นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย รักษาราชการแทนอธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยว่า ช่วงเทศกาลกินเจ ร่างกายจะไม่ได้รับโปรตีนและธาตุเหล็กจากเนื้อสัตว์ แต่จะได้จากการบริโภคอาหารแห้งประเภทธัญพืช และ ถั่วเมล็ดแห้งแทน เช่น ถั่วเขียว ถั่วแดง ถั่วดำ รวมทั้งเต้าหู้ โปรตีนเกษตร
กรมอนามัยแนะวิธีล้างผัก-ผลไม้ ก่อนนำไปประกอบอาหาร
แต่สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ทำเลียนแบบเนื้อสัตว์ในรูปแบบต่าง ๆ เป็นโปรตีนที่ไม่สมบูรณ์ทำมาจากแป้ง และบางครั้งหากซื้ออาหารเจจากแหล่งหรือร้านที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจจะพบการปลอมปนของเนื้อสัตว์ในอาหารเจได้ โดยเฉพาะกลุ่มอาหารเลียนแบบเนื้อสัตว์ที่มีการตรวจพบ DNA ของเนื้อสัตว์ปนเปื้อน รวมถึงจึงไม่เหมาะสำหรับเด็ก หญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ และผู้ป่วย ซึ่งหากมีการตรวจพบความไม่ปลอดภัยหรือการหลอกลวงก็สามารถดำเนินการทางกฎหมายได้
แต่เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคในการเลือกซื้ออาหารเจที่ปลอดภัย ควรสังเกต ดังนี้
1.เลือกซื้อจากร้านอาหารที่เข้าร่วม ในเทศกาลกินเจเนื่องจากร้านเหล่านี้ได้ผ่านการตรวจสอบการปนเปื้อนแล้วหรือถ้าเป็นร้านทั่วไปควรเลือกซื้อ จากร้านที่คุ้นเคยกันหรือสังเกตจากสัญลักษณ์ธงสีเหลือง
2.ถ้าสังเกตพบว่าอาหารที่ทำเลียนแบบเนื้อสัตว์ มีลักษณะของสีและกลิ่นรวมถึงรสชาติที่ผิดแปลกไปก็สามารถส่งตรวจสอบการปนเปื้อนของอาหารได้
3.เลือกซื้อจากร้านที่มีป้ายสัญลักษณ์อาหารสะอาด รสชาติอร่อย (Clean Food Good Taste)
4. ควรเลือกบริโภคอาหารเจที่ปรุงประกอบจากอาหารแห้ง ธัญพืช และถั่วเมล็ดแห้งแทนก็จะได้โปรตีนทดแทนครบคุณค่าทางโภชนาการ
กินเจปีนี้! กรมอนามัย ชวนกินผัก-ผลไม้ 5 สีเพื่อสุขภาพดี
เน้นให้ความสำคัญ อาหารแห้ง ธัญพืช และถั่วเมล็ดแห้ง ระวังราขึ้นหากเก็บไม่เหมาะสม
นายแพทย์สุวรรณชัย ยังบอกด้วยว่า สิ่งที่ต้องให้ความสำคัญในการบริโภคและปรุงประกอบอาหารแห้ง ธัญพืช และถั่วเมล็ดแห้ง คือ เชื้อราที่ปนเปื้อนในวัตถุดิบดังกล่าว ที่เกิดจากการเก็บรักษาที่ไม่เหมาะสม เช่น เก็บไว้ในที่ชื้นเกินไป หรือไม่มีการอบให้แห้งดีพอ ก่อให้เกิดสารอะฟลาท็อกซินได้ การป้องกันที่ดีจึงต้องเลือก ถั่วเมล็ดแห้งที่ใหม่และเก็บไว้ในภาชนะที่แห้งพอ โดยก่อนที่จะนำมาปรุงประกอบอาหารควรล้างให้สะอาดเพื่อขจัด สิ่งปนเปื้อนที่อยู่ในถั่วเมล็ดแห้ง ธัญพืชต่าง ๆ และควรปรุงสุกทุกครั้งก่อนนำมาบริโภค
แนะกินข้าวกล้อง เน้นผักหลากสี เลียงอาหารหมักดอง ผลไม้รสหวาน
นอกจากนี้ ยังสามารถเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการด้วยการกินข้าวกล้องแทนข้าวขาว ที่ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารประเภทวิตามินบีต่าง ๆ หลีกเลี่ยงอาหารหมักดอง เช่น ผักดอง ผลไม้ดอง เครื่องกระป๋อง อาหารสำเร็จรูป อาหารแปรรูป แต่เน้นที่อาหารสดที่ปรุงใหม่ๆ จะให้คุณประโยชน์ต่อร่างกายมากกว่า กินผักหลากสี และผลไม้สดรสไม่หวานจัด เช่น ฝรั่ง มะละกอ ชมพู่ เป็นต้น ซึ่งไม่เฉพาะในช่วงกินเจเท่านั้น แต่ควรกินผักเป็นประจำมื้อละ 1-2 ทัพพี ส่วนผลไม้ควรกินหลังอาหาร ซึ่งจะมีวิตามินซีช่วยดูดซึมธาตุเหล็กในผักใบเขียวช่วยลดภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ
การกินเจที่ถูกหลักโภชนาการ นอกจากจะส่งผลดีต่อจิตใจแล้ว ยังช่วยทำให้ร่างกายของผู้ที่มีปัญหา เช่น น้ำหนักเกินก็สามารถช่วยลดน้ำหนักส่วนเกินได้ และช่วยให้อวัยวะที่ใช้ในการขับถ่ายไม่อุดตัน เรียกว่าได้ทั้งบุญและสุขภาพที่ดี
