จ้ำเลือดตามตัว สัญญาณโรคเกล็ดเลือดต่ำ เสี่ยงรุนแรงเลือดออกในสมอง

โรคเกล็ดเลือดต่ำ (thrombocytopenia) ITP มักพบในเด็กตั้งแต่อายุ 1-5 ปี ซึ่งเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายถูกกระตุ้นให้สร้างสารแอนติบอดี้ มาจับ และมาทำลายเกล็ดเลือดของตนเอง โดยส่วนใหญ่จะไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน ที่มักจะทำให้มีภาวะเลือดออกง่าย  มีจุดจ้ำตามตัว บางรายที่มีอาการเลือดออกมากจะทำให้มีเลือดออกในทางเดินอาหาร เลือดออกในสมอง ซึ่งรุนแรงและอันตรายถึงชีวิตได้ โดยในภาวะปกติปริมาณเกล็ดเลือดในคนทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 150,000-400,000 ตัวต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร

เม็ดเลือดขาว สูงหรือต่ำกว่าปกติ เสี่ยงอันตรายหรือเป็นมะเร็งมากแค่ไหน?

“วัณโรคเทียม”ไม่ใช่“วัณโรค” ไม่ติดต่อจากคนสู่คน ส่วนใหญ่มักโจมตีปอด

ซึ่งเกล็ดเลือดมีหน้าที่สำคัญ คือการห้ามเลือด โดยจะทำการเกาะบริเวณหลอดเลือดที่มีรอยฉีดขาด และทำให้เลือดหยุดไหล เสริมความแข็งแรงให้กับเยื่อบุหลอดเลือด

หากเกล็ดเลือดน้อยกว่า 20,000 ตัวต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร จะมีโอกาสเลือดออกมาเองโดยไม่ได้เกิดจากอุบัติเหตุหรือการกระทบกระเทือน ซึ่งเป็นอันตราย ซึ่งควรเข้ารับการตรวจวินิฉัยเพื่อการรักษาที่ถูกต้อง โดยโรคเกล็ดเลือดต่ำ (ITP) หรือโรคเกล็ดเลือดต่ำจากภูมิคุ้มกัน เกิดจากภาวะในร่างกายไปกระตุ้นภูมิต้านทานจนส่งผลกระทบเป็นการทำลายเกล็ดเลือด ซึ่งปกติแล้วร่างกายจะทำการสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นภายหลังจากการติดเชื้อรุนแรงหรือไม่รุนแรงก็ได้ หรือแม้แต่การได้รับวัคซีนก็เป็นการกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกัน เช่น วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม โดยภูมิคุ้มกันนี้มักเกิดขึ้นภายหลัง 2-4 สัปดาห์

อาการโรคเกล็ดเลือดต่ำ

• รอยช้ำจ้ำเลือดตามร่างกาย หรือมีจุดแดงใต้ผิวหนัง โดยไม่ใช่เกิดจากอบุติเหตุ หรือกระทบกระแทก
• เมื่อได้รับการกระทบกระแทก จะมีจ้ำเลือดขนาดใหญ่ หรือกระจายตามร่างกาย
• เลือดกำเดาไหลบ่อย เลือดออกตามไรฟัน
• มีจุดจ้ำเลือดสีแดงขนาดเล็กเท่าปลายเข็มกระจายตามร่างกายทั้งที่ไม่ได้รับการกระทบกระเทือน จุดเลือดออกตามกระพุ้งแก้ม ในช่องปาก
• เลือดกำเดาออก
• เลือดออกตามไรฟัน
• มีประจำเดือนมากกว่าปกติ
• อาจพบภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น เลือดออกในทางเดินอาหาร หรือระบบประสาท ซึ่งเป็นอาการที่พบได้ไม่บ่อย
• อาเจียนเป็นเลือด
• ถ่ายอุจจาระเป็นสีดำ

การรักษาแพทย์จะซักประวัติ เช่น เด็กมีอาการเฉียบพลัน ก่อนหน้านี้มีการติดเชื้อ หรือมีการฉีดวัคซีนมาก่อน 2-4 สัปดาห์หรือไม่ ทำการตรวจความสมบูรณ์ของเลือด ถ้าผลเลือดไม่มีภาวะซีดหรือเม็ดเลือดขาวที่ผิดปกติ โดยมีเกล็ดเลือดต่ำเพียงอย่างเดียว แพทย์จะทำการรักษาโดยใช้ยา IVIG เป็นการจับแอนตี้บอดี้ที่ถูกสร้างขึ้นในร่างกายหรือยาสเตียรอยด์ ซึ่งการตอบสนองต่อยาของคนไข้ในแต่ละรายจะแตกต่างกันไป ในเด็กที่อายุมากกว่า 5 ปี มีเม็ดเลือดขาวผิดปกติ ภาวะซีดโดยไม่ทราบสาเหตุ แพทย์จะทำการตรวจเพิ่มเติมก่อนการรักษา เช่น ตรวจเจาะไขกระดูก เป็นต้น

สัญญาณเบาหวานในผู้สูงอายุ ต้องรีบใส่ใจลดภาวะแทรกซ้อน!

การดูแลผู้ป่วยโรคเกล็ดเลือดต่ำไอทีพี

• หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่อาจทำให้เกิดอาการฟกช้ำ กระทบกระแทก หรือเลือดออกได้ง่าย
• หลีกเลี่ยงการไปสถานที่ที่มีการติดเชื้อ เพราะอาจจะกระตุ้นภูมิคุ้มกันทำให้เกล็ดเลือดต่ำลงอีกได้
• การกินยาทุกชนิดโดยเฉพาะยาแก้ปวดลดไข้ควรใช้พาราเซตามอล แอสไพรินและไอบูโพรเฟนต้องอยู่ภายใต้แพทย์สั่งเท่านั้น

โรคเกล็ดเลือดต่ำไอทีพีในเด็กสามารถรักษาได้ หากคุณพ่อคุณแม่สงสัยว่าลูกมีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ ควรพาเด็กเข้ารับการตรวจวินิฉัยเพื่อรับการรักษาที่ถูกต้องต่อไป

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพ จันทบุรี และ โรงพยาบาลเปาโลโชคชัย4

4 พฤติกรรมควรเลี่ยง ช่วยคุมความดันและน้ำตาลในเลือด ป้องกันโรคเรื้อรัง

ชาย 75 ปี ป่วย “วัณโรคเทียม” มีประวัติเคยป่วยวัณโรคปอด คาดสาเหตุจากน้ำประปา