รองศาสตราจารย์ ดร.สมชาย ภคภาสน์วิวัฒน์ นักวิชาการอิสระด้านเศรษฐศาสตร์และการเมือง เปิดเผยกับผู้สื่อข่าวพีพีทีวี ถึงกรณีการเยือนไต้หวันของ นางแนนซี เพโลซี ประธานสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ ว่า หมากทางการเมืองครั้งนี้ถือว่า เป็นวิธีการแสดงออกที่จำเป็นของทั้งสองฝ่าย ซึ่งทางจีนมองว่าเหตุการณ์นี้เป็นการละเมิดข้อตกลงในปี 1978 อย่างรุนแรง เพราะข้อตกลงจีน-อเมริกา ระบุไว้อย่างชัดเจนว่าต้องยอมรับว่า "จีนเป็นหนึ่งเดียว" และต้องไม่มีความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการกับไต้หวัน
จีนเตรียมซ้อมรบด้วยกระสุนจริงรอบไต้หวัน ตอบโต้การเยือนของ “เพโลซี”
สถานทูตจีน ออกแถลงการณ์ขอให้รัฐบาลไทย สนับสนุนจุดยืนอย่างที่เคยเป็น
กลับกันอเมริกา ใช้วิธีการว่า "เพียงรับรู้ว่าจีนเป็นหนึ่งเดียว" แต่ไม่ยืนยันรับรอง รวมถึงการรวมจีนต้องเป็นไปอย่างสันติ ยิ่งเป็นยุคประธานาธิบดี โจ ไบเดน ยิ่งมีการเดินทางไปเยือนกันมากขึ้น ซึ่งการเดินทางครั้งนี้เป็นตำแหน่งสูงสุดลำดับ 3 ของอเมริกา จึงเป็นเรื่องที่จีนรับไม่ได้ และเป็นการท้าทายจีนอย่างชัดเจน ด้วยการแทรกแซงกิจการภายในของจีน
ในขณะที่จีนก็จะแสดงความอ่อนแอไม่ได้เช่นกัน เนื่องจากกำลังจะมีการประชุมพรรคคอมมิวนิสต์ ผู้นำจีนจึงต้องแสดงความเข้มแข็ง จึงมีประโยคที่ว่า “คุณกำลังเล่นกับไฟ” ทำให้ทั้งสองฝ่ายไม่สามารถถอยได้อีกแล้ว การเผชิญหน้ากันจึงเกิดขึ้นอย่างแน่นอน แต่จะไม่ใช้วิธีการรบพุ่งกันให้เกิดความสูญเสียทั้งสองฝ่าย
แม้แสนยานุภาพทางทหาร ปัจจุบันอเมริกามีความมั่นใจมากขึ้น เหมือนกับที่สนับสนุนยูเครนให้ต่อสู้กับรัสเซียได้ อาจารย์สมชาย อธิบายต่อว่า แม้กำลังทหารจะมากไหน แต่ยุทธศาสตร์ทางทหารเป็นเรื่องที่ชัดเจนมาก ว่าทั้งอเมริกา-จีน จะหลีกเลี่ยงการรบที่จะบาดเจ็บสูญเสียทั้งสองฝ่าย
ขณะที่ประเทศไทยเอง เชื่อว่ารัฐบาลต้องให้นโยบายถ่วงดุลความสัมพันธ์กับมหาอำนาจทั้งสองฝ่ายเหมือนกับในอดีตที่ผ่านมา เพราะไทยเป็นประเทศขนาดเล็ก เลือกข้างไม่ได้ จะต้องบาลานซ์ความสัมพันธ์ให้ดี
