เข้าสู่ปีใหม่ 2023 สถานการณ์สงครามรัสเซีย-ยูเครนก็มีเรื่องใหม่ ๆ เกิดขึ้นเช่นกัน นั่นคือการสั่งเปลี่ยนแม่ทัพบุกยูเครนอีกครั้งของรัสเซีย หลังก่อนหน้านี้ก็เพิ่งเปลี่ยนไปเมื่อ 3 เดือนที่แล้ว
เมื่อวันที่ 11 ม.ค. ที่ผ่านมา วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย มีคำสั่งแต่งตั้ง พล.อ.วาเลรี เจราซิมอฟ (Valery Gerasimov) ประธานเสนาธิการกองทัพรัสเซีย ให้ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการนำทัพบุกยูเครนคนใหม่ แทน พล.อ.เซอร์เกย์ ซูโรวิคิน (Sergey Surovokin) ที่เพิ่งมีการแต่งตั้งไปเมื่อเดือน ต.ค. ปีที่แล้ว
ยูเครน เผยเมืองโซเลดาร์ยังไม่ถูกรัสเซียยึด เตรียมหนุนอาวุธช่วยรบ
รัสเซีย เปลี่ยนแม่ทัพสมรภูมิยูเครน หวังช่วยหนุนการสื่อสารของหน่วยงาน
ดุเดือดอีกครั้ง อังกฤษเผยรัสเซียยึดเมืองโซเลดาร์ได้แล้ว
โดยซูโรวิคินจะทำหน้าที่เป็นรองผู้บัญชาการภายใต้การนำของเจราซิมอฟแทน ร่วมกับ พล.อ.โอเล็ก ซัลยูคอฟ และพล.อ.อเล็กเซย์ คิม
อย่างไรก็ดี เรื่องนี้ทำให้ผู้เชี่ยวชาญพากันออกมาวิเคราะห์อีกครั้งว่า ทำไมรัสเซียถึงเปลี่ยนตัวแม่ทัพบุกยูเครนอีกแล้วทั้งที่เพิ่งเปลี่ยนไปได้ 3 เดือน เป็นเหตุผลทางกลยุทธ์ หรือเป็นเหตุผลทางการเมืองกันแน่?
หากมองกันที่เหตุผลเชิงกลยุทธ์ กระทรวงกลาโหมรัสเซียกล่าวว่า ความอาวุโสของผู้บัญชาการที่รับผิดชอบปฏิบัติการทางทหารพิเศษในยูเครน สะท้อนให้เห็นถึงขนาดของปฏิบัติการและความจำเป็นในการปรับปรุงองค์กรและความเป็นผู้นำ
อิกอร์ โครอตเชนโก ผู้เชี่ยวชาญด้านการทหารรัสเซีย กล่าวว่า การตัดสินใจของปูตินเกิดจากการที่ยูเครนได้รับอาวุธหนักพิสัยไกลจากตะวันตก และคาดว่าจะได้รับยานเกราะและรถถังตะวันตกอีกในเร็ว ๆ นี้ ทำให้จำเป็นต้องปรับกลยุทธ์ให้เข้มข้นขึ้น
เขากล่าวว่า การเข้ามาของเจราซิมอฟอาจเพิ่มโอกาสที่รัสเซียจะใช้อาวุธนิวเคลียร์ในการสู้รบกับยูเครน “การแต่งตั้งเจราซิมอฟ (ซึ่งมีศักดิ์และสิทธิ์เหนือกว่าแม่ทัพคนอื่นก่อนหน้า) หมายความว่า เขาสามารถอนุมัติการใช้อาวุธทำลายล้างในคลังแสงของกองทัพสหพันธรัฐรัสเซียได้โดยไม่มีข้อยกเว้น”
การวางตัวเจราซิมอฟเป็นผู้บัญชาการการสู้รบในยูเครน ยังเป็นการส่งสัญญาณจากปูตินไปยังชาติตะวันตกเกี่ยวกับความมุ่งมั่นของเขาที่จะชนะสงคราม
ในทางตรงกันข้าม ทาเทียนา สตาโนวายา นักวิเคราะห์รัสเซีย ไม่เชื่อว่าการเปลี่ยนแปลงจะสร้างความแตกต่างในทางกลยุทธ์ได้มากนัก “ปูตินกำลังมองหากลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพท่ามกลางความพ่ายแพ้ที่กำลังคืบคลานเข้ามา”
เธอเสริมว่า “เขาพยายามจัดเรียงชิ้นส่วนใหม่และให้โอกาสกับคนที่เขาเห็นว่าน่าเชื่อถือ วันนี้เจราซิมอฟเป็นคนที่น่าเชื่อถือสำหรับเขา แต่พรุ่งนี้อาจเป็นคนอื่นก็ได้”
อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์หลายรายให้น้ำหนักไปที่ว่า นี่เป็นการเปลี่ยนตัวแม่ทัพด้วยเหตุผลเชิงการเมืองมากกว่า
ที่เป็นเช่นนั้นก็เนื่องจากในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา “แวกเนอร์ (Wagner)” องค์กรทหารเอกชนของ เยฟกินี พริโกซิน คนสนิทของปูติน อ้างว่าสามารถยึดเมือง “โซเลียดาร์” ของยูเครนได้สำเร็จ (แม้ยูเครนจะออกมาปฏิเสธว่าไม่เป็นความจริงก็ตาม)
โดยพริโกซินออกมาบอกว่า “ไม่มีใครนอกจากกลุ่มแวกเนอร์เลยที่มีส่วนร่วมในการยึดเมืองโซเลียดาร์” ซึ่งนักวิเคราะห์มองว่า ข้อความนี้ของพริโกซินถือเป็นการหยามกองทัพรัสเซียอย่างมาก โดยเฉพาะเมื่อมีข้อมูลจากชาติตะวันตกออกมาว่า ทหารรัสเซียที่อยู่ในยูเครนขณะนี้ กว่า 1 ใน 4 เป็นทหารของแวกเนอร์
ทั้งนี้ พริโกซินนั้นมีความใกล้ชิดสนิทสนมกับซูโรวิคินมากกว่าเจราซิมอฟ ซึ่งหลายคนเชื่อว่า พันธมิตรคู่นี้วางชิงตำแหน่งทางทหารในรัฐบาลรัสเซียของเจราซิมอฟและผู้สนับสนุนหลักของเขาอย่างรัฐมนตรีกลาโหมรัสเซีย เซอร์เก ชอยกู
เซอร์ ลอว์เรนซ์ ฟรีดแมน ผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองการทหาร กล่าวว่า “ข้อสงสัยของผมคือ นี่อาจเป็นความเคลื่อนไหวของกลุ่มการเมืองที่พยายามต้านอำนาจกลุ่มพันธมิตรพริโกซิน-ซูโรวิคิน โดยมีแรงกระตุ้นจากการโฆษณาชวนเชื่อของแวกเนอร์เกี่ยวกับการสู้รบในโซเลียดาร์”
นั่นอาจบ่งชี้ว่า การแต่งตั้งเจราซิมอฟของปูตินครั้งนี้เป็นความพยายามที่จะสร้างสมดุลอำนาจและคลายความตึงเครียดระหว่างกองกำลังแวกเนอร์กับกองทัพรัสเซีย มากกว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์
“ข้อเท็จจริงที่ว่าปูตินยังคงพยายามจัดคำสั่งใหม่ ๆ แสดงให้เห็นว่าเขากำลังดิ้นรนที่จะหาสิ่งที่ส่งมอบในสิ่งที่เขาต้องการ” ฟรีดแมนกล่าวเสริม
ทั้งนี้ทั้งนั้น ไม่ว่าการเปลี่ยนตัวแม่ทัพบ่อยกว่าเปลี่ยนถ่านไฟฉายแบบนี้ของปูตินจะเป็นไปด้วยเหตุผลใด สิ่งหนึ่งที่สะท้อนออกมาชัดผ่านเรื่องนี้ ยังคงเป็นเรื่องความไม่แน่นอนและความสับสนของรัสเซียที่มีมาให้เห็นอยู่เรื่อย ๆ จนไม่แปลกที่นักวิเคราะห์หลายคนจะมองว่า รัสเซียไม่ได้มีความพร้อมเท่าไรนักในการรุกรานยูเครน และนั่นอาจนำไปสู่ความพ่ายแพ้ของพญาหมีขาวในท้ายที่สุด
เรียบเรียงจาก Reuters / The Guardian
ภาพจาก AFP
