“ฝนดาวตกเจมินิดส์” คืออะไร? ทำไมหลายคนตั้งตารอคอย ปีนี้มาค่ำคืน 14 ธ.ค.

ช่วงกลางเดือนธันวาคมของทุกปี เป็นช่วงเวลาที่จะเกิดปรากฏการณ์ “ฝนดาวตกเจมินิดส์ (Geminids)” ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่ทั้งโลก ไม่ว่าจะเป็นคนทั่วไป นักสังเกตการณ์ หรือหอดูดาวต่าง ๆ ล้วนรอคอย

โดยปี 2566 นี้ จะมาในช่วงคืนวันที่ 14 ธ.ค. เริ่มสังเกตได้เวลาประมาณ 20.00 น. จนถึงรุ่งเช้าวันที่ 15 ธ.ค. 66

แน่นอนว่าอาจมีหลายคนที่ไม่รู้จักเจ้าฝนดาวตกเจมินิดส์นี้ และอาจสงสัยว่า มันคืออะไร สำคัญแค่ไหน ทำไมทุกคนถึงตั้งตารอกันทุกปีแบบนี้ วันนี้ นิวมีเดีย พีพีทีวี มีคำตอบมาฝาก

AFP/STAN HONDA

เจมินิดส์เริ่มปรากฏตัวครั้งแรกในช่วงกลางทศวรรษที่ 1800s อย่างไรก็ตาม ในยุคนั้นสังเกตเห็นได้น้อยมาก มีเพียง 10-20 ดวงต่อชั่วโมงเท่านั้น ต่างจากในปัจจุบันที่กลายเป็นฝนดาวตกขนาดใหญ่ที่มีอัตราการตกราว 150 ดวงต่อชั่วโมง

เจมินิดส์ยังเป็นฝนดาวตกประเภทที่เรียกว่า “เชื่อถือได้ที่สุด” หรือพูดง่าย ๆ คือ “ไม่โดนเทแน่ ๆ ถ้าใครไปรอดู” และยังเป็นฝนดาวตกที่ดูง่าย เพราะความเร็วของดาวตกไม่มากนัก มีอัตราตกค่อนข้างมาก สามารถมองเห็นได้รอบทิศ

โดยฝนดาวตกเจมินิดส์มีลักษณะการตกกระจายทั่วท้องฟ้าจากจุด ๆ หนึ่งที่เรียกว่า จุดศูนย์กลางการกระจาย (Radiant) เมื่อจุดศูนย์กลางการกระจายตรงหรือใกล้เคียงกับกลุ่มดาวอะไร ก็จะเรียกชื่อฝนดาวตกตามกลุ่มดาวนั้น ๆ หรือดาวที่อยู่ใกล้กลุ่มดาวนั้น เช่น ฝนดาวตกเจมินิดส์ ซึ่งมีจุดศูนย์กลางการกระจายใกล้กลุ่มดาวคนคู่ (เจมีไน)

หากใครต้องการชมเจมินิดส์ องค์การนาซา (NASA) แนะนำว่า ให้หาบริเวณที่ห่างไกลจากแสงไฟแสงสว่าง เตรียมถุงนอน ผ้าห่ม หรือเก้าอี้สนาม นอนหงายโดยเท้าหันไปทางทิศใต้ แล้วเงยหน้าขึ้นหรือนอนมองท้องฟ้า

อีกหนึ่งคุณลักษณะเด่นของเจมินิดส์คือ มันเป็นฝนดาวตกที่มีต้นกำเนิดจากดาวเคราะห์น้อย แตกต่างจากฝนดาวตกส่วนใหญ่ที่มีต้นกำเนิดจากดาวหาง โดยมันมีต้นกำเนิดจากดาวเคราะห์น้อย 3200 เฟธอน (3200 Phaethon) ซึ่งใช้เวลา 1.4 ปีในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 ครั้ง

ดาวเคราะห์น้อยดวงดังกล่าวถูกค้นพบตั้งแต่ปี 1993 และนักดาราศาสตร์ เฟร็ด วิปเปิล เป็นผู้ได้ข้อสรุปว่า เจมินิดส์เกิดจาก 3200 เฟธอน

3200 เฟธอนมีวงโคจรเป็นวงรีคล้ายดาวหาง แต่เมื่อเฟธอนโคจรผ่านดวงอาทิตย์ จะไม่เกิดหางอย่างดาวหาง และสเปกตรัมของมันดูเหมือนดาวเคราะห์น้อยที่เป็นหิน

ชื่อเฟธอนนี้มีที่มาจากตัวละครหนึ่งในตำนานปกรณัมกรีก โดยเฟธอนเป็นคนขับราชรถเคลื่อนดวงอาทิตย์ของ เฮลิออส เทพแห่งดวงอาทิตย์

 

เรียบเรียงจาก NASA

ภาพจาก STAN HONDA / AFP

OR เตรียมผุด 'พีทีที สเตชั่น' แบบไม่ขายน้ำมัน คาดเสร็จปลายปี 2567

กางปฏิทินจ่ายเงินเดือนข้าราชการ ค่าจ้างลูกจ้างประจำ บำนาญ ปี 2566

ฝุ่น PM 2.5 ลดลง! สมุทรสาครยังสีแดง เกินค่ามาตรฐานอีกกว่า 25 จังหวัด