ทำความรู้จักอย่างเข้าใจ... “โรคอารมณ์สองขั้ว” (BIPOLAR DISORDER)

การมีความรู้เกี่ยวกับโรค ไบโพลาร์ (Bipolar Disorder) หรือ โรคอารมณ์สองขั้ว  นี้ช่วยให้สามารถเข้าใจและให้ความช่วยเหลือผู้ที่มีอาการได้อย่างถูกวิธี รวมทั้งสามารถป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากอาการของโรคนี้ได้

 

โรคอารมณ์สองขั้ว (Bipolar Disorder) คือ โรคที่มีความผิดปกติทางอารมณ์ โดยมีการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ระหว่างช่วงอารมณ์ซึมเศร้า (Depression) สลับกับช่วงที่อารมณ์ดีหรือหงุดหงิดมากกว่าปกติ (Mania) ระยะเวลาในแต่ละช่วงอาจอยู่เป็นสัปดาห์หรือเดือน โดยมีช่วงอารมณ์ปกติคั่นกลางได้

 

แนะวิธีสังเกตคนข้างกายมีภาวะ..."โรคซึมเศร้า" หรือไม่?

ทำความรู้จัก "Broken Heart Syndrome" เครียดเกินไปอาจทำร้ายหัวใจคุณ

ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์ด้วยอาการซึมเศร้าและคิดว่าตนเองเป็นโรคซึมเศร้า อย่างไรก็ตามแพทย์จะซักประวัติและติดตามลักษณะอาการขณะรักษาเพื่อใช้วินิจฉัยในการแยกโรค

 

มีสาเหตุ และปัจจัยเกี่ยวข้องหลายอย่างที่ทำให้เกิดโรคนี้ แต่ปัจจัยที่สำคัญที่สุดคือมีสารเคมีบางอย่างในสมองผิดปกติไป ซึ่งอาการของโรคไบโพลาร์จะเกิดขึ้นเมื่อมีสารสื่อประสาทนอร์อะดรีนาลีน เซโรโทนิน และโดปามีน ในระดับที่ไม่สมดุลกัน ซึ่งจะทำให้มีอารมณ์ดี อยู่ในภาวะร่าเริงผิดปกติ และจะมีภาวะซึมเศร้า เบื่อหน่าย สลับกันไป นอกจากนี้ ยังมีสาเหตุจากพันธุกรรม ผู้ป่วยไบโพลาร์มักมีญาติที่ป่วยเป็นโรคนี้หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับความผิดปกติทางอารมณ์ โดยเฉพาะญาติสายตรง อีกทั้งยังมีปัจจัยอื่นๆ เกี่ยวข้อง เช่น ผู้ป่วยได้รับแรงกระตุ้นจากปัจจัยภายนอกที่กระทบกระเทือนต่อสภาพจิตใจ เช่น ความผิดหวัง ความเสียใจอย่างรุนแรงหรือฉับพลัน การเจ็บป่วยทางร่างกาย เป็นต้น

แนะอาหารสมอง...ต้องเลือกให้เป็นป้องกันการเสื่อมได้

อาการอารมณ์สองขั้วช่วงอารมณ์ดี

มั่นใจในตัวเองเพิ่มมาก

นอนน้อย

พูดมากกว่าปกติหรือพูดอย่างไม่หยุด

ความคิดแล่นเร็ว

วอกแวกง่าย

อยากทำอะไรหลาย ๆ อย่างในช่วงเวลานั้น

หมกมุ่นอย่างมากกับกิจกรรมที่ทำให้เกิดปัญหา เช่น ใช้จ่ายหรือลงทุนเยอะ ไม่ยับยั้งใจเรื่องเพศ ฯลฯ

 

อาการอารมณ์สองขั้วช่วงอารมณ์ซึมเศร้า

ความสนใจในกิจกรรมต่าง ๆ ลดลง

เบื่ออาหารหรือรับประทานอาหารมากเกิน

นอนไม่หลับหรือหลับมากไป

กระสับกระส่ายหรือเชื่องช้ามากขึ้น

อ่อนเพลีย

รู้สึกตนเองไร้ค่า

สมาธิลดลง

คิดถึงเรื่องการตายอยู่เรื่อย ๆ

แนะวิธีสังเกตคนข้างกายมีภาวะ..."โรคซึมเศร้า" หรือไม่?

 

วิธีรักษาโรคอารมณ์สองขั้ว

 

การรักษาด้วยยา

กลไกของยา คือ การปรับสารเคมีในสมอง ยาจะช่วยทำให้อารมณ์มั่นคงและสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักกังวลกับผลข้างเคียงของยา ประเด็นนี้ผู้ป่วยสามารถปรึกษาและร่วมแสดงความคิดเห็นกับแพทย์ระหว่างที่ปรึกษา เพื่อปรับยาให้เหมาะสมในแต่ละราย กลุ่มยาที่ใช้ในโรคอารมณ์สองขั้ว ได้แก่   ยาควบคุมอารมณ์   ยาต้านโรคจิต   ยาต้านเศร้า (มักใช้ช่วงสั้น ๆ ในระยะที่มีอาการซึมเศร้า)

 

การรักษาด้วยจิตบำบัด

ผู้ป่วยโรคอารมณ์สองขั้วมักเจอกับปัญหาในด้านต่าง ๆ ที่เป็นผลจากโรค การทำจิตบำบัดจึงมีประโยชน์มาก ผู้ป่วยจะเรียนรู้เกี่ยวกับตัวเองและการจัดการปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิตได้ดีขึ้น นอกจากนั้นยังมีกิจกรรมบำบัดอื่น ๆ ที่มีประโยชน์ เช่น ดนตรีบำบัด ศิลปะบำบัด และโยคะ

 

การรักษาด้วยไฟฟ้า

ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรงมาก หรือตัวโรคตอบสนองต่อยาไม่ดีเท่าที่ควร ECT เป็นตัวเลือกหนึ่งที่มีประสิทธิภาพดี โดยกระแสไฟฟ้าจะกระตุ้นสมองเพื่อปรับสารเคมีต่าง ๆ ผู้ป่วยจะต้องนอนโรงพยาบาลเพื่อติดตามอาการอย่างใกล้ชิด บางรายอาจมีปัญหาด้านความจำช่วงสั้น ๆ แต่ยังไม่พบว่า ECT มีผลเสียต่อสมองในระยะยาว

 

ภาวะแทรกซ้อนที่มากับโรคทางอารมณ์ไบโพลาร์

การเป็นโรคนี้ไม่ใช่แค่มีผลทางด้านอารมณ์เพียงอย่างเดียว แต่ยังมีผลข้างเคียงและภาวะที่สามารถเกิดแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้มากมายไม่ว่าจะเป็นโรคเกี่ยวกับทางจิต โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคอ้วน ความผิดปกติที่เกิดจากการรับประทานอาหาร หรือโรคเกี่ยวกับสมาธิ เป็นต้น 

 

“SEXUAL HEADACHE” อาการปวดหัวระหว่างมีเพศสัมพันธ์

อย่างไรก็ตามคุณลองสังเกตตนเองและคนข้างกาย  ถ้าเข้าข่ายโรคไบโพลาร์ให้รีบไปตรวจวินิจฉัย  หากรู้เร็ว  ยอมรับตัวเองได้ และเข้ารับการรักษาก็จะสามารถกลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้

 

ขอขอบคุณข้อมูลสุขภาพจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพ