"เทศกาลกินเจ 2567" เฉลยข้อสงสัยทำไมไม่มีในประเทศจีน

เคยสงสัยกันหรือไม่ว่า “เทศกาลกินเจ” ในบ้านเราจัดอย่างยิ่งใหญ่อลังการทุกปี แต่ทำไมในเมืองจีนบางครั้ง ถ้าไปถามคนที่นั่นหลาย ๆ คนยังงงด้วยซ้ำว่าคือเทศกาลอะไร

ทั้งที่ “เทศกาลกินเจ” เป็นประเพณีที่สืบทอดมาอย่างยาวนานของลูกหลายแดนมังกร แต่ทำไมคนจีนถึงไม่ได้นิยมถือปฏิบัติกันอย่างแพร่หลาย หรือเป็นที่นิยมเหมือนอย่าง “วันตรุษจีน”

 

ช่างภาพพีพีทีวี

ภูมิประเทศกว้างใหญ่ ปัจจัยหลักกินเจเป็นเรื่องเฉพาะถิ่น

ก่อนอื่นเลยต้องทำความเข้าใจก่อนว่า ประเทศจีนเป็นประเทศที่มีอาณาบริเวณกว้างใหญ่ไพศาล แค่ข้ามจากมณฑลหนึ่งไปอีกมณฑล ก็แทบจะเหมือนคนละประเทศกันแล้ว  เพราะมีวัฒนธรรม ความเชื่อ หรือภาษาที่แตกต่าง

การกินเจ จึงเป็นเรื่องเฉพาะถิ่น ไม่ได้ทำกันทั่วทั้งประเทศ คนจีนที่กินเจส่วนใหญ่จะเป็นชาวฮกเกี้ยน และแต้จิ่ว อยู่ในมณฑลฟูเจี้ยน ซึ่งชาวจีนในละแวกนี้มักอพยพย้ายถิ่นมาอาศัยอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น มาเลเซีย สิงคโปร์ และภาคใต้ของประเทศไทย

นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมเทศกาลกินเจที่เข้ามาแพร่หลายในประเทศไทย อย่างไรก็ตามคนจีนเขาจะไม่เรียกว่าเทศกาลกินเจ แต่จะเรียกว่า “เทศกาลเฉลิมฉลองของพระราชาธิราชทั้ง 9” ในประเทศจีนเองแม้จะพอมีอยู่บ้าง แต่ก็หายากมาก ๆ แล้ว เป็นประเพณีแบบลัทธิเต๋ารวม 9 วัน

ต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนาเผยแพร่เข้ามา จึงปรากฏตำนานความเชื่อและธรรมเนียมปฏิบัติที่ผูกโยงกับพระพุทธเจ้า 7 พระองค์ และพระโพธิสัตว์อีก 2 พระองค์ เรียกว่า “กิ้วอ้วงฮุดโจ้ว” และกินเจกันเพื่อสักการบูชาทั้ง 9 พระองค์นี้

โดยกำหนดวันเริ่มเทศกาลกินเจตามจันทรคติ คือ เริ่มต้นตั้งแต่วันขึ้น 1 ค่ำ ถึง ขึ้น 9 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน ซึ่งจะตรงกับช่วงเวลาเดือนตุลาคมของไทยทุกปี (วันที่ 3-11 ตุลาคม 2567)

เช็กสิทธิรัฐจ่าย เงินดิจิทัล 10000 บาท โอนงวดสุดท้าย 2.26 ล้านคน ผู้มีบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ-ผู้พิการ

สรุปดรามา! ทองออนไลน์ “แม่ตั๊ก-ป๋าเบียร์” เกิดอะไรขึ้นบ้าง

เช็กสถิติหวย "สลากกินแบ่งรัฐบาล" งวดวันที่ 1 ตุลาคม ย้อนหลัง 10 ปี

ช่างภาพพีพีทีวี

เปลี่ยนผ่านการปกครอง จุดเปลี่ยนเทศกาลกินเจในจีนหายไป

เมื่อชาวจีนอพยพมาถึงแถบจังหวัดภูเก็ต ก็นำเอาเทศกาลกินเจติดมาด้วย โดยมีการผสมผสานหลอมรวมเข้ากับรูปแบบความเชื่อของท้องถิ่นเข้าไป กลายมาเป็นเทศกาลกินเจแบบเฉพาะของลูกหลานชาวจีนในประเทศไทย

ส่วนในประเทศจีนนั้นเทศกาลนี้กลับหายไป เนื่องจากการเปลี่ยนผ่านการปกครองสู่คอมมิวนิสต์ รัฐบาลได้ทำลายหนังสือเรียน และเกือบทุกอย่างที่เกี่ยวกับพิธีกรรมทางศาสนา จนค่อย ๆ เลือนหายไปจากจีนแผ่นดินใหญ่ในที่สุด

ทางด้านชาวจีนฮกเกี้ยนโพ้นทะเลในสิงคโปร์ ฮ่องกง ก็ถูกปกครองโดยอังกฤษมาก่อน ประเพณีเก่าแก่จึงหายไป เป็นสังคมแบบสมัยใหม่มากขึ้น

สำหรับมาเลเซีย และอินโดนีเซีย ก็เป็นประเทศที่ส่วนใหญ่เป็นชาวมุสลิม จึงไม่แปลกที่จะไม่ได้จัดเทศกาลกินเจกัน

ดังนั้นเทศกาลกินเจในประเทศไทยจึงรุ่งเรืองและปฎิบัติสืบต่อกันมามากที่สุด

 

ขอบคุณข้อมูลจาก : ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอนายายอาม ห้องสมุดประชาชนอำเภอนายายอาม

ขอบคุณภาพจาก : Shutterstock และ PPTV