื่อบุตาอักเสบ หรือ ตาแดง (Conjunctivitis) เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่นติดเชื้อ ภูมิแพ้ ถูกสารเคมี เป็นต้น แต่ที่พบได้บ่อย และติดต่อกันได้ง่ายมาก คือโรคเยื่อบุตาอักเสบจากเชื้อไวรัส โดยการติดต่อทางน้ำตาผ่านการสัมผัสโดยตรงจากมือ หรือเครื่องใช้ และไปสัมผัสตาขออีกคนหรือถูกน้ำสกปรกเข้าตา แต่ไม่ติดต่อทางการมองทางอากาศ หรือรับประทานอาหารร่วมกัน โรคนี้พบบ่อยในช่วงฤดูฝน ซึ่งมักเกิดการระบาดในชุมชนที่มีคนอยู่ร่วมกันทั้งนี้ความรุนแรงของโรคมีไม่มาก และสามารถหายเองได้

แพทย์ยัน โควิด XBB.1.16 ยังไม่น่ากังวลอาการไม่รุนแรง

สธ. แนะเข้ารับวัคซีนโควิดประจำปี คาดโควิดระบาดหนักฤดูฝน

อาการของโรคพบหลังจากที่มือหรือวัตถุที่มีเชื้อโรคมาสัมผัสตาโดยตรง ประมาณ 1 - 2 วัน จะเริ่มมีอาการบริเวณเยื่อบุตาที่คลุมภายในหนังตาและคลุมตาขาวเกิดการอักเสบ บวม เคืองตามาก น้ำตาไหล เจ็บตา และมักมีขี้ตามากร่วมด้วย อาจเป็นเมือกใส หรือมีสีเหลืองอ่อนเนื่องจากติดเชื้อแบคทีเรียมาพร้อมกัน ส่วนใหญ่จะเป็นที่ตาข้างใดข้างหนึ่ง ทั้งนี้การติดเชื้อมักมีอาการมากในช่วง 4 - 7 วันแรกแต่จะหายได้เองในเวลาประมาณ 7 - 14 วัน ถ้าไม่มีภาวะแทรกซ้อน ส่วนการรักษานั้นจะเน้นรักษาตามอาการของโรค และจำกัดการแพร่เชื้อจนอาการหายดี เนื่องจากยังไม่มียาฆ่าเชื้อไวรัสนี้โดยตรง

อาการตาแดงจากโควิด? เกิดขึ้นเฉพาะสายพันธุ์ XBB.1.16 หรือไม่ ?

โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ได้ระบุเอาไว้เมื่อปี 2563 ว่า ตาแดงจากติดเชื้อโควิด-19 พบอาการที่เกิดขึ้นทางตาได้น้อยประมาณ 1-3 % เท่านั้น ขณะที่ เฟชบุ๊กThe Royal College of Ophthalmologists of Thailand ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์ฯ ได้อธิบายเรื่องดังกล่าวไว้ เมื่อปี 2564 ว่า อาการตาแดงจากโควิด มีได้จากหลายสาเหตุ ส่วนใหญ่พบว่าเป็นจากเยื่อบุตาอักเสบ (conjunctivitis) ได้ 0.8-31%

ลักษณะของเยื่อบุตาอักเสบจากการติดเชื้อโควิด ?

จะมีลักษณะเหมือนเยื่อบุตาอักเสบจากเชื้อไวรัสทั่วไป ซึ่งนอกจากอาการตาแดง อาจมีอาการน้ำตาไหล มีขี้ตาใสๆ ลักษณะเป็นเมือกได้ โดยอาการเหล่านี้ ไม่เฉพาะเจาะจงกับการติดเชื้อโควิด

อาการตาแดงที่สงสัยว่าเป็นจากการติดเชื้อโควิด ?

ผู้ป่วยโควิด-19 โดยทั่วไปต้องมีอาการทางกายอื่นๆ ของการติดเชื้อโควิดร่วมด้วย เช่น อาการทางระบบทางเดินหายใจ อย่างไรก็ตามสามารถพบผู้ป่วยติดเชื้อโควิดที่สามารถมาแสดงอาการทางตาเพียงอย่างเดียวได้ แต่พบเป็นส่วนน้อยมาก ซึ่งพบว่าหากอาการของการติดเชื้อโควิดอยู่ในระดับรุนแรง จะพบอาการแสดงทางตา เยื่อบุตาอักเสบร่วมด้วยได้มากกว่า

ลักษณะทางตาอื่นๆ ที่เป็นผลมาจากการติดเชื้อโควิด นอกเหนือจากอาการตาแดง ได้แก่

• จอประสาทตา การติดเชื้อโควิดทำให้เกิดการกระตุ้นโรคบางอย่างของจอประสาทตาได้ สามารถพบลักษณะวุ้นตาอักเสบ
• หลอดเลือดดำจอตาอุดตัน
• จอประสาทตาอักเสบ
• จุดภาพชัดผิดปกติ
• ตาขาวอับแสบ
• ม่านตาหรือยูเวียอักเสบ (uveitis)  

ซึ่งลักษณะต่างๆของจอประสาทตาไม่จำเพาะกับการติดเชื้อโควิด ต้องอาศัยประวัติและอาการทางกายอื่นๆ เพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรค

การปฏิบัติตนในช่วงโควิดสำหรับประชาชนทั่วไป

• ถ้ามีอาการตาแดง อย่าเพิ่งตื่นตระหนกว่าติดเชื้อโควิด เพราะเยื่อบุตาอักเสบจากโควิด พบน้อยกว่าเยื่อบุตาอักเสบจากสาเหตุอื่นๆมาก และมักจะมีอาการทางกายอื่นๆที่สัมพันธ์กับการติดเชื้อโควิดร่วมด้วย หากมาตรวจให้รวบรวมข้อมูลแจ้งแพทย์ถึงลักษณะอาการของเยื่อบุตาอักเสบ ลักษณะของขี้ตา อาการทางกายอื่นๆ และความเสี่ยงในการติดเชื้อโควิด
• ควรงดการใส่คอนแทคเลนส์ เนื่องจากมีโอกาสสัมผัส แนะนำให้ใส่แว่นตาแทน
• ไม่แนะนำให้คนที่มีอาการตาแดง ลงสระว่ายน้ำ ในช่วงนี้ เพราะหากติดเชื้อโควิดอาจแพร่กระจายเชื้อให้ผู้อื่นได้ และอาจรับเชื้อจากผู้อื่นได้เช่นเดียวกัน
•  ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมต่างๆ ไม่ช่วยป้องกันการติดเชื้อโควิด

กรมวิทย์ฯ จับตาโควิด XBB.1.16 แนวโน้มเพิ่ม ไทยพบแล้ว 27 ราย เสียชีวิต 1 คน

อย่างไรก็ตามแพทย์ยังไม่ชี้ชัดว่าอาการเยื้อบุตาอักเสบหรือตาแดงเป็นอาการนำของโควิด19 สายพันธุ์ XBB.1.16 หรือไม่ แต่มีโอกาสเกิดได้กับโควิดทุกสายพันธุ์ หรือ จากการติดเชื้อไวรัสต่างๆ ที่สามารถระมัดระวังตัวเองได้

• หมั่นล้างมือด้วยสบู่และน้ำให้สะอาดอยู่เสมอก่อนสัมผัส หรือขยี้ตา
• ไม่คลุกคลีใกล้ชิดกับคนที่เป็นตาแดง
• ไม่ใช้มือแคะ แกะ เกาหน้าตา
• ถ้ามีฝุ่นละออง หรือน้ำสกปรกเข้าตา ควรล้างตาด้วยน้ำสะอาดทันที
• อย่าปล่อยให้แมลงหวี่ หรือแมลงวันตอมตา
• ควรหมั่นดูแลรักษาความสะอาดของร่างกาย
• สิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ เช่น เสื้อผ้าผ้าเช็ดตัว ผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน ผ้าเช็ดหน้า ให้สะอาดอยู่เสมอ
• หลีกเลี่ยงการว่ายน้ำในช่วงที่มีตาแดงระบาด

อย่างไรก็ตามหากพบอาการตาแดง ร่วมกับอาการไอจามไข้สูงครั่นเนื้อครั่นตัว ควรตรวจ ATK ด้วยตนเองก่อนหนึ่งครั้งและหากไม่มั่นใจให้พบแพทย์เพื่อทำการคัดกรองและหาถึงสาเหตุต่อไป อย่างไรก็ตามในช่วงการระบาดโควิด19เช่นนี้ การสวมใส่หน้ากากอนามัยและหมั่นล้างมือ นับว่ายังสำคัญ รวมถึงการฉีดวัคซีนป้องกันโควิดตามวงรอบเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันด้วย

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล,โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทยและราชวิทยาลัยจักษุแพทย์ฯ

เปิดจุดฉีดวัคซีนโควิดฟรีเดือนเมษายน 2566 ในพื้นที่ กทม.-ปริมณฑล

สธ. เผยคนติดโควิด19 มากขึ้น ภูมิคุ้มกันหมู่ลดลง แนะฉีดวัคซีนเสริมภูมิ