อาหารแช่ฟอร์มาลิน สารก่อมะเร็ง-พิษถึงชีวิต แนะวิธีเลือกซื้ออาหารสด

จากกรณีที่เมื่อต้นเดือนธันวาคมที่ผ่านมา กรมปศุสัตว์ ส่งเจ้าหน้าที่ด่านกักกันสัตว์ชลบุรี บุกตรวจสอบสถานประกอบกิจการผลิตแปรรูปวัตถุดิบเนื้อและเครื่องในสัตว์รายใหญ่แห่งหนึ่ง อ.ศรีราชา จ.ชลบุรี และพบว่ามีการลักลอบผลิตวัตถุดิบชิ้นส่วนเนื้อสัตว์ แช่ในถังน้ำผสมฟอร์มาลินรายใหญ่ ส่งขายร้านหมูกะทะ และร้านอาหารอีสาน กว่า 66 แห่งในพื้นที่ใกล้เคียง ปริมาณน้ำหนักรวม 25,000 กิโลกรัม มูลค่ากว่า 5 ล้านบาท 

ชำแหละโรงงานหมูฟอร์มาลีน เริ่มกิจการได้เพียง 6 เดือน

"อ.อ๊อด" แนะวิธีสังเกต เนื้อสัตว์-อาหารทะเล หลังบุกยืดเนื้อสัตว์แช่ฟอร์มาลีน ส่งร้านหมูกระทะ

ทำให้หลายคนกังวลถึงการบริโภคหมูกะทะที่ถือว่าเป็นเมนูยอตฮิตสุดโปรดของใครหลายคน เพราะทั้งง่ายและสะดวก แถมอร่อย ซึ่งนิยมทั้งแบบนั่งที่ร้านและซื้อแบบชั่งดิโลตามตลาดสด งั้นเรามาทำความรู้จักกับฟอร์มาลินสารเคมีสุดอันตรายกันค่ะ

สารฟอร์มาลิน(Formalin) สารเคมีมีพิษประกอบด้วยก๊าซฟอร์มาลดีไฮด์ (formaldehyde) ละลายน้ำด้วยความเข้มข้น และมีเมทิลแอลกอฮอล์ (methyl alcohol) มีลักษณะเป็นน้ำใส มีกลิ่นฉุน แสบจมูกและตา คุ้นเคยและรู้จักกันว่าสารดังกล่าว แพทย์จะใช้ในทางการแพทย์เพื่อใช้เป็นน้ำยาดองศพไม่ให้เน่าเปื่อย ช่วยดับกลิ่นฆ่าเชื้อโรคเพราะทำให้โปรตีนแข็งตัว ขณะที่ทางด้านอุตสาหกรรมสิ่งทอจะใช้เป็นน้ำยาอาบผ้าไม่ให้ย่น นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติฆ่าเชื้อโรคและเชื้อราในการเก็บรักษาธัญพืชหลังการ เก็บเกี่ยว และใช้เพื่อป้องกันแมลง แต่ไม่อนุญาตให้ใช้ในอาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 151 (พ.ศ.2536) แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ.2522 และหากฝ่าฝืน มีโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

แม้ว่าจะมีโทษแต่ด้วยคุณสมบัติเด่นที่ทำให้ไม่ให้ศพเน่าเปื่อยข้อนี้ ทำให้พ่อค้าแม่ค้าหัวใสแอบนำไปใช้ในทางที่ผิด โดยใช้กับอาหารเพื่อให้สดและน่ากินอาหารที่พบว่ามีการปนเปื้อนบ่อย ได้แก่

• เนื้อสัตว์ต่างๆ เช่น ไก่ ปลาหมึก กุ้ง
• ผักต่างๆ เช่น กระหล่ำปี ผักกาดขาว ถั่วงอก
• อาหารแห้ง คือ เห็ดหอมแห้ง เห็ดหูหนูแห้ง

ทั้งนี้ตามธรรมชาติฟอร์มัลดีไฮด์สามารถเกิดขึ้นเองในอาหารชนิดต่างๆ ซึ่งมีปริมาณน้อยและสลายตัวได้โดยแสงอาทิตย์ ออกซิเจนและความชื้น และร่างกายของคนเราสามารถกำจัดได้ แต่ถ้าได้รับในปริมาณมากเกินไปจะเป็นอันตรายต่อร่างกาย

สูดดมฟอร์มาลินจะทำให้มีผลต่อระบบหายใจ

• แสบจมูก
•  เจ็บคอ
• ไอ
• หายใจไม่ออก
• ปอดอักเสบ
• น้ำท่วมปอด
• อาจถึงเสียชีวิตได้ถ้าสูดดมในปริมาณมาก

ผลต่อระบบผิวหนัง

• เกิดผื่นคัน จนถึงผิวหนังอาจไหม้เปลี่ยนเป็นสีขาวได้หากสัมผัสกับฟอร์มาลินโดยตรง

การบริโภคอาหารปนเปื้อนฟอร์มาลินสูงเกิน 0.1 ppm จะทำให้เกิดพิษแบบฉับพลัน อาทิ

• เกิดความผิดปกติของระบบทางเดินอาหารเฉียบพลัน
• ปวดท้องอย่างรุนแรง
• ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
• อาเจียน
• ท้องเสีย
• ในปากและคอจะแห้ง
• หัวใจเต้นเร็ว แน่นหน้าอก
• ปัสสาวะไม่ออกหรือปัสสาวะเป็นเลือด
• มีอาการเพลีย
• เหงื่อออก ตัวเย็น คอแข็ง

ทั้งนี้มีรายงานว่า มีผู้กินฟอร์มาลิน 2 ช้อนโต๊ะ เพื่อฆ่าตัวตาย พบว่า ตายภายใน 3 ชั่วโมงหลังจากได้รับสารดังกล่าว และเมื่อผ่าศพผู้ตายพบแผลไหม้ในหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และลำไส้เล็ก เนื่องจากที่ความเข้มข้นสูงๆ สารฟอร์มาลินจะเปลี่ยนรูปเป็นกรดฟอร์มิค (Formic acid) ซึ่งมีฤทธิ์ทำลายระบบการทำงานของเซลล์ต่างๆ ในร่างกายและหากได้รับปริมาณน้อยแต่ระยะยาวจะทำให้เกิดผลเสียกับระบบต่างๆ ของร่างกาย หรือก่อให้เกิดมะเร็งได้

เคล็ดลับปาร์ตี้ “ปิ้งย่าง-หมูกระทะ”ไม่ให้อ้วนปลอดภัยจากอันตรายแฝง

วิธีหลีกเลี่ยงจากสารฟอร์มาลินเจือปน

• ไม่ต้องถึงกับงดบริโภคผักเพราะกลัวสารพิษฆ่าแมลงหรือฟอร์มาลิน แต่ควรพิถีพิถันเลือกบริโภคและ รู้วิธีการเตรียมอาหาร
• ดมที่ใบหรือหักก้านผักดม ถ้ามีกลิ่นฉุนแสบจมูกก็อย่าบริโภคอีก
• หากเนื้อสัตว์ถูกแสงแดด หรือลมเป็นเวลานาน แล้วยังสดอยู่ก็ไม่ควรซื้อ
• ถ้าเป็นอาหารทะเลที่เนื้อแข็งบางส่วน เปื่อยยุ่ยบางส่วน ไม่ควรซื้อ
• สังเกตดูผักที่วางขายว่าสด ใบงามเกินความเป็นจริง ไม่มีรูพรุนจากการกัดของแมลงเลย ตั้งขายไว้เป็นวันๆ ยังไม่เหี่ยว ก็ไม่ควรเลือกซื้อเพราะอาจมีฟอร์มาลินและสารพิษฆ่าแมลงซึ่งยังไม่หมดฤทธิ์ สะสมอยู่ด้วย
• นำผักมาล้างน้ำไหล 5-10 นาที หรือแช่น้ำนิ่งราว 1 ชั่วโมง ซึ่งมีรายงานว่าสามารถทำให้ฟอร์มาลินส่วนมากจะถูกล้างออกไปหมด
• แช่ด้วยสารละลายด่างทับทิมเจือจาง (ในอัตราส่วน ด่างทับทิมประมาณ 20 เกล็ด ผสมน้ำ 4 – 5 ลิตร) ประมาณ 5 – 10 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำ เพราะฟอร์มาลินทำปฏิกิริยากับด่างทับทิมแล้วได้เกลือฟอร์เมตซึ่งละลายน้ำได้
• เลือกซื้อจากแหล่งที่ปลอดภัยมั่นใจได้ว่าปลอดภัยจากสารพิษ
• ควรปรุงอาหารให้สุกก่อนบริโภค

ทั้งนี้ผู้เป็นพ่อค้าแม่ค้าควรนึกถึงใจผู้บริโภคให้มาก ขายของที่ดีและสุจริตในอาชีพ อย่าเอารัดเอาเปรียบหวังแต่ผลกำไร เพราะคงไม่มีใครอยากตายผ่อนส่ง เพียงเพราะผลกำไรเล็กๆน้อยๆ เหล่านี้ด้วยเช่นกัน  

ข้อมูลจาก : คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และ มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค

6 สารพิษอันตราย แฝงตัวใน "อาหาร" ที่เรากินกันอยู่ทุกวัน

เตือน ! บอแรกซ์รักษามะเร็งไม่ได้ หากได้รับปริมาณสูงอาจเสียชีวิต