ที่ผ่านมา เราทราบกันดีว่า ดาวพฤหัสบดีเป็นดาวเคราะห์ที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะจักรวาลของเรา และมีดวงจันทร์บริวารมากถึง 80 ดวง เป็นรองเพียงดาวเสาร์ที่มีดวงจันทร์บริวาร 83 ดวง
แต่สถิติดังกล่าวกำลังจะถูกทำลาย เมื่อนักวิทยาศาสตร์รายงานยืนยันการค้นพบดวงจันทร์บริวารของดาวพฤหัสบดีเพิ่มอีก 12 ดวง ทำให้พี่เบิ้มดวงนี้กลายเป็นดาวเคราะห์ที่มีดวงจันทร์บริวารมากที่สุดในระบบสุริยะ นั่นคือ 92 ดวง!
แก่นโลกชั้นใน “หยุดหมุน-เปลี่ยนทิศ” เรื่องปกติหรือสัญญาณอันตราย?
พบเพิ่มอีกดวง! ดาวเคราะห์ที่มนุษย์อาจไปอาศัยอยู่ได้
หลักฐานเคยมีแหล่งน้ำ ยานสำรวจนาซา พบ “โอปอล” บนดาวอังคาร
ศูนย์ศึกษาดาวเคราะห์น้อย (MPC) ซึ่งเป็นองค์กรที่ติดตามดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง และบริวารของดาวเคราะห์ต่าง ๆ ได้เผยแพร่วงโคจรของดวงจันทร์ที่เพิ่งรายงานใหม่ 12 ดวง
โดยปกติแล้ว ดวงจันทร์บริวารในระบบสุริยะจะได้รับการจำแนกเป็น 2 ประเภท คือประเภทแรกคือดวงจันทร์ที่ได้รับการยืนยันแล้ว โดยมีการตั้งชื่อ และมีข้อมูลการศึกษาเพียงพอแล้วว่า มันเป็นดวงจันทร์บริวารของดาวเคราะห์นั้น ๆ จริง และอีกประเภทคือดวงจันทร์ชั่วคราว เป็นดวงจันทร์ที่ยังไม่มีชื่อ และยังต้องมีการสังเกตการณ์เพิ่มเติมว่ามันเป็นดวงจันทร์บริวารจริงหรือไม่
จากข้อมูลขององค์การนาซา (NASA) ดาวเสาร์มีดวงจันทร์บริวารที่ได้รับการยืนยันมากที่สุด คือ 63 ดวง และดวงจันทร์ชั่วคราว 20 ดวง ส่วนดาวพฤหัสบดีนั้นมีดวงจันทร์ที่ได้รับการยืนยัน 57 ดวง ดวงจันทร์ชั่วคราว 23 ดวง และการค้นพบนี้ก็ได้เพิ่มดวงจันทร์ชั่วคราวของดาวพฤหัสบดีเป็น 35 ดวงแล้ว
ดวงจันทร์ดาวพฤหัสบดีที่พบใหม่ทุกดวงนี้มีขนาดเล็ก และใช้เวลามากกว่า 340 วันในการโคจรรอบดาวพฤหัสบดีบดี โดยมีถึง 9 ใน 12 ดวงที่อยู่ในกลุ่มดวงจันทร์ชั้นนอกสุด ซึ่งใช้เวลาโคจรรอบดาวพฤหัสบดีมากกว่า 550 วัน
การค้นพบดวงจันทร์ใหม่ของดาวพฤหัสบดี 12 ดวงนี้ มีรายงานครั้งแรกมาตั้งแต่ปี 2018 โดยนักดาราศาสตร์ สก็อตต์ เชพเพิร์ด จากสถาบันวิทยาศาสตร์คาร์เนอจีในสหรัฐฯ แต่เพิ่งมีข้อมูลยืนยันชัดเจนเมื่อปลายปีที่แล้วว่า ดวงจันทร์ 12 ดวงนี้เหมือนจะมีวงโคจรรอบดาวพฤหัสบดี
การสังเกตการณ์และคำนวณวิถีโคจรดวงจันทร์บริวารของดาวเคราะห์นั้น มีความซับซ้อนกว่าดาวเคราะห์น้อยหรือดาวหาง เนื่องจากวิถีโคจรของดวงจันทร์ขึ้นอยู่กับทั้งแรงโน้มถ่วงของดาวเคราะห์และดวงอาทิตย์
การสังเกตการณ์ยังต้องติดตามดวงจันทร์ให้ครบวงโคจรเพื่อให้แน่ใจว่ามันโคจรรอบดาวเคราะห์จริง ๆ และดวงจันทร์รอบนอกของดาวพฤหัสบดีบดีใช้เวลาประมาณ 2 ปีในการโคจรรอบ เป็นเหตุให้เพิ่งมีการยืนยันออกมาว่า ดาวพฤหัสบดีมีดวงจันทร์บริวารใหม่ 12 ดวง
ในทางกลับกัน สำหรับดาวเคราะห์น้อยและดาวหาง การสังเกตการณ์แค่ 2-3 สัปดาห์ก็อาจเพียงพอแล้วในการทำนายวิถีของพวกมัน เนื่องจากเส้นทางโคจรของพวกมันขึ้นอยู่กับดวงอาทิตย์เท่านั้น
ทั้งนี้ เรื่องของการค้นพบดวงจันทร์ใหม่ ๆ ในระบบสุริยะนั้นเป็นเรื่องที่ยังไม่สิ้นสุด เพราะนักวิทยาศาสตร์ระบุว่า ยังมีความเป็นไปได้ที่ดาวพฤหัสบดีบดีและดาวเสาร์อาจมีดวงจันทร์อีกมากมายที่ยังไม่ถูกค้นพบ!
เรียบเรียงจาก Sky and Telescope
ภาพจาก AFP PHOTO/ NASA/ ESA/ HUBBLE