ประวัติ “สันติ ลุนเผ่” ศิลปินแห่งชาติเจ้าของเสียงทรงพลังเป็นที่จดจำ

“เรือตรี สันติ ลุนเผ่” เกิดวันที่ 22 มิถุนายน 2479 ที่บ้านย่านวัดราชบพิธ กรุงเทพฯ มีพี่น้องด้วยกัน 8 คน เป็นบุตรคนที่ 7 โดยชื่อเดิมว่า ไพศาล ลุนเผ่

ท่านสำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6 จากโรงเรียนอัสสัมชัญ จากนั้นศึกษาต่อระดับอุดมศึกษาที่คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

เรือตรีสันติเริ่มศึกษาดนตรีตั้งแต่อายุ 14 ปี โดยแป็นลูกศิษย์ครูเจริญ ฤทธิรักษ์ และหัดเรียนร้องเพลงด้วยตัวเองกับแผ่นเสียงของ Enrico Caruso

กองทุนส่งเสริมงานวัฒนธรรม

ท่านมีความเชี่ยวชาญในการเล่นเครื่องดนตรีหลายชนิด ทั้งไวโอลิน กีตาร์ เปียโน และระนาด

เรือตรีสันติเข้ารับราชการทหารกองประจำการ กองทัพบก สังกัด ร.1 พัน 2 ผลัด 3 เมื่อปี 2500 ขณะอายุ 21 ปี

ระหว่างศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่านได้ร่วมร้องเพลงกับวงสโมสรธรรมศาสตร์ โดยมีพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงดนตรีอยู่ด้วย

ต่อมาในปี 2506 เมื่ออายุได้ 27 ปี ท่านได้เดินทางไปศึกษาด้านเรียบเรียงประสานสำหรับคอรัสที่ประเทศอิสราเอล และ 2 ปีต่อมาสำเร็จการศึกษาด้านดนตรีจาก Trinity College of London

จากนั้นท่านได้กลับมาบรรเลงดนตรีและร้องเพลงที่โรงแรมเอราวัณ รวมถึงได้มีโอกาสเข้าไปถวายงานเบื้องพระยุคลบาทพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรฯ และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในพระบรมมหาราชวัง

โดยร้องเพลงตามพระราชประสงค์ เช่น เพลงพระราชนิพนธ์ “ความฝันอันสูงสุด” “เราสู้” เป็นต้น และได้ไปร้องเพลงให้ทหารที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ชายแดน

ทั้งนี้ เมื่อครั้งถวายงานสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ทรงรับสั่งเรียกชื่อว่า “สันติ” ท่านจึงเปลี่ยนชื่อจาก ไพศาล มาเป็น สันติ ตั้งแต่นั้น

ต่อมาในปี 2527 เข้ารับราชการเป็นข้าราชการพลเรือนประเภทต่ำกว่าสัญญาบัตร ตำแหน่งนักร้อง หมวดขับร้อง แผนกดนตรี กองทัพเรือ ฐานทัพเรือกรุงเทพ (ฐท.กท.) แต่ได้รับการแต่งตั้งยศ พันจ่าเอก เหล่าดุริยางค์ ในอีก 4 ปีถัดมา

เรือตรีสันติ ลุนเผ่ เป็นศิลปินผู้โดดเด่นในพลังการขับร้องเพลงรักชาติและเพลงคลาสสิก ชื่นชอบดนตรีคลาสสิกมาตั้งแต่เด็ก เป็นนักร้องเสียงเทนเนอร์ทรงพลังอมตะ มีชื่อเสียงในฐานะที่เป็นนักร้องประจำคณะดุริยางค์แห่งกองทัพไทย มีผลงานเด่นในด้านขับร้องเพลงรักชาติและเพลงคลาสสิก โดยเฉพาะเพลงพระราชนิพนธ์ ความฝันอันสูงสุด เราสู้ สยามานุสสติ ทหารพระนเรศวร เกิดเป็นไทยตายเพื่อไทย ดุจบิดามารดร แด่ทหารหาญในสมรภูมิ มาร์ชทหารไทย เพลงกรุงศรีอยุธยา ผลงานของพระเจนดุริยางค์ (บิติ วาทยกร)

ในการใช้พลังขับร้องเพลงรักชาติของเรือตรีสันติ ลุนเผ่ เป็นที่ประจักษ์ทั้งในวงการดนตรีและประชาชนทั่วประเทศ ทั้งยังเป็นผู้อุทิศตนประกอบคุณงามความตีช่วยเหลือกิจกรรมของกองทัพและบำเพ็ญสาธารณประโยชน์แก่ประเทศชาติมาอย่างต่อเนื่อง จึงได้รับพระราชทานยศทหารเป็นกรณีพิเศษ ให้ได้รับยศเรือตรี ซึ่งเดิมดำรงยศพันจ่าเอก

คุณค่าของการถ่ายทอดศิลปะการขับร้องเพลงที่ดำเนินมาอย่างต่อเนื่อง จนเป็นศิลปินที่มีคุณลักษณะเฉพาะควรต่อการเป็นแบบอย่างของประชาชนชาวไทย เรือตรีสันติ ลุนเผ่ จึงได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีสากล) พุทธศักราช 2558

เรือตรี สันติ ลุนเผ่ ได้ถึงแก่กรรมอย่างสงบ เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2567 เมื่อเวลาประมาณ 01.01 น. ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย กรุงเทพฯ