การกลับมาของ “นายกฯคนนอก”

เมื่อล่วงเลยมาถึงจุดนี้ อาจจะไม่ต้องถกเถียงกันแล้วว่า เนื้อหาในร่างรัฐธรรมนูญพยายามเปิดทางรองรับนายกรัฐมนตรีที่ไม่มีสถานะ ส.ส. หรือ มาจากการเลือกตั้งหรือไม่ แม้นักวิเคราะห์การเมืองจำนวนหนึ่งจะมองว่า เนื้อหาที่ปรากฎขึ้นผ่านข้อเสนอของ คสช. ตอบคำถามนี้ได้อย่างชัดเจนในตัวเองอยู่แล้ว แต่หากมีความจำเป็นต้องเดินหน้าด้วยรูปแบบเช่นนี้จริง ผู้ที่อยู่ในข่ายมีโอกาสถูกเสนอชื่อ กล้าที่จะให้ลั่นวาจาเป็นสัญญาประชาชนเหมือนอย่างที่ พลเอกสุจินดา คราประยูร เคยทำไว้หรือไม่

ทีมข่าว PPTV สรุปสาระสำคัญมาจากหนังสือข้อเสนอแนวทางปรับแก้ไขร่างรัฐธรรมนูญของคสช.ที่ส่งถึงคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ลงวันที่ 13 มีนาคม 2559

หลักๆแบ่งได้เป็น 3 ข้อ ข้อเสนอแรกกำลังได้รับความสนใจอย่างมากคือ ที่มา สว. ซึ่ง คสช. ต้องการให้สว.ทั้งหมด 250 คน มาจากการสรรหาและให้โควต้ากับผู้นำทุกเหล่าทัพใน 6 ตำแหน่งนี้ เป็นสมาชิกวุฒิสภาโดยตำแหน่ง เพื่อที่จะทำให้ช่วงเปลี่ยนผ่านหลังการเลือกตั้งเป็นไปอย่างราบรื่น ข้อที่ 2 เป็นประเด็นที่คล้ายกับข้อเสนอของหลายฝ่ายก่อนหน้านี้ คือ ให้เพิ่มบัตรเลือกตั้งจากใบเดียว กลับไปมาใช้ 2 ใบ แบ่งเป็นบัญชีรายชื่อกับแบ่งเขต ส่วนนี้อาจมีนัยสำคัญอยู่ตรงที่ว่า คสช. ไม่เห็นด้วยกับการใช้ระบบเลือกตั้งแบบจัดสรรปันส่วนผสม

และสุดท้ายประเด็นนี้สำคัญมาก คือ การขอให้ยกเลิกการเปิดชื่อบุคคลของพรรคการเมืองที่จะสนับสนุนให้เป็นนายกรัฐมนตรีก่อนการเลือกตั้งจำนวน 3 รายชื่อ แต่ไม่ได้แตะต้องเนื้อหาที่มาของนายกฯที่ระบุว่าไม่จำเป็นต้องมีสถานะเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

เนื้อหาเช่นนี้เป็นการเปิดทางให้มีนายกรัฐมนตรีคนนอกหรือไม่ หรือเป็นไปเพื่อต้องการมีกลไกที่จะควบคุมทิศทางของรัฐบาลหลังการเลือกตั้งหรือไม่ รองนายกรัฐมนตรีด้านกฎหมายอย่างนายวิษณุ เครืองาม ถึงขั้นถามกลับนักข่าวว่า จะถามในสิ่งรู้อยู่แล้วทำไม เช่นเดียวกับ อดีตแกนนำพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย ที่เคยผ่านเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ อย่างนายพิภพ ธงไชย ที่วิเคราะห์เนื้อหาข้อเสนอเช่นนี้ คสช. ส่งสัญญาณชัดเจนในความต้องการอยู่แล้ว

หากจะขยายความให้ชัดเจน การเสนอให้พรรคการเมืองยกเลิกเสนอชื่อนายกรัฐมนตรีล่วงหน้า 3 รายชื่อของ คสช. ก็มีเหตุผลระบุไว้ว่า หากเกิดกรณีไม่มีพรรคใดชนะการเลือกตั้งด้วยคะแนนเสียงทิ้งห่าง และมีคะแนนพอๆกันทั้ง 2 พรรค อาจจะเกิดเหตุการณ์พรรคการเมืองตกลงกันไม่ได้ว่าจะสนับสนุนคนของพรรคใดเป็นนายกรัฐมนตรีอดีตนักเคลื่อนไหวทางการเมือง อย่างนายพิภพ ธงไชย มองว่า ไม่ว่า คสช.จะให้เหตุผลอย่างไรก็ตาม หากต้องการเนื้อหาร่างรัฐธรรมนูญออกมาในทิศทางนี้ โดยไม่ถูกครหาว่า เป็นไปเพื่อสืบทอดอำนาจหรือไม่ ผู้นำคสช.และรัฐบาลปัจจุบัน อย่างพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา และพลเอกประวิตร วงษ์สุวรรณ รวมถึง 5 เสือในคสช. กล้าที่จะให้สัญญาประชาคมว่า จะไม่รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในภายภาคหน้า เหมือนกับที่พลเอกสุจินดา คราประยูร เคยทำไว้หรือไม่