รู้จัก "พระจันทร์ครึ่งดวง" จุดกึ่งกลางระหว่างคืนเดือนเพ็ญ-คืนเดือนดับ

เผยแพร่ 21 พ.ย. 2567 ,10:43น.

ทำความรู้จัก ปรากฏการณ์ "พระจันทร์ครึ่งดวง" ลักษณะของดวงจันทร์ ที่เป็นจุดกึ่งกลางระหว่างคืนเดือนเพ็ญ-คืนเดือนดับ

พระจันทร์ นับเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ทางธรรมชาติที่มีความเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตของมนุษย์มาอย่างยาวนาน ซึ่งพระจันทร์ก็จะมีวัฎจักรการโคจรรอบโลกตามแรงโน้มถ่วง ทำให้รูปลักษณ์ของพระจันทร์แตกต่างกันออกไปตามช่วงเวลา ไม่ว่าจะเป็นพระจันทร์ครึ่งดวง พระจันทร์เสี้ยว หรือเต็มดวง

โดยในวันที่ 23 พฤศจิกายน 2567 จะเป็นวันแรม 8 ค่ำ ตรงกับ “พระจันทร์ครึ่งดวง” ซึ่งเป็นลักษณะช่วงหนึ่งในวัฎจักรของพระจันทร์

โครงการประเมินและพัฒนาความสามารถทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (TEDET) ให้รายละเอียดว่า ในขณะดวงจันทร์โคจรรอบโลก ส่วนของดวงจันทร์ที่สว่างด้วยแสงอาทิตย์ที่ปรากฏในแต่ละคืนก็เปลี่ยนแปลงไป ปรากฏให้เห็นเป็นจันทร์เสี้ยว จันทร์ค่อนดวง ที่รู้จักในนามเฟสหรือดิถีของดวงจันทร์ (Phases of the Moon) ที่จะปรากฏขึ้นในแต่ละเดือน

เฟสของดวงจันทร์แบ่งเป็นข้างขึ้นและข้างแรม ข้างขึ้น (Waxing Moon) เป็นช่วงที่ดวงจันทร์ปรากฏเต็มดวงขึ้นเรื่อย ๆ ตั้งแต่ขึ้น 1 ค่ำ ไปจนถึงขึ้น 15 ค่ำ หรือดวงจันทร์เต็มดวง (Full Moon) ซึ่งในวันขึ้น 8 ค่ำ ก็จะเป็น พระจันทร์ครึ่งดวง ครั้งแรกของเดือน ซึ่งในเดือนพฤศจิกายนปีนี้ ก็ตรงกับวันที่ 8 พฤศจิกายน 2567

วิธีกินแอปเปิลให้ได้ประโยชน์สูงสุด สารพฤกษเคมี ช่วยต้านอนุมูลอิสระด้วย

ส่วนข้างแรม (Waning Moon) เป็นช่วงที่ดวงจันทร์ปรากฏมืดลงเรื่อย ๆ ตั้งแต่แรม 1 ค่ำ ไปจนถึงแรม 15 ค่ำ เป็นจันทร์ดับ (New Moon) ระหว่างจันทร์เต็มดวงและจันทร์ดับนั้น เราสามารถแบ่งได้เป็นจันทร์เสี้ยว (Crescent Moon) จันทร์ครึ่งเสี้ยว (Quarter Moon) จันทร์ค่อนดวง (Gibbous Moon)

และในวันที่ 23 พฤศจิกายน 2567 นี้ก็ตรงกับวันแรม 8 ค่ำ หรือ พระจันทร์ครึ่งดวง ซึ่งเป็นครึ่งทางก่อนที่จะนำไปสู่คืนจันทร์ดับในวันที่ 30 พฤศจิกายนนั่นเอง

โดยเฟสของดวงจันทร์เกิดจากมุมที่เปลี่ยนไประหว่างดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก เปรียบได้กับการสังเกตใบหน้าของคน หรือลูกบอลที่หันเข้าหาแสงไฟในยามค่ำคืน จากด้านหลัง ด้านข้าง และด้านหน้า เราก็จะพบเห็นส่วนที่สว่างด้านแสงไฟเป็นสัดส่วนที่เปลี่ยนแปลงไป เช่นเดียวกับดวงจันทร์ที่เห็นเป็นเฟสต่าง ๆ

การที่ดวงจันทร์มีคาบการหมุนรอบตัวเองเท่ากับคาบการโคจรรอบโลกอย่างพอดี (ซึ่งเกิดจากกระบวนการที่เรียกว่า Tidal lock) ทำให้ดวงจันทร์หันด้านเดิมเข้าหาโลกเสมอ เรียกด้านที่เราเห็นว่า “ด้านใกล้ของดวงจันทร์ (near side of the moon) ส่วนด้านตรงข้ามที่เรามองไม่เห็น เรียกว่า “ด้านไกลของดวงจันทร์” (far side of the moon)