ในหนึ่งเดือนจะมีเพียงแค่ 2 วันเท่านั้นที่ถนนเก่าแก่สายเล็ก ๆ แต่กว้างขวางกว่าที่คิด จะเต็มไปด้วยร้านรวงของคนในพื้นที่ “เมืองโบราณอู่ทอง” อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี ทั้งสองฟากฝั่งที่เป็นเรือนไม้สองชั้นทั้งของดั้งเดิมและสร้างขึ้นใหม่ทดแทนของเก่าที่ถูกไฟไหม้ไปเมื่อหลายปีก่อน และกึ่งกลางถนนที่จัดเต้นท์ยึดพื้นที่ไว้ให้สำหรับผู้ที่ไม่ได้มีบ้านเรือนอยู่ในถนนสายนี้ “วินยานุโยค”

เรื่องเล่าในอดีตถูกถ่ายทอดผ่านปราชญ์ชาวบ้าน ชาวชุมชนศรีสรรเพชรพัฒนาและชุมชนต้นแจงพัฒนา โดยมักจะเอ่ยถึงชื่อ “ท่านพระครูวินยานุโยค (หลวงพ่อสมบุญ)” แห่งวัดยางยี่แส ต.กระจัน อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี กับตำนานการสร้างถนนสายนี้ร่วมกับชาวบ้าน แม้ปัจจุบันจะไม่มีใครรู้ว่าป้ายถนนวินยานุโยคดั้งเดิมอยู่ที่ไหน แต่สิ่งที่ชาวบ้าน 2 ฝั่งถนนพยายามสื่อสารให้ทุกฝ่ายเข้าใจก็คือ วินยานุโยค เป็นถนนแห่งความสามัคคี ความดีงาม และความร่วมมือร่วมใจกัน

นายทวีพงษ์ วิชัยดิษฐ รองผู้อำนวยการ อพท. กล่าวว่า การพัฒนาถนนคนเดิน ตลาดหรรษาวินยานุโยคนี้เป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาตาม แผนแม่บทและแผนปฏิบัติการพื้นที่พิเศษเมืองโบราณอู่ทอง ซึ่งสำนักงานพื้นที่พิเศษเมืองโบราณอู่ทอง (อพท.7) ดำเนินการร่วมกับภาคีเครือข่ายหลายภาคส่วนด้วยกัน ผ่านโครงการอนุรักษ์ ฟื้นฟูศิลปวัฒนธรรม ประเพณี วีถีชีวิตดั้งเดิมเมืองโบราณอู่ทอง และโครงการอนุรักษ์ ฟื้นฟู พัฒนาโบราณสถาน โบราณวัตถุเมืองโบราณอู่ทอง จุดเริ่มต้นการพัฒนาในช่วงแรกไม่ใช่การพัฒนาถนนคนเดินวินยานุโยค แต่สิ่งสำคัญคือ การสร้างความตระหนักรู้และความเข้าใจแก่ประชาชนให้เข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นเรือนไม้แถวสองฝั่งถนนวินยานุโยคและอนุรักษ์ประเพณีการทำบุญเจดีย์หมายเลข 2 ไปพร้อมกัน

ปัจจุบันแหล่งท่องเที่ยวในเมืองโบราณอู่ทองได้ถูกพัฒนาเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ อาทิ เทศกาลงานงิ้วศาลเจ้าพ่อพระยาจักร เทศกาลกินเจเมืองอู่ทอง สวนหินพุหางนาค โรยตัวและกู้ภัยในพื้นที่ป่าเขาตะโกปิดทองและเขาเพชรน้อย ไหว้พระในวัดสำคัญของตำบลอู่ทอง เช่น วัดเขาพระศรีสรรเพชญาราม วัดเขาทำเทียม ร่วมทำบุญเพื่อก่อสร้างองค์พระแกะสลักพระพุทธปุษยคีรีศรีสุวรรณภูมิ ตลาดน้ำเทศบาลตำบลท้าวอู่ทอง การขี่จักรยานไหว้ผีหอเจ้านายที่บ้านโคก ท่องเที่ยวเชิงเกษตรอินทรีย์เก็บผักสดมาปรุงอาหารและทำนาที่บ้านดงเย็น ศึกษาการทำขนมจีนที่ชุมชนท่าพระตะวันออก ทำเหรียญกษาปณ์โบราณแบบสร้างสรรค์ที่โรงหล่อคุณวิเชียรใกล้เจดีย์หมายเลข 1 ทำยาหม่องหัวโตที่บ้านป้าต้อยชุมชนต้นแจงพัฒนา ทำลูกปัดแก้วเพื่อส่งเสริมอาชีพการทำลูกปัดของชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนเมืองโบราณทวารวดี อู่ทอง บวงสรวงทำบุญเจดีย์หมายเลข 2 กับชุมชนศรีสรรเพชรพัฒนา เรียนรู้การทำขนมไทยและทำนาที่บ้านนาลาว เที่ยวป่าช้าโบราณเมืองโบราณอู่ทอง เป็นต้น

สำนักงานพื้นที่พิเศษเมืองโบราณอู่ทอง (อพท.7) ชวนผู้ที่ชื่นชอบการสวมใส่ผ้าไทยและผ้าพื้นถิ่นสวมใส่อาภรณ์แบบวิถีชีวิตดั้งเดิม ท่องเที่ยวในพื้นที่พิเศษเมืองโบราณอู่ทองในถนนคนเดิน “ตลาดวินยานุโยค” ซึ่งจัดเป็นประจำทุกวันศุกร์-เสาร์แรกของเดือน พบกัน 1-2 ก.ค.นี้ที่เมืองโบราณอู่ทอง