มะเร็งปอดมักไม่มีสัญญาณเตือนในระยะแรก กว่าผู้ป่วยจะมาพบแพทย์ก็เป็นระยะที่มะเร็งแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกายแล้ว ทำให้รักษาได้ยากและผู้ป่วยส่วนใหญ่เสียชีวิตในที่สุด
สาเหตุสำคัญของมะเร็งปอด คือ การสูบบุหรี่
การตรวจคัดกรองมะเร็งปอด จึงมักทำในคนที่สูบบุหรี่ซึ่งจัดเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงเป็นหลัก แต่เป็นที่น่าสนใจว่า ในปัจจุบันเริ่มมีผู้หญิงจำนวนมากที่ไม่เคยสูบบุหรี่และไม่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น ไม่มีคนใกล้ชิดสูบบุหรี่ แต่ก็เป็นมะเร็งปอด
“วุ้นตาเสื่อม” ภัยเงียบสังคมก้มหน้าวัยทำงาน
“แอลกอฮอล์ “สาเหตุหลักที่ทำให้ตับและตับอ่อนเกิดภาวะอักเสบ
ดังนั้นการเน้นการตรวจคัดกรองแต่เฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูงเท่านั้นอาจไม่เพียงพอ เพราะทำให้ไม่ได้ตรวจและไม่พบผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะเริ่มต้นในกลุ่มนี้
ในปัจจุบันการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดสมารถทำได้ด้วยการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ (low-dose computed tomography, LDCT) ซึ่งการตรวจนี้เป็นวิธีการถ่ายภาพสามมิติที่ให้ความละเอียดมากกว่าการเอกซเรย์ธรรมดา ซึ่งจะช่วยให้ตรวจความผิดปกติได้มากกว่า สามารถตรวจหาก้อนมะเร็งได้อย่างชัดเจนแม้ก้อนมะเร็งยังมีขนาดเล็ก หรือถูกบดบังโดยอวัยวะส่วนอื่น นับว่าเป็นวิธีที่มีความไวและความละเอียดมากกว่าการตรวจเอกซเรย์ปอดแบบธรรมดาที่ใช้ในการตรวจสุขภาพประจำปี ซึ่งจะตรวจพบความผิดปกติได้เฉพาะก่อนมะเร็งที่มีขนาดใหญ่ และไม่ถูกบดบังโดยหัวใจ กระดูก หรือตามซอกมุมต่าง ๆ ในปอดเท่านั้น
และการศึกษาทางคลินิกก็พบว่า การตรวจคัดกรองมะเร็งปอดระยะเริ่มต้น ด้วยวิธี LDCT ประจำปี สามารถลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งปอดได้สูงถึงร้อยละ 20 ในคนที่เป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งปอด เนื่องจากการตรวจพบมะเร็งปอดในระยะเริ่มต้น ขณะที่ยังไม่แสดงอาการใด ๆ นั้น มีโอกาสรักษาหายได้มากกว่า โดยที่ผู้ป่วยได้รับปริมาณรังสีจากการตรวจ น้อยกว่าการตรวจด้วยวิธีเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบมาตรฐาน (Computed Tomography (CT)–Chest)
ข้อดีของการตรวจคัดกรองมะเร็งปอด ด้วยเอกเซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้ปริมาณรังสีต่ำ
-สะดวก ตรวจได้ทันที ไม่ต้องงดน้ำงดอาหาร ไม่ต้องฉีดสารทึบรังสี ใช้เวลาเพียง 15-20 นาที
-ปลอดภัย ใช้ปริมาณรังสีต่ำ
-สามารถตรวจพบมะเร็งปอดในระยะเริ่มต้นได้ดีกว่าการใช้ chest x-ray (CXR)
อย่างไรก็ตาม การตรวจนี้ไม่เหมาะกับ บุคคลที่อายุน้อยกว่า 40 ปี เพื่อหลีกเลี่ยงการได้รับรังสีโดยไม่จำเป็น และ ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ หรือวางแผนที่จะมีบุตร
ดังนั้นทุกคนควรตรวจเช็กสุขภาพร่างกายตัวเองอยู่เสมอ โรคใดก็ตามหากเรารู้เร็วจะนำไปสู้การรักษาที่ถูกต้องรวดเร็ว และลดอัตราการเสียชีวิตลงได้
ขอขอบคุณข้อมูลสุขภาพจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพ