พระประวัติ “ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร” หม่อมเจ้าองค์ใหญ่แห่งราชสกุลยุคล

เผยแพร่ 10 มิ.ย. 2568 ,10:29น.

ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร อดีตหม่อมเจ้าหญิงจากราชสกุลยุคล และพระมารดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ ทรงเป็นที่เคารพรักอย่างยิ่งในหมู่ราชวงศ์และประชาชน

พระประวัติท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร เดิมคือ หม่อมเจ้าพันธุ์สวลี ยุคล หรือที่รู้จักกันในพระนามลำลองว่า “ท่านหญิงปิ๋ม” ประสูติเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2476 เป็นพระธิดาองค์ใหญ่ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล และหม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล (ราชสกุลเดิม สนิทวงศ์)

ทรงมีเจ้าน้องร่วมมารดา 2 องค์ ได้แก่

หม่อมเจ้าฐิติพันธุ์ ยุคล (ท่านชายกบ)

หม่อมเจ้ารังษีนภดล ยุคล (ท่านหญิงอ๋อย)

พระประวัติ “ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร” หม่อมเจ้าองค์ใหญ่แห่งราชสกุลยุคล

และทรงมีเจ้าน้องต่างมารดาอีก 3 องค์ หนึ่งในนั้นคือ หม่อมเจ้านวพรรษ์ ยุคล ซึ่งเป็นน้องชายแท้ต่างมารดา

ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลีทรงสำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาจากโรงเรียนราชินี เมื่อปี พ.ศ. 2493 ก่อนจะเสด็จไปศึกษาต่อยังประเทศอังกฤษ ที่นั่นเอง ทรงได้พบกับ หม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร เป็นครั้งแรก ในงานเลี้ยงของนักเรียนไทยในอังกฤษ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์

ต่อมา เมื่อวันที่ 10 เมษายน พ.ศ. 2499 หม่อมเจ้าพันธุ์สวลีได้ขอพระราชทานกราบถวายบังคมลาออกจากฐานันดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์ เพื่อเข้าพิธีเสกสมรสกับหม่อมราชวงศ์อดุลกิติ์ กิติยากร ซึ่งเป็นพระเชษฐาในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง โดยพิธีเสกสมรสจัดขึ้นเมื่อวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2499

มีบุตรธิดาร่วมกันสองคน ได้แก่

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ เดิมคือ หม่อมหลวงโสมสวลี กิติยากร ประสูติเมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2500 ทรงอภิเษกสมรสกับพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และต่อมาทรงยุบเลิกการสมรส (หย่าร้าง) มีพระธิดา 1 พระองค์ คือ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา

หม่อมหลวงสราลี กิติยากร เกิดเมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2509 ทรงสมรสและต่อมาหย่าร้างกับ ธีรเดช จิราธิวัฒน์ มีบุตรชาย 2 คน คือ สุทธกิตติ์ จิราธิวัฒน์ และสิทธิกิตติ์ จิราธิวัฒน์

พระอิสริยยศและสายสัมพันธ์ในพระราชวงศ์

ท่านผู้หญิงพันธุ์สวลี กิติยากร ทรงเป็นพระมารดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ ทรงดำรงฐานะเป็น พระมาตุลานี (ป้าฝ่ายมารดา) ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และยังเป็น พระอัยยิกา (ยาย) ของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภาฯ

นอกจากนี้ ท่านยังทรงเป็นหม่อมเจ้าองค์ใหญ่ในราชสกุลยุคล หนึ่งในราชสกุลสำคัญของพระบรมราชจักรีวงศ์