ตากแดดนานๆ เสี่ยง “มะเร็งผิวหนัง” จริงหรือไม่? สัญญาณของโรคคืออะไร?
รู้หรือไม่ ? สาเหตุหลักของ “มะเร็งผิวหนัง” คือปัจจัยจากการตากแดดเป็นเวลานาน ซึ่งสามารถสังเกตสัญญาณบอกโรคและเทคนิคป้องกันโรคง่ายๆ
มะเร็งผิวหนัง จริงอยู่ที่ พบไม่บ่อยนักในไทย เมื่อเทียบกับแถบยุโรป อาจเป็นเพราะว่าคนไทยมีผิวคล้ำกว่าและมีสารเมลานินป้องกันรังสีอัลตร้าไวโอเลต (ultraviolet) จากแสงแดดได้ดีกว่า แต่อย่าลืมว่าปัจจุบันแดดเมืองไทยก็ไม่ธรรมดา ทะลุ 40 องศาอยู่หลายจังหวัดและแสงแดดคือปัจจัยสำคัญก่อโรคมะเร็งผิวหนังได้
สาเหตุการเกิดมะเร็งผิวหนัง
- แสงแดด แน่นอนว่าประเทศไทยเป็นเมืองร้อนและในปีนี้ก็ร้อนหนักกว่าทุกปี คนที่ทำงานกลางแจ้งหรือมีกิจกรรมกลางแดดจัดๆ เป็นเวลานาน
รู้ทัน 8 โรคหน้าร้อน ภัยเงียบที่มากับอากาศแฝงตัวอยู่ในอาหาร
“ฮีทสโตรก”คนออฟฟิศก็เสี่ยง สัญญาณเตือนภัยอันตรายเสียชีวิตเฉียบพลัน
โดยไม่ใช้อุปกรณ์ป้องกัน หรือทาครีมกันแดด ก็เสี่ยงเป็นมะเร็งผิวหนังได้ ซึ่งมะเร็งมักเกิดบริเวณที่โดนแดดจัด เช่น หน้า หู หลังมือ และพบในกรณีที่โดนแดดจัดเป็นเวลานาน
รู้หรือไม่ ? หากได้รับแสงแดดปริมาณมากเกินไป เป็นระยะเวลานานกว่า 15 นาที รังสียูวีก็สามารถ ทำลายระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย รวมทั้งผิวหนัง ดวงตา และก่อให้เกิดมะเร็งผิวหนัง ซึ่งในช่วงเวลา 09.00 – 15.00 น. ถือเป็นช่วงที่มีรังสียูวีมาก
- สารเคมีบางอย่าง เช่น สารหนูที่ปนเปื้อนในยาหมอ ยาสมุนไพร
- กรรมพันธุ์ คนผิวขาว หรือผิวเผือก มีความเสี่ยงมากกว่าคนผิวเข้ม
- ความผิดปกติของผิว มีไฝหรือขี้แมลงวันมากผิดปกติ
- ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น HIV หรือได้รับยากดภูมิต้านทาน
สัญญาณมะเร็งผิวหนัง
- มีแผลเรื้อรังที่ไม่หายภายใน 3-4 สัปดาห์
- สามารถสังเกตุได้จากไฝที่เกิดขึ้นบนผิวหนัง หากมีการเปลี่ยนแปลง เช่น มีขนาดโตขึ้นเร็ว สีของไฝเปลี่ยนไป มีแผลที่ไฝแล้วไม่หายภายใน 3-4 สัปดาห์ ควรรีบปรึกษาแพทย์ ทั้งนี้คนที่มีไฝจำนวนมาก หรือมีไฝขนาดใหญ่ มีความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งผิวหนังได้สูงกว่าคนที่ไม่มี
อาการของโรคมะเร็งผิวหนัง
- มะเร็งผิวหนังชนิดเบซัลเซลล์ อาการที่เห็นได้ชัดคือจะมีตุ่มเนื้อสีชมพู แดง มีลักษณะผิวเรียบมัน และมักจะมีเส้นเลือดฝอยเล็ก ๆ กระจายอยู่บริเวณตุ่มเนื้อ บางครั้งก็มีลักษณะเป็นสะเก็ดหรือเป็นขุย ตุ่มเนื้อจากมะเร็งชนิดนี้จะโตช้า และจะโตไปเรื่อย ๆ จนอาจแผลแตกในที่สุด ทำให้มีเลือดออกและกลายเป็นแผลเรื้อรัง
- มะเร็งผิวหนังชนิดสะความัสเซลล์ อาการของมะเร็งชนิดนี้จะเริ่มต้นจากตุ่มเนื้อสีชมพู หรือแดง และด้านบนอาจมีลักษณะเป็นขุย หรือตกสะเก็ด เมื่อสัมผัสบริเวณแผลจะรู้สึกแข็ง เลือดออกง่าย แผลจะค่อย ๆ ขยายขนาดไปเรื่อย ๆ และกลายเป็นแผลเรื้อรังในที่สุด
- มะเร็งผิวหนังชนิดเมลาโนมา เนื้อร้ายที่เกิดขึ้นบนผิวหนังของมะเร็งชนิดนี้ เริ้มต้นจะมีลักษณะคล้ายกับไฝหรือขี้แมลงวัน แต่จะโตเร็ว ขอบเขตไม่เรียบและอาจมีสีไม่สม่ำเสมอ ทั้งนี้ที่บริเวณแผลอาจตกสะเก็ดหรือมีอาการเลือดออกด้วยเช่นกัน
ขั้นตอนรักษามะเร็งผิวหนัง
วิธีรักษามะเร็งผิวหนังที่ดีที่สุดคือการผ่าตัดออก ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง ตำแหน่งและการลุกลาม โดยทั่วไปมักใช่วิธีผ่าตัดมะเร็งผิวหนังออกให้หมด หลายครั้งที่มะเร็งเกิดบนใบหน้า ในบริเวณที่อาจมีการผิดรูปจากการผ่าตัด มะเร็งผิวหนังบางชนิดอาจแพร่กระจายไปต่อมน้ำเหลือง หรืออวัยวะส่วนอื่นอาจต้องรักษาร่วม เช่นการฉายแสง และเคมีบำบัด
สงกรานต์ 2566 ปีใหม่ไทยกับ 8โรคร้ายยอดฮิตที่ต้องระวัง!
ไม่อยากเสี่ยงมะเร็งผิวหนัง ต้องดูแลอย่างไร
- หลีกเลี่ยงแสงแดดจัดในช่วงเวลา 10:00-15:00 น.
- คนทำงานกลางแจ้ง ควรจัดตารางเข้าพักในที่ร่ม และดื่มน้ำเยอะๆ
- ควรทาครีมกันแดดที่มีค่า SPF 30 ขึ้นไป
- ใส่หมวกปีกกว้างหรือกางร่มทุกครั้งที่ออกแดด
- ไม่ควรใช้ยาหมอ ยาสมุนไพรที่มีส่วนประกอบของสารหนู
- แผลเรื้อรังที่ไม่หายภายใน 3-4 สัปดาห์ ควรรีบปรึกษาแพทย์
ทริคการทาครีมกันแดด การป้องกันผิวหนังจากการสัมผัสแสงแดด โดยเฉพาะ 3 จุด สำคัญบนร่างกาย ที่ไม่ควรละเลยในการป้องกันรังสียูวี
- ริมฝีปาก ควรทาลิปบาล์มที่มีสารป้องกันแสงแดด โดยสามารถทาซ้ำได้บ่อย
- ผิวตัว ทาครีมกันแดดให้ทั่วผิว ที่ต้องสัมผัสกับแดด
- ผิวมือ ควรทามอยส์เจอไรเซอร์ บำรุงผิวมือบ่อยๆ และทาครีมกันแดดร่วมด้วย
นอกจากนี้รังสียูวีในแสงแดดยังเป็นอันตรายต่อดวงตา ได้ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว โดยระยะสั้นทำให้เกิดอาการและโรคทางสายตาได้ เช่นภาพไม่ชัด ดวงตาอักเสบ และโรคกระจกตาอักเสบ ส่วนในระยะยาว รังสีอาจทำให้จอประสาทตาเสื่อมได้
อย่างไรก็ตามทั้งนี้การค้นพบตั้งแต่แรกเริ่มหรือป้องกันให้ดีที่สุดคือสิ่งที่ควรทำ โดยการหมั่นสังเกตตัวเองถ้ามีข้อสงสัยให้ปรึกษาแพทย์ผิวหนังในทันที
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล ,โรงพยาบาลกรุงเทพ และ กระทรวงสาธารณสุข
สงกรานต์ปีนี้! เลือก“ครีมกันแดด”ให้เหมาะกับตัวเอง เล่นน้ำสู้แดดไม่ต้องกลัวผิวเสีย!
10 ผักและผลไม้คลายร้อน ฉ่ำน้ำสรรพคุณแก้ร้อนในอ่อนเพลียจากแดด