“ไวรัส RSV” โรคติดเชื้ออันตรายของเด็กเล็ก ไม่มียา-วัคซีนแต่ป้องกันได้

เมื่อเข้าสู่ฤดูฝน ด้วยสภาพอากาศที่เริ่มเย็นลงและมีความชื้นสูง เป็นสาเหตุให้เชื้อโรคบางอย่างเจริญเติบโตได้ดี และหนึ่งในโรคสำคัญที่มีโอกาสติดเชื้อ ทำให้เกิดอาการป่วยง่าย ๆ โดยเฉพาะในเด็กเล็ก และผู้สูงอายุ ที่มีภูมิต้านทานต่ำ คือ “โรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่เกิดจากเชื้อไวรัส RSV”

เชื้อนี้หากมองแบบผิวเผินอาจเหมือนไข้หวัดธรรมดา แต่ก็ไม่ควรประมาท เพราะอาจอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กเล็กที่มีโรคประจำตัว

หมอห่วงเด็กมีโรคประจำตัวเสี่ยงป่วยรุนแรง หลัง"ไวรัส RSV"เริ่มระบาดในโคราช

หมอมนูญ เผยข้อมูลเดือน ส.ค.ไข้หวัดใหญ่-RSVเริ่มระบาดขณะที่โควิดยังสูง

ซึ่งก่อนหน้านี้ในจังหวัดนครราชสีมาเคยพบผู้ป่วยเด็กรายหนึ่งมีอาการดาวน์ซินโดรม แล้วไปติดเชื้อไวรัส RSV มา จนอาการรุนแรง ต่อมาจึงได้เสียชีวิตลง

ไวรัส RSV คืออะไร ?

RSV (Respiratory Syncytial Virus) คือ ไวรัสชนิดหนึ่งที่เป็นสาเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจทั้งส่วนบน (จมูก คอหอย) และส่วนล่าง (หลอดลม ปอด) ประมาณร้อยละ 40-75 ของโรคหลอดลมส่วนปลายอักเสบที่รับการรักษาและร้อยละ 15-40 ของโรคปอดอักเสบ เกิดจากการติดเชื้อ RSV

ซึ่งไวรัส RSV สามารถก่อโรคได้ตั้งแต่ทารกแรกเกิด จนถึงผู้ใหญ่ แต่ส่วนมากแล้วมักเกิดในเด็กเล็ก ๆ ที่อายุต่ำกว่า 3 ขวบ หรือเด็กเล็กที่มีโรคประจำตัว และมีการระบาดเกือบทุกปี

ซึ่งไวรัส RSV สามารถก่อโรคได้ตั้งแต่ทารกแรกเกิด จนถึงผู้ใหญ่ แต่จะอาการหนักในเด็กเล็ก เด็กคลอดก่อนกำหนด เด็กที่มีโรคหัวใจหรือปอด สามารถเกิดการติดเชื้อได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่

สาเหตุและการติดเชื้อ ไวรัส RSV เกิดจากอะไร

เกิดจากการติดต่อเชื้อไวรัส RSV เป็นเชื้อไวรัสที่แพร่กระจายจากคนสู่คน โดยผ่านทางฝอยละอองขนาดใหญ่ (droplet), ผ่านทางการสัมผัส (contact) หรือผ่านทางไรฝุ่น โดยเชื้อไวรัสจะอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นานประมาณ 24 ชั่วโมง การติดต่อจึงมักเกิดจากการสัมผัสจากมือไปที่ตาหรือจมูก ผู้ที่ติดเชื้อ RSV จะมีการปล่อยเชื้อไวรัสออกมาจากสารคัดหลั่ง ประมาณสองสัปดาห์ ผู้ที่ได้รับเชื้อ RSV เข้าสู่ร่างกายมักจะมีระยะฟักตัว 3-5 วัน ก่อนเริ่มแสดงอาการของระบบทางเดินหายใจ

เลี้ยง "ลูกน้อย" ให้อยู่หน้าจอ อาจก่อปัญหาหลายด้าน

"นมแม่" มหัศจรรย์แห่งภูมิคุ้มกันทางธรรมชาติของ "ลูกน้อย"

อาการของโรค RSV

โรค RSV มีความแตกต่างกันไปตามวัย ดังนี้

• ทารกคลอดก่อนกำหนดและทารกในช่วงเดือนแรก จะมีอาการดูดนมน้อยลง ซึมลง บางครั้งอาจมีอาการคล้ายติดเชื้อในกระแสเลือดได้
• ทารกช่วงสองขวบปีแรก มักเริ่มจากอาการไข้ต่ำๆ น้ำมูก จาม นำมาก่อน 1-3 วัน ต่อมาเริ่มมีอาการไอ หายใจเร็วขึ้น หายใจลำบาก อาจได้ยินเสียงหวีด (wheezing) หากลุกลามจะเกิดปอดอักเสบ 
• เด็กอายุ 2-5 ปี นอกจากอาการดังกล่าวข้างต้น อาจเกิดกลุ่มอาการ Croupได้

อาการที่ควรรีบพามาพบแพทย์ทันที

• หอบเหนื่อย หายใจเร็วกว่าปกติ
• มีน้ำมูก หรือไอเสมหะมาก หายใจครืดคราด
• ริมฝีปากคล้ำเขียวหรือตัวเขียวจากภาวะขาดออกซิเจน
• ไข้สูง ซึมลง
• รับประทานอาหาร น้ำหรือนมได้น้อย หรือมีภาวะขาดน้ำ

"ครีมกันแดด" เลือกใช้ให้ถูก ปกป้องผิว "ลูกน้อย" ไม่แพ้

การรักษาการติดเชื้อไวรัส RSV

ปัจจุบันยังไม่มียารักษาจำเพาะ ดังนั้นการรักษาจึงเป็นการรักษาตามอาการ และประคับประคอง โดยปกติอาการจะฟื้นตัวในเวลาประมาณ 1-2 สัปดาห์

หากเป็นแค่อาการหวัดจากเชื้อ RSV ให้รักษาตามอาการที่บ้านได้ ไม่จำเป็นต้องนอนในโรงพยาบาล เพราะอาจเกิดการติดเชื้ออื่นแทรกซ้อนจากโรงพยาบาลหรืออาจแพร่เชื้อ RSV ให้ผู้อื่นในโรงพยาบาลได้ แต่ถ้ามีอาการรุนแรงอาจต้องดูแลรักษาและติดตามอาการอย่างใกล้ชิดในหอผู้ป่วยวิกฤติ

วิธีการป้องกันจากเชื้อไวรัส RSV

แม้โรค RSV จะสามารถกลับมาเป็นซ้ำได้อีกหากร่างกายอ่อนแอ แต่ก็สามารถป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อได้ ดังนี้

1.ล้างมือบ่อยๆด้วยสบู่และน้ำสะอาด สอนให้เด็กล้างมือให้ถูกต้อง

2.ไม่ใช้แก้วน้ำหรือของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น

3.หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วย โดยเฉพาะการติดต่อกันในครอบครัวจากเด็กก่อนวัยเรียน

4.หลีกเลี่ยงการพาเด็กเล็กไปสถานที่ที่มีผู้คนหนาแน่น เช่น ห้างสรรพสินค้า ไม่ควรพาเด็กไปเล่นในที่ที่มีเด็กเล่นอยู่ด้วยกันจำนวนมาก

5.ผู้ที่ป่วยควรงดการออกนอกบ้านในช่วงที่ไม่สบายจนกว่าอาการจะหาย หรืออย่างน้อย 5-7 วัน เพื่อลดการแพร่กระจายเชื้อ และควรปิดปากจมูกเวลาไอจาม

6.ทำความสะอาดบ้าน รวมทั้งของเล่นเด็กเป็นประจำ

ขอบคุณข้อมูลสุขภาพจาก โรงพยาบาลเปาโล โชคชัย 4, โรงพยาบาลพญาไท 2 และ สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย