LGBT ในเคนยา ความหลากหลายที่โลกอาจหลงลืม

เสียงดนตรีบรรเลงคลอเคล้า ธงสีรุ้งถูกชูขึ้นและโบกสะบัดเหนือศีรษะภายใต้แสงอาทิตย์ ผู้คนโห่ร้องด้วยความยินดี ใบหน้าอาบรอยยิ้มจากความสุขในใจ บางคนแต่งกายด้วยเสื้อผ้าอาภรณ์ที่สวยงามเพื่อร่วมเดินแบบ บางคนก็ร้องเล่นเต้นรำไปกับเพลงที่มีจังหวะสนุกสนานแต่บรรยากาศเช่นนี้  มีได้แค่ในพื้นที่แคบ ๆ ของผู้ไร้โอกาสและไร้ที่ทางอย่างค่ายผู้ลี้ภัยเท่านั้น

ที่นี่ คือค่ายผู้ลี้ภัยคาคุมา ประเทศเคนยา ค่ายผู้ลี้ภัยแห่งแรกของโลกที่มีงาน Pride month หรืองานเฉลิมฉลองเดือนแห่งความหลากหลายทางเพศ

สมรสเท่าเทียม กับ 30 ประเทศที่เห็นชอบด้วยกฎหมาย เปิดความเท่าเทียมหลากหลายทางเพศ

กองทัพไต้หวันจัดงานสมรสให้คู่รัก LGBT เป็นครั้งแรก

 

เคนยาตั้งอยู่ในแอฟริกาตะวันออก มีความหลากหลายทางเผ่าพันธุ์และศาสนา  แต่ไม่รวมถึงความหลากหลายทางเพศ

ความขัดแย้งทางการเมืองที่รุนแรงและยาวนาน ส่งผลให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตต่ำ และจะต่ำลงไปอีกหาเป็นแอลจีบีที

กฎหมายของเคนยาระบุไว้ว่ารักร่วมเพศเป็นสิ่งที่ผิดกฎหมายและอาจถูกจำคุกนานถึง 14 ปี มากกว่านั้นยังอนุญาตให้มีการตรวจทวารหนักของผู้ชายได้ หากถูกสงสัยว่าเป็นกลุ่มชายรักชาย ทำให้นักสิทธิมนุษยชนมองว่า กฎหมายข้อนี้ละเมิดสิทธิมนุษยชน แบ่งแยก และเลือกปฏิบัติ

นักสิทธิมนุษยชนจึงตัดสินใจยื่นเรื่องนี้ให้ศาลวินิจฉัยอีกครั้ง การวินิจฉัยของศาลเคนยาเมื่อปี 2018 ระบุว่ากฎหมายดังกล่าวไม่ได้ละเมิดสิทธิมนุษยชนแต่อย่างใด ทำให้กฎหมายนี้ยังคงมีผลบังคับใช้ต่อไป

คำวินิจฉัยนี้ ยิ่งตอกย้ำบรรทัดฐานและเป็นปฏิปักษ์ต่อตัวตนของกลุ่มแอลจีบีทีมากกว่าเดิม และทำให้เคนยาแทบจะไม่เหลือพื้นที่ให้กลุ่มแอลจีบีทีได้มีตัวตนในสังคม

การกีดกัน การแบ่งแยก และการเลือกปฏิบัติ ได้ฝังรากลึกอยู่ในแทบทุกภาคส่วนของสังคมเคนยา ไม่เว้นในค่ายผู้ลี้ภัย

ผู้ลี้ภัยแอลจีบีทีกับธงสีรุ้งที่เป็นเหมือนสัญลักษณ์แสดงตัวตน  จับกลุ่มยืนประท้วงอยู่ที่ทำการข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ หรือ UNHCR ในเคนยา

คาตูบา อับดุล-ราชิด ผู้ลี้ภัยแอลจีบีทีกล่าวว่า รัฐบาลเคนยาและ UNHCR ปฏิบัติกับกลุ่มแอลจีบีทีราวกับไม่ใช่คน

อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางสังคมที่เป็นปรปักษ์และบทลงโทษรุนแรง  ยังมีโบสถ์เล็ก ๆ แห่งหนึ่งชื่อว่า The Cosmopolitan Affirming Church หรือ CAC ที่ให้โอกาสความหลากหลายได้เติบโต

ที่นี่ ทุกคนมีความเป็นคนเท่าเทียมกัน เชื้อสาย อายุหรือรสนิยมทางเพศไม่ใช่อุปสรรคในการเข้าร่วมกับโบสถ์  เพราะเชื่อว่า พระเจ้ามอบความรักให้แก่มนุษย์โดยเสมอภาคย์ ถึง CAC จะไม่ได้มีพื้นที่กว้างขวาง แต่ก็เพียงพอให้บรรดาแอลจีบีทีสามารถเป็นตัวเองและพักพิงจิตวิญญาณได้

ที่สำคัญ ยังเป็นพื้นที่เพื่อการเสวนาและร่วมกับสื่อเพื่อสร้างความตระหนักรู้เรื่องแอลจีบีทีให้แก่สังคม อีกทั้งยังเป็นส่วนหนึ่งที่ขับเคลื่อนการต่อสู้เพื่อสิทธิของกลุ่มแอลจีบีทีในเคนยาด้วย

กลุ่มแอลจีบีทีในเคนยาเองนั้นไม่ได้ต่างจากกลุ่มแอลจีบีทีในประเทศอื่น ๆ ที่พยายามต่อสู้เพื่อสิทธิและความเท่าเทียมทางเพศ แม้สังคมและกฏหมายจะยังคงอยู่ตรงข้ามและโจมตี  แต่พวกเขาก็ยังตัดสินใจลุกขึ้นสู้

บินยาวังกา ไวนาอีนา นักเขียนชื่อดังชาวเคนยาคือหนึ่งในนั้น  ด้วยการออกมาเปิดเผยต่อสาธารณชนว่าตนเองเป็นเกย์เมื่อปี 2014

โดยเขาหวังว่าการออกมาเปิดเผยตัวตนของเขา จะสร้างความตระหนักรู้เรื่องสิทธิของกลุ่มแอลจีบีทีในเคนยาและแอฟริกาได้มากขึ้น

บินยาวังกาได้ทำสิ่งที่กล้าหาญ และเป็นส่วนหนึ่งในการวางอนาคตของขบวนการเรียกร้องสิทธิและความเท่าเทียมทางเพศของกลุ่มแอลจีบีทีในเคนยา และในปี 2016 องค์กรด้านสิทธิแอลจีบีที 3 องค์กร ได้ยื่นคำร้องให้ศาลสูงสุดของเคนยาพิจารณาว่ากฎหมายอาญามาตราที่ลงโทษการรักร่วมเพศนั้นขัดต่อรัฐธรรมนูญ

ในปี 2019 ศาลสูงสุดของเคนยาตัดสินว่ากฎหมายอาญาที่ลงโทษการรักร่วมเพศนั้น ไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ และยังมีผลบังคับใช้ต่อไป

คำตัดสินเช่นนี้สร้างความเจ็บปวดให้กับกลุ่มแอลจีบีทีในเคนยาอย่างมาก  3 ปีที่รอคอยคำตัดสินด้วยความหวัง  สุดท้ายแล้วพวกเขายังคงผิดหวังเช่นเดิม

หากบินยาวังกายังมีชีวิตอยู่ ก็คงรู้สึกเช่นเดียวกัน แต่เขาจะไม่ได้รับรู้ใด ๆ อีกแล้วเพราะเสียชีวิตไปก่อนคำตัดสินนี้จะออกมาเพียง 3 วันเท่านั้น

จนถึงวันนี้ กลุ่มแอลจีบีทีในเคนยายังคงต่อสู้เพื่อสิทธิและความเท่าเทียมทางเพศต่อไป เพื่อแสดงให้เห็นว่า คำตัดสินนั้นไม่ใช่การดับอนาคตและความหวังของพวกเขา

แต่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นอีกครั้งของการเรียกร้องสิทธิและความเท่าเทียมทางเพศ  ด้วยความหวังที่ว่า สักวันหนึ่งแนวคิด “คนเท่ากัน” จะเกิดขึ้นบนแผ่นดินเคนยา และแอลจีบีทีสามารถภูมิใจในตัวตนและเป็นส่วนหนึ่งในสังคมได้โดยไม่ต้องหลบซ่อนและหวาดผวาอีกต่อไป