Digital Wallet หรือกระเป๋าสตางค์ดิจิทัล คือกระเป๋าสตางค์ที่จัดเก็บเงินในระบบออนไลน์ อาจมาในรูปแบบแอปพลิเคชันหรือซอฟต์แวร์ต่าง ๆ ที่สามารถใช้จ่ายได้ในแพลตฟอร์มเดียว ซึ่งไม่นานมานี้ เริ่มมีการพูดถึง Digital Wallet มากขึ้น หลังจากที่นายเศรษฐา ทวีสิน ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรีคนใหม่ของประเทศไทย และพรรคเพื่อไทยได้เป็นรัฐบาล
ด้วยเหตุนี้ นโยบายต่าง ๆ ที่พรรคเพื่อไทยเคยหาเสียงในช่วงก่อนเลือกตั้ง จึงถูกหยิบยกกลับมาเป็นประเด็นให้พูดถึงกันอีกครั้ง
หนึ่งในนโยบายที่เริ่มพูดถึงกันอย่างหนาหูคือ นโยบายแจกเงินดิจิทัล 10,000 บาท ที่ถูกตั้งคำถามถึงการใช้งบประมาณ รวมถึงความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพของการนำเทคโนโลยี Blockchain หรือการใช้เทคโนโลยีบัญชีแยกประเภทแบบกระจายศูนย์มาใช้
คุณสมคิด จิรานันตรัตน์ อดีตที่ปรึกษากรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) ผู้คิดค้นแอปฯ เป๋าตัง ได้ให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับโครงการดังกล่าวว่า ควรตั้งโจทย์ให้ชัดเจน แล้วจึงหาเทคโนโลยีที่เหมาะสมในการใช้งานเพื่อตอบโจทย์นั้น ๆ แต่ไม่ควรยึดเทคโนโลยีเป็นโจทย์เสียเอง ซึ่งเป็นเรื่องที่ตนไม่ถนัด
โดยคุณสมคิดเสนอว่า หากต้องการทำ Digital Wallet ระดับชาติ ต้องคำนึงถึงปัจจัยสำคัญซึ่งอาศัยจากประสบการณ์ส่วนตัวได้ 8 ข้อ
เริ่มจาก Identity Proof หรือการพิสูจน์และยืนยันตัวตนของผู้ใช้งาน จะทำอย่างไร วิธีไหน ใช้เวลาเท่าไร หากจะต้องทำใหม่กับคน 50 ล้านคน ใครจะทำ และจะใช้ความเข้มงวดในกระบวนการพิสูจน์ตัวตนของผู้ใช้งานในระดับใด
Scalability หรือความสามารถรองรับการขยายตัว เป็นเรื่องสำคัญที่สุด หากไม่สามารถรองรับการขยายตัวได้ ระบบต้องหยุดทำงาน ใครจะแก้ปัญหา โดยระบบการเงินที่มีคนใช้มากที่สุดในประเทศไทยคือ แอปฯ “เป๋าตัง” ที่เคยรองรับได้ถึง 40 ล้านคน
หากกล่าวว่าระบบที่ทางนโยบาย Digital Wallet ที่จะสร้างใหม่ รองรับได้ถึง 56 ล้านคน ต้องเป็นผู้มีประสบการณ์ทำระบบในระดับใดถึงจะสามารถวางใจได้ จะใช้เทคโนโลยีอะไร และออกแบบอย่างไร จึงจะตอบโจทย์ได้
Location of Household หรือการระบุตำแหน่งผู้ใช้งานทั้งในระดับละติจูดและลองจิจูด จะใช้วิธีใด ตอนไหนที่จะแปลงที่อยู่ในบัตรประชาชนให้เป็นที่ตั้งของผู้ใช้งานหรือ Location นั้น ๆ จะเป็นอุปสรรคของระบบไหม หรือต้องหาวิธีอื่นมาทดแทน เช่น การแบ่งโซนที่อยู่อาศัย เป็นต้น
Physical ID Authentication หรือระบบยืนยันตัวตนสำหรับผู้ที่ไม่ใช้สมาร์ตโฟน จะใช้บัตรประชาชนใช้จ่ายอย่างไร จึงจะสามารถพิสูจน์และยืนยันตัวตนได้
Operation หรือการดำเนินงานทั้งในและนอกระบบไอที ใครจะเป็นผู้ดูแล ตอบคำถาม สื่อสาร และแก้ปัญหา ให้แต่ละภาคส่วน
Fraud Detection หรือการป้องกันการทุจริต จะป้องกันการโกงอย่างไร มีวิธีการตรวจสอบร้านค้าและลงโทษผู้ทุจริตหรือไม่อย่างไร จะสร้างกลุ่มผู้ดูแลเรื่องนี้อย่างไร
Data Ownership and Privacy หรือผู้ดูแลระบบข้อมูลและความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งาน ใครเป็นผู้ดูแลข้อมูล จะดูแลเรื่องความสมดุลของการเปิดเผยข้อมูลและความเป็นส่วนตัวอย่างไร จะกำกับดูแลข้อมูลอย่างไร
และ Built Up Towards Digital Economy หรือการพัฒนาเศรษฐกิจแบบดิจิทัล จะสร้างประโยชน์ต่อเนื่องให้สังคมอย่างไรจากการมีแพลตฟอร์มขนาดใหญ่ จะมีแนวคิดที่จะทำเป็นแพลตฟอร์มแบบเปิด รวมถึงต่อยอดให้เกิดประโยชน์กับระบบเศรษฐกิจ สังคม และการสร้างโอกาสใหม่ ๆ ได้อย่างไร