เข้าสู่ช่วงเทศกาลปีใหม่จีน หรือ เทศกาลตรุษจีน ปีนี้ตรงกับวันที่ 16 ก.พ.2561 สิ่งที่ขาดไม่ได้นอกจากการตั้งโต๊ะเซ่นไหว้เทพเจ้าและบรรพบุรุษ หลายที่นิยม เชิดสิงโต-มังกร เพื่อเสริมสิริมงคลแก่ชีวิตปัดเป่าโชคร้ายเพื่อเริ่มต้นวันปีใหม่
การเชิดสิงโตในประเทศจีนจะแบ่งเป็นสิงโตทางเหนือกับสิงโตทางใต้ของแม่น้ำแยงซีเกียง ซึ่งสิงโตทางเหนือจะเลียนแบบอัปกิริยาของสุนัข ส่วนทางใต้จะใช้อัปกิริยาของแมวมาเป็นต้นแบบ จนในสมัยราชวงศ์ชิงเริ่มมีการเปลี่ยนรูปแบบการเชิดสิงโตจากระบำสิงโตมาเป็นการนำหลักวิทยายุทธเข้ามาผสมผสานทำให้ดูสง่างามน่าเกรงขาม จึงได้เห็นการเชิดสิงโตบนเสาดอกเหมยที่เน้นการเคลื่อนไหวของจังหวะเท้าที่แม่นยำมั่นคง พร้อมๆ กับความว่องไว ปราดเปรียว โดยมีเครื่องดนตรี 3 ชนิด คือ กลอง แฉ หรือ ฉาบ และ เหม่ง หรือ เม้ง ประกอบจังหวะลีลา
ทีมนิวมีเดีย พีพีทีวี มีโอกาสได้เข้าไปชมการฝึกซ้อมการเชิดสิงโตของเด็กๆ เยาวชนในชุมชนซอยจรัญสนิทวงศ์ 13 โดยมี พันจ่าอากาศเอก เตชสิทธิ์ ขุนทรง (จ่าแป๊ะ) เป็นหัวหน้าคณะภายใต้ชื่อ ชมรมสิงโต สิงคโปร์-ไทย ยี่เซนไทยแลนด์ (YI QUAN THAILAND) เด็กๆกว่า 20 คนในชุมชนจะมารวมตัวกันทุกๆ เย็นเพื่อฝึกซ้อมก่อนไปแข่งขันในรายการชิงแชมป์โลกที่ประเทศมาเลเซียในเดือน ก.ค.ที่จะถึงนี้ หลังเคยเป็นทีมจากไทยทีมแรกที่ฝากผลงานผ่านเข้ารอบ 11 ทีมสุดท้ายและคว้าอันดับที่ 9 มาครองในการแข่งขันชิงแชมป์โลก (12 th GENTING WORLD LION DANCE CHAMPIONSHIP 2016) แต่เส้นทางนี้ไม่ง่ายบทเรียนที่ผ่านมา
“ไอซ์” กับ “ก๋อง” คือความหวังของทีม
อิทธิพัทธ์ อินทโชติ หรือ ไอซ์ ตำแหน่งมือหัว เล่าให้ทีมงานฟังว่า เห็นการเชิดสิงโต มังกรมาตั้งแต่เด็กและซึมซับจากครอบครัวที่มีอาชีพเชิดสิงโต มังกร ทำให้มีความชอบ จึงเริ่มฝึกมาตั้งแต่อายุ 15 ปี จนถึงปัจจุบันอายุ 24 ปี และปีนี้เขาก็มีเป้าหมายติดหนึ่งในห้าในสนามระดับโลกที่มาเลเซีย
“ยากที่สุดคือ การเป็นทีมเวิร์ค ทั้งเทคนิค จังหวะกลอง การเล่นหัว ถ้ากลองเล่นผิดจังหวะผมก็ไปไม่ได้”
“เราจะมองหัวสิงโตเหมือนแมว...ต้องสื่อออกมาให้เหมือนสัตว์ที่สุด”
อิทธิพัทธ์ อินทโชติ หรือ ไอซ์ ตำแหน่งมือหัว
เช่นเดียวกับ ก๋อง ชูชาติ กิจประกอบ อายุ 24 ปี ซึ่งอาชีพหลักของเขาคือขี่มอเตอร์ไซค์รับจ้าง หรือ วินมอเตอร์ไซค์ และใช้เวลาหลังเลิกงานมาฝึกเป็นมือหางแม้จะเคยบาดเจ็บจนคอขยับไม่ได้แต่ก็ไม่คิดจะเลิกเชิดสิงโตและปีนี้เขาก็อยากพาคณะติดหนึ่งในห้าเช่นกัน
“ ปีนี้ได้ฝึกเยอะเก็บตัว 4 เดือน ก็น่าจะมีลุ้น มาเลเซียจุดแข็งคือประสบการณ์ซึ่งเราอาศัยครูพักลักจำ แต่ “ท่าทางและลีลา” ของเราที่จะสู้เขาได้”
ชูชาติ กิจประกอบ หรือ ก๋อง ตำแหน่งมือหาง
ด้าน พันจ่าอากาศเอก เตชสิทธิ์ ขุนทรง (จ่าแป๊ะ) หัวหน้าคณะ บอกว่า วางไว้ 2 เป้าหมาย คือ ผ่านรอบแรกไปสู่รอบชิงชนะเลิศเหมือนครั้งที่ผ่านมา และเป้าหมายที่ สอง พยายามแก้ไขจุดบกพร่องนำมาปรับปรุง ทั้งเรื่องของพละกำลังคนเชิด เทคนิคลีลาการเล่าเรื่อง รวมทั้ง จังหวะของดนตรี
สำหรับ การแข่งขันชิงแชมป์โลกจะมีประเทศต่างๆ จากทั่วโลกเข้าแข่งขันทั้งหมด 15 ประเทศ 38 ทีม จากทั้งฝั่งยุโรป อเมริกา แต่คู่แข่งสำคัญทั้งฝีมือและประสบการณ์คือ มาเลเซีย จีน และสิงคโปร์
การเชิดสิงโตในเมืองไทยแม้จะมีต้นกำเนิดมาจากจีนแต่ไทยรับรูปแบบผ่านมาทาง เวียดนามนานนับร้อยปี ส่วนใหญ่มีรูปแบบเป็นสิงโตทางตอนใต้ลักษณะหัวของสิงโตก็มีหลากหลายสี ซึ่งล้วนมีความหมายที่แตกต่างกัน อย่างหัวสิงโตสีเขียว เรียกว่า“ตั่วกง”หมายถึงเล่าปี่ตัวละครเอกในเรื่องสามก๊ก ทั้งยังเป็นสัญลักษณ์แทน ความมีอำนาจหยิ่งในศักดิ์ศรี มีข้าทาสบริวารมาก
หัวสิงโตสีแดง เรียกว่า “ยี่กง” หมายถึง กวนอู ตัวละครในเรื่องสามก๊ก เป็นสัญลักษณ์ที่ใช้แทนความซื่อสัตย์ กล้าหาญ โชคลาภ นักต่อสู้
หัวสิงโตสีดำ เรียกว่า"ซากง"หมายถึง เตียวหุย ตัวละครสามก๊กเป็นสัญลักษณ์แทนความหนักแน่น ความยุติธรรม การเอาชนะอุปสรรคนานานัปการที่ผ่านเข้ามาในชีวิตและหัวสิงโตสีเหลืองเรียกว่า“สี่กง” หมายถึง จูล่ง ตัวละครเรื่องสามก๊กบางตำราก็แทนกวนเพ้งเป็นสัญลักษณ์แทนผู้มีอำนาจ ยศศักดิ์
จากการระบำพื้นบ้านที่สืบทอดกันมาหลายพันปีซึ่งมีจุดกำเนิดอันไกลโพ้น ส่งต่อข้ามน้ำข้ามทะเลมาถึงเมืองไทยจนกลายเป็นตำนาน “การเชิดสิงโต” ที่นอกจากอำนวยวยพรโชคลาภแล้ว ยังสร้างอาชีพ สร้างความฝันให้กับเยาวชนตรุษจีนนี้ขอพรให้เด็กไทยหัวใจสิงโตไปคว้าแชมป์ระดับโลกมาให้ได้
“ 新年快樂 (ซินเหนียนไคว้เล่อ) ... ขอให้มีความสุขในวันปีใหม่”