ใส่คอนแทคเลนส์ประจำ เสี่ยงต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน ระวังตากุ้งยิงบ่อย

ภาวะความผิดปกติของต่อมไขมันที่เปลือกตาเรื้อรังที่พบได้บ่อยมาก ในคนเอเชียพบได้มากถึง 60% โดยจะมีลักษณะการอุดตันของท่อไขมันส่วนปลาย และหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพ  และปริมาณของน้ำมันไมบุม (meibum) ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของชั้นฟิล์มไขมันของน้ำตาชั้นบนสุด เกิดภาวะตาแห้ง มีอาการระคายเคือง การอักเสบ และเกิดโรคต่างๆ ของผิวตาได้

ซึ่งโดยปกติแล้วชั้นฟิล์มไขมันของน้ำตา จะอยู่ที่ชั้นบนสุด มีหน้าที่ช่วยทำให้น้ำตาเคลือบผิวตาได้นานและเสถียรขึ้น

ป้องกันน้ำตาไม่ให้ระเหยออกไปเร็ว เมื่อไขมันไมบุม (meibum) ที่เปลือกตาถูกอุดตันไม่สามารถออกมาได้ทำให้น้ำตาระเหยเร็ว เกิดภาวะตาแห้งง่าย และการอุดตันเป็นระยะเวลานานๆ ทำให้ท่อไขมันมีความดันเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ต่อมสร้างไขมันไมบุม (meibum) ค่อยๆ ตายลง และไขมันที่อุดตันภายในส่งผลให้มีการเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ก่อให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง ยิ่งเป็นวัฐจักรต่อเนื่องยิ่งส่งผลทำให้การอุดตัน และการตายของต่อมไขมันเพิ่มขึ้น

อาการภาวะต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน

• ตาแห้ง ระคายเคืองในตา เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในตา แสบตา ล้าตาง่าย ไม่สบายตา
• ตาแดงเป็นๆ หายๆ เปลือกตาแดง ขอบตาแดง
• น้ำตาเป็นฟอง คล้ายฟองสบู่
• เป็นตากุ้งยิงบ่อย ๆ

สาเหตุของภาวะต่อมไขมันอุดตัน

ปัจจัยจากดวงตา

• เปลือกตาอักเสบเป็นบ่อยๆ ซ้ำๆ หรือเรื้อรัง
• ใส่คอนแทคเลนส์
• ติดเชื้อ Demodex folliculorum
• ตาแห้ง

ปัจจัยทางร่างกายและโรคประจำตัว

• ขาดฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen insufficiency)
• วัยทองหมดประจำเดือน
• อายุมาก
• โรคโจเกรน (Sjogren’s syndrome)
• ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง
• โรคสะเก็ดเงิน
• โรคภูมิแพ้
• โรคโรซาเชีย (Rosacea)
• โรคความดันโลหิตสูง
• โรคต่อมลูกหมากโต

ปัจจัยจากยา

• ยากลุ่มที่มีฤทธิ์ต้านฮอร์โมนแอนโดรเจน เช่น ยารักษาต่อมลูกหมากโต
• ยาฮอร์โมนที่ใช้รักษาภาวะหมดประจำเดือน เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน
• ยาแก้แพ้ ยาต้านซึมเศร้า
• ยาเรตินอยด์ (retinoids)

นอกจากนี้ยังมีปัจจัยแวดล้อมอย่าง PM 2.5 ด้วย

การรักษาภาวะไขมันอุดตันที่เปลือกตา

• Home eyelids hygeine เริ่มจากการประคบอุ่นที่เปลือกตาเป็นเวลา 10-15 นาที อุณหภูมิที่เหมาะสม ประมาณ 37-40 องศา อุปกรณ์ ที่ ใช้ประคบตา เช่น เจลประคบอุ่น ,แผ่นประคบอุ่นที่เปลือกตาแบบสำเร็จ, แว่นตาประคบอุ่น ไม่แนะนำให้ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นเนื่องจากอุณหภูมิ จะไม่คงที่และระดับอุณหภูมิไม่เหมาะสม ฟอกเปลือกตาด้วยสบู่เฉพาะ พร้อมกับนวดเปลือกตา
• ใช้น้ำตาเทียม หยอดยากระตุ้นน้ำตา หรือ หยอดยาลดอาการอักเสบ ตามแพทย์สั่ง
• ทานยาเพื่อช่วยลดอาการอักเสบของเปลือกตา
• ทำ Eyelids spa and treatment ที่โรงพยาบาลโดยจักษุแพทย์ เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะไขมันอุดตันที่เปลือกตาปานกลางถึงมากจะทำให้ได้ประสิทธิผลการรักษาดีขึ้นเร็ว
• การยิงเลเซอร์ IPL ที่เปลือกตา

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลสมิติเวช ธนบุรี