“พรรคกล้าธรรม” จะกลายเป็นขุนพลเพื่อไทย พิชิตใต้-ตัดอำนาจภูมิใจไทย?

สถานการณ์การเมืองไทยกลายเป็นที่จับตาและร้อนระอุอีกครั้ง หลัง “พรรคกล้าธรรม” ชนะเลือกตั้งซ่อม สส. จังหวัดนครศรีธรรมราช เขต 8 โดยโค่นแชมป์เก่าอย่างพรรคภูมิใจไทย ทำให้เกิดทฤษฎีว่า นี่จะเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามตัวแทนที่ “เพื่อไทย” เอาไว้ใช้พิชิตสมรภูมิภาคใต้ พร้อมกับตัดอำนาจพรรคภูมิใจไทย ในศึกการเลือกตั้งใหญ่ที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคตหรือไม่

เราชวนมาวิเคราะห์กันว่า ฉากทัศน์การเมืองหลังจากนี้ จะเป็นอย่างไร หมากกระดานตานี้จะออกมาในรูปแบบไหน

ช่างภาพพีพีทีวี

พรรคกล้าธรรมชนะ ไม่ใช่เรื่องฟลุก

รศ.ยุทธพร อิสรชัย อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ ม.สุโขทัยธรรมาธิราช (มสธ.) มองว่า การที่พรรคกล้าธรรมชนะเลือกตั้งซ่อมนครศรีธรรมราชไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมาย เพราะมีอยู่ 4 ปัจจัยที่สำคัญ

ปัจจัยแรกคือการทำงานเชิงรุกของ ร.อ.ธรรมนัส พรหมเผ่า สส.พะเยา ในฐานะประธานที่ปรึกษาพรรคกล้าธรรม ซึ่งเป็นระดับแกนนำของพรรค ได้ลงพื้นที่ไปช่วยหาเสียงเอง

ปัจจัยที่สอง เป็นศึกลูกเขยพ่อตา การที่ลูกเขยลุกมาแข่งแปลว่าต้องมีของ นายก้องเกียรติ เกตุสมบูรณ์ หรือ สจ.โอ ผู้ชนะการเลือกตั้งซ่อม มีฐานเสียงเดิมมาก่อน

ปัจจัยที่สาม คู่แข่งคนสำคัญอย่างพรรคประชาธิปัตย์มีช่องโหว่ เพราะแกนนำไม่มีใครลงพื้นที่ช่วยหาเสียงเลย มีแค่ นายชวน หลีกภัย อดีตนายกรัฐมนตรี จะเห็นว่า ไม่มีทั้งแกนนำ สส.พื้นที่ข้างเคียงก็ไม่มาช่วย การปราศรัยเวทีสุดท้ายก่อนเลือกตั้ง ประชาธิปัตย์ก็ยกเลิก

และปัจจัยที่สี่ ภูมิใจไทยแชมป์เก่า ขนแกนนำรุ่นใหม่ไปแต่ไม่สามารถช่วยให้ชนะได้ แปลว่า ภูมิใจไทยอาจผุกร่อนจากภายในหรือไม่ แม้ภาพใหญ่ดูมีเอกภาพ แต่การเปลี่ยนผลัดใบในพรรคทำให้เกิดรอยร้าวอะไรหรือไม่

“เดิมทีภูมิใจไทยหวังเปิดพื้นที่ใหม่ในภาคใต้ เพราะมี ระนอง กระบี่ ที่แข็งแกร่ง จึงอยากขยายไปพื้นที่อื่น แต่วันนี้อาจต้องทบทวนโจทย์ใหม่ เพราะพรรคกล้าธรรมไปทำหน้าที่แทนเพื่อไทยแล้ว” อาจารย์ยุทธพรกล่าว

รศ.โอฬาร ถิ่นบางเตียว คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ ม.บูรพา เสริมว่า พรรคกล้าธรรมชนะเพราะทำงานมานาน มีการลงพื้นที่ มีการผนึกกำลังชนชั้นนำ รวมถึง ร.อ.ธรรมนัสทำงานภาคใต้มาตั้งแต่สมัยอยู่กับพรรคพลังประชารัฐ

“ชัยชนะครั้งนี้ต้องบอกว่าได้จาก ร.อ.ธรรมนัส จะเห็นว่าการเลือก อบจ. ที่ผ่านมา คุณธรรมนัสให้คนติดต่อนักการเมืองท้องถิ่นที่มีฐานคะแนน ทั้ง สจ.ที่แพ้ ผู้สมัคร อบจ. ที่แพ้ แต่มีฐานคะแนน ซึ่งภูมิใจไทยเองก็เอาชนชั้นนำท้องถิ่นมา แต่ที่ภูมิใจไทยหาได้เป็นชนชั้นนำที่สูงกว่าชาวบ้าน สไตล์คุณธรรมนัสหาคนที่ใกล้ชิดชาวบ้าน เข้าถึง ใจถึง ใจนักเลง สามารถให้ความช่วยเหลือ เป็นที่พึ่งพิงได้” อาจารย์โอฬารกล่าว

เขาเสริมว่า อีกประเด็นที่สำคัญ คือสถานการณ์เศรษฐกิจ เพราะภาคใต้ไม่ได้มั่งคั่งเหมือนเมื่อก่อน การเกษตร สวนยาง ตกต่ำ ใครที่ทำตัวเป็นที่พึ่งพิงได้จึงมีโอกาส ทำให้ ร.อ.ธรรมรัสเห็นโอกาสในพื้นที่ภาคใต้ และหลายคนมองแค่เฉพาะตอนนี้ว่าเพิ่งลง แต่ความจริงเครือข่าย ร.อ.ธรรมนัสในภาคใต้มีทุกฝั่ง ทั้งอันดามันและอ่าวไทย “ภาคใต้มีลักษณะเป็นการเมืองเปิด ทุกพรรคมีโอกาส แต่ดูจากปัจจัยเศรษฐกิจสังคม ใครสามารถดูแลชาวบ้านได้ช่วงนี้มีโอกาสมาก”

ภูมิใจไทยแพ้กล้าธรรม เสียหายแค่ไหน?

ความพ่ายแพ้ในสนามเลือกตั้งซ่อมของพรรคภูมิใจไทยอาจทำให้คนนอกมองว่าเป็นความเพลี่ยงพล่ำ แต่หลายคนก็มองว่า ไม่ได้เสียหายขนาดนั้น

เรื่องนี้อาจารย์ยุทธพรบอกว่า ภูมิใจไทยไม่ได้แพ้ขาดลอย แต่ก็ไม่ได้เบียด จะบอกว่าเสียหายอาจไม่ถึงขั้นนั้น แต่ต้องทบทวนยุทธศาสตร์ให้ดี เพราะกลายเป็นว่ามีคู่แข่งใหม่เมื่อกล้าธรรมไปปักธง

“การแยกจากพลังประชาชนรัฐครึ่งหนึ่งมาเป็นกล้าธรรมแล้วได้ 25 ที่นั่ง และลงสนามเลือกตั้งครั้งแรกสำเร็จเลย ทำให้กล้าธรรมกลายเป็นพรรคที่ประมาทไม่ได้”

ด้านอาจารย์โอฬารบอกว่า แค่ สส. 1 ที่นั่งไม่มีผล แต่อนาคตที่หลายคนประเมิน ถ้า ร.อ.ธรรมนัสใช้สูตรนี้เดินเกมอีกล่ะ เลือกพื้นที่ที่มีชนชั้นนำในท้องถิ่นซึ่งมีบุคลิกเหมือน สจ.โอ ล่ะ

ยังไม่นับว่า พื้นที่ที่พรรคกล้าธรรมหมายตาอาจเป็น “พื้นที่เกษตร” เพราะพรรคนี้ดูแลกระทรวงเกษตรฯ อยู่ มีวิธีสื่อสารในยามที่ราคาผลิตผลการเกษตรตกต่ำอย่างนี้ สไตล์ ร.อ.ธรรมนัสลองสังเกตเวลาสื่อสารกับเกษตรกรได้ใจทุกครั้ง

“เมื่อนโยบายพรรคสอดคล้องวิถีชีวิตประชาชนในพื้นที่ นี่คือโอกาสที่น่ากลัว เลือกตั้งครั้งหน้า ถ้าพรรคกล้าธรรมได้ 50 ที่นั่งขึ้นมา อาจทำให้อำนาจต่อรองของภูมิใจไทยลดลง” อาจารย์โอฬารกล่าว

อาจารย์โอฬารเสริมว่า ในการเลือกตั้งใหญ่ พรรคกล้าธรรมคงจะให้น้ำหนักเกษตรกรชาวสวนเป็นหลัก เพราะทาร์เก็ตสอดคล้องนโยบายกระทรวงที่ตัวเองรับผิดชอบ และเมื่อพื้นที่ภาคใต้ภูมิใจไทยอาจไม่ได้แข็งแรงอย่างที่คิด และเพื่อไทยเองขายไม่ได้แน่นอนในภาคใต้ จึงเป็นโอกาสให้พรรคกล้าธรรมเข้าไปมีบทบาท

“โดยมากคิดว่า ภาคใต้นี่เพื่อไทยไปไม่ได้ ถูกมองว่าเป็นปิศาจ ต้องหาพรรคที่เป็นตัวแทนไปตอบโจทย์ชีวิตปัญหาเศรษฐกิจ หาตัวแทนที่ตอบโจทย์ การสู้กันในนามเพื่อไทยทั้งประเทศคงประเมินว่าสู้ไม่ได้ คือพื้นที่สำคัญภาคเหนือกับอีสานยังได้อยู่ แต่ภาคกลาง ภาคใต้ ภาคตะวันออก ต้องปรับกลยุทธ์ หาพันธมิตร พอเห็นความสำเร็จพรรคกล้าธรรม นี่จึงอาจเป็นโอกาสแก้เกมภูมิใจไทยของซีกรัฐบาลเพื่อไทย” อาจารย์โอฬารกล่าว

เมื่อถามว่า ภูมิใจไทยจะแก้เกมได้อย่างไร อาจารย์โอฬารมองว่า ภูมิใจไทยมีจุดแข็งคือความเป็นอนุรักษ์นิยมสมบูรณ์ ดังนั้นต้องเจาะกลุ่มอนุรักษ์นิยมที่ยังลังเลกับภูมิใจไทย ว่าเป็นสีน้ำเงินแท้แค่ไน หาทางดึงฐานเสียงคนที่ชื่นชอบ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา อาจแก้เกมได้ รักษาสถานะพรรคน้ำเงินไว้ได้