นับตั้งแต่ที่มีการรัฐประหารในเมียนมาเมื่อเดือน ก.พ. 2021 หลายประเทศประกาศใช้มาตรการคว่ำบาตรต่อเมียนมา รวมถึงอาเซียน (ASEAN) เอง ก็มีมติสั่ง “แบน” ผู้นำทหารเมียนมา ไม่ให้เข้าร่วมการประชุมของกลุ่ม
ล่าสุดเมื่อวานนี้ (16 มิ.ย.) สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า ได้เห็นจดหมายที่ “ดอน ปรมัตถ์วินัย” รัฐมนตรีต่างประเทศรัฐบาลรักษาการของไทย เชิญรัฐมนตรีต่างประเทศเมียนมาและสมาชิกอาเซียนมาเข้าร่วมการประชุมอย่างไม่เป็นทางการในวันอาทิตย์ (18 มิ.ย.) เพื่อหารือแผนสร้างสันติภาพในเมียนมา
นักร้องที่สนับสนุนรัฐบาลทหารเมียนมา ถูกยิงเสียชีวิต
“ไม่เคารพเสียงประชาชน” กลุ่มต่อต้านสังหารรองผู้อำนวยการ กกต.เมียนมา
“อาเซียน” แบน “เมียนมา” ห้ามผู้นำทหารร่วมการประชุมกลุ่ม
จดหมายของรัฐมนตรีต่างประเทศของไทย ระบุว่า การประชุมที่เสนอนี้จะเป็น “ส่วนหนึ่งของการเริ่มต้นกระบวนการสันติภาพ” และอ้างถึงการประชุมสุดยอดที่ชาติสมาชิกได้แถลงอย่างชัดเจนว่า อาเซียนควรกลับมาสานสัมพันธ์อย่างเต็มที่กับเมียนมาในระดับผู้นำ
“สมาชิกจำนวนหนึ่งสนับสนุนการเรียกร้อง และบางคนเต็มใจที่จะพิจารณา ไม่มีเสียงที่ไม่เห็นด้วยอย่างชัดเจน ... หากการมีส่วนร่วมในระดับรัฐมนตรีอย่างไม่เป็นทางการนี้มีความคืบหน้าในเชิงบวกอย่างมาก เราขอเสนอแนะให้มีการประชุมระดับผู้นำติดต่อกันหลังจากนั้น” ดอนระบุในจดหมาย
จดหมายดังกล่าวลงวันที่ 14 มิถุนายน ถึงสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อาเซียน) จากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทย ดอน ปรมัตถ์วินัย โดยได้รับการยืนยันจากแหล่งข่าว 3 แหล่งที่รู้เกี่ยวกับการประชุมดังกล่าวยืนยันว่าเป็นเรื่องจริง แต่กระทรวงต่างประเทศของไทยปฏิเสธที่จะแสดงความคิดเห็นถึงเรื่องนี้
ในการประชุมสุดยอดอาเซียนเมื่อเดือนที่แล้วที่อินโดนีเซีย ผู้นำอาเซียนเรียกร้องให้มีการยุติความรุนแรงในเมียนมาโดยทันทีอย่างที่ร้องเรียนมาตลอด 2 ปี แต่กลับไม่เห็นความเคลื่อนไหวที่เป็นรูปธรรมจากเมียนมาเลย
ขณะเดียวกัน ความเคลื่อนไหวล่าสุดของไทยจะทำให้เกิดคำถามใหม่ ๆ เกี่ยวกับความสามัคคีของกลุ่มอาเซียน ว่าเห็นพ้องไปในทางเดียวกันหรือไม่ในการแบนผู้นำทางทหารเมียนมา
แหล่งข่าว 2 รายที่รู้เรื่องการประชุมวันอาทิตย์บอกกับรอยเตอร์ว่า รัฐมนตรีต่างประเทศที่ได้รับการแต่งตั้งจากรัฐบาลทหารของเมียนมาได้รับเชิญจริง
ด้านประธานอาเซียนอย่างอินโดนีเซีย ปฏิเสธที่จะเข้าร่วมการประชุมที่ไทยเสนอ ตามที่แหล่งข่าว 3 แหล่งบอก โดยกระทรวงต่างประเทศอินโดนีเซียกล่าวกับรอยเตอร์ว่า “ไม่เคยรู้” เกี่ยวกับคำเชิญดังกล่าว
แหล่งข่าวในอินโดนีเซียกล่าวว่า การที่อินโดนีเซียปฏิเสธคำเชิญวันอาทิตย์นี้หมายความรวมถึงข้อเท็จจริงที่ว่า “ความคิดริเริ่มของไทยขัดแย้งกับข้อตกลงอาเซียนล่าสุดในการประชุมสุดยอดเมื่อเดือนพฤษภาคม”
ขณะที่ วิเวียน บาลากริชนัน รัฐมนตรีต่างประเทศของสิงคโปร์กล่าวว่า เนื่องจากสถานการณ์ในเมียนมยังไม่มีการแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้น จึงคิดว่ายังเร็วเกินไปที่อาเซียนจะสานสัมพันธ์กับรัฐบาลทหารเมียนมาอีกครั้ง ไม่ว่าจะในระดับการประชุมสุดยอด หรือแม้แต่ในระดับรัฐมนตรีต่างประเทศก็ตาม
รอยเตอร์รายงานว่า รัฐบาลไทย ซึ่งมีนายกรัฐมนตรี ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นผู้นำคนปัจจุบัน ขึ้นสู่อำนาจเป็นครั้งแรกด้วยการทำรัฐประหาร ก่อนหน้านี้ได้พยายามที่จะนำผู้นำทหารเมียนมากลับเข้าสู่การเจรจาอย่างไม่เป็นทางการกับประเทศในกลุ่มอาเซียน ซึ่งบางครั้งก็สวนทางกับความพยายามของอินโดนีเซียที่จะคว่ำบาตรเมียนมา
ด้าน ฟิล โรเบิร์ตสัน รองผู้อำนวยการฮิวแมนไรต์วอตช์ประจำภูมิภาคเอเชีย กล่าวว่า รัฐมนตรีต่างประเทศของไทยแสดงความ “อวดดี” โดยการเชิญผู้แทนรัฐบาลทหารทั้งที่เพื่อนบ้านคนอื่น ๆ ในภูมิภาครังเกียจ
“ไม่น่าแปลกใจที่ความพยายามของอาเซียนถูกขัดขวางในทุกขั้นตอนเพื่อแก้ไขวิกฤตเมียนมา” เขากล่าว
ก่อนหน้านี้ พรรคก้าวไกลซึ่งได้ที่นั่งมากที่สุดในการเลือกตั้งครั้งล่าสุดของไทย ได้ส่งสัญญาณว่า หากสามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ก็ตั้งใจที่จะดำเนินนโยบายต่อเมียนมาที่แตกต่างจากรัฐบาลเดิม
เรียบเรียงจาก Reuters
ภาพจาก AFP