ไม่ใช่ประจำเดือน! ภาวะเลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติรีบ รีบเช็กรักษาก่อนลุกลาม

เป็นเรื่องปกติที่ผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์จะมีประจำเดือนแต่ละรอบไม่เกิน 5-7 วัน  ขึ้นกับร่างกายของแต่ละคน รวมถึงปัจจัยอื่นๆ เช่น อายุ ความเครียด อาหาร การออกกำลังกาย และพันธุกรรม  และเมื่อเข้าสู่วัย 45-55 ปี จะเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน  ซึ่งเป็นเรื่องธรรมชาติที่ผู้หญิงทุกคนรู้แต่ในกรณีที่มีเลือดออกจากช่องคลอดที่ไม่ใช่ประจำเดือน อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพ  เช่น โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์  ปากมดลูกอักเสบ  ช่องคลอดอักเสบ หรือเกิดภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูก 

ผู้หญิงไม่ควรมองข้าม  4 โรคที่ไม่ใช่มะเร็งแต่คุกคามสุขภาพ

ระวัง 3 อาการพบบ่อย สัญญาณบอกโรคภายในของคุณผู้หญิง

เช็กสัญญาณ “มะเร็งเต้านม” และคนกลุ่มไหนบ้างที่เสี่ยงเกิดโรค

รวมถึงโรคร้ายแรงอย่างโรคมะเร็งระบบสืบ ควรรีบพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุที่แน่ชัดเพื่อวางแผนการรักษา

เลือดออกทางช่องคลอด แบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ

• เลือดออกทางช่องคลอดปกติ (Normal Vaginal Bleeding) หรือประจำเดือน คือกรณีไข่ไม่ได้รับการปฏิสนธิ เยื่อบุมดลูกที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อรองรับตัวอ่อนจะสลายออกมาเป็นประจำเดือน
• เลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติ (Abnormal Vaginal Bleeding) เลือดที่ไม่ใช่ประจำเดือน อาจเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ แต่หากพบเลือดออกทางช่องคลอดร่วมกับอาการต่อไปนี้  ควรพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษา
  • เลือดออกทางช่องคลอดในปริมาณมาก หรือนานกว่า 1 สัปดาห์ จนต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 2 ชั่วโมง 
  • ปวดบริเวณท้องน้อย หรือ ปวดอุ้งเชิงกรานอย่างรุนแรง 
  • วิงเวียนศีรษะคล้ายจะเป็นลม 
  • มีไข้
  • อาการที่แย่ลงหรือเกิดบ่อยขึ้น
  • ภาวะซีดผิดปกติ 

สาเหตุผิดปกติ

• การคุมกำเนิดแบบฮอร์โมน เช่น ยาเม็ด แผ่นแปะ การฉีด อาจสังเกตเห็นได้ในช่วง 3 เดือนแรกของการใช้  เนื่องจากฮอร์โมนส่วนเกินอาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเยื่อบุโพรงมดลูก
• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางชนิด เช่น หนองในเทียม 
• การติดเชื้อที่ปากมดลูกหรือเยื่อบุโพรงมดลูก  
• ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด   
• ภาวะสุขภาพอื่นๆ เช่น พร่องไทรอยด์ โรคตับ หรือโรคไตเรื้อรัง 
• เนื้องอกหรือติ่งเนื้อ เหล่านี้เป็นเนื้องอกที่ไม่เป็นมะเร็งที่เติบโตในเยื่อบุหรือกล้ามเนื้อของมดลูก 
• กลุ่มอาการรังไข่มีถุงน้ำหลายใบ (Polycystic Ovary Syndrome PCOS) เกิดจากรังไข่ขยายใหญ่ขึ้นด้วยถุงน้ำที่ล้อมรอบไข่  
• ร่างกายสร้างฮอร์โมนเพศชาย หรือแอนโดรเจน (Androgen) มากเกินไป บางครั้งอาจทำให้ไม่มีประจำเดือน 
• มะเร็งของระบบสืบพันธุ์ รวมถึงมะเร็งมดลูก พบได้บ่อยในผู้หญิงที่ผ่านวัยหมดประจำเดือนแล้ว  
• ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ เช่น การตั้งครรภ์นอกมดลูก ภาวะรกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด  การแท้งบุตร   
• สาเหตุอื่น ๆ เช่น ออกกำลังกายหักโหมเกินไป การสอดสิ่งของแปลกปลอมเข้าไปภายในช่องคลอด  น้ำหนักเพิ่มขึ้นหรือลงผิดปกติ หรือมีแผลฉีกขาดในช่องคลอด เป็นต้น  

หากพบเลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย โดยแพทย์จะซักประวัติ ถามข้อมูลเกี่ยวกับรอบเดือน รวมถึงการตรวจเพิ่มเติม ดังนี้ 

• ตรวจอุ้งเชิงกราน หรือการตรวจภายใน เพื่อตรวจความผิดปกติเกี่ยวกับมดลูกและรังไข่
• การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก โดยเก็บตัวอย่างจากปากมดลูก นำไปตรวจหาการติดเชื้อจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และมะเร็งปากมดลูก
• ตรวจการตั้งครรภ์ เพื่อหาภาวะการตั้งครรภ์นอกมดลูก ภาวะรกเกาะต่ำ รกลอกตัวก่อนกำหนด หรือการแท้งบุตร
• ตรวจเม็ดเลือด เพื่อดูความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด กรณีเลือดออกมากจนเกิดภาวะโลหิตจาง
• ตรวจเลือด เพื่อดูความผิดปกติของการทำงานต่างๆ เช่น ต่อมไทรอยด์ ตับ ไต และฮอร์โมนเพศ 

ข้อควรรู้เมื่อเกิด "แผลในผู้ป่วยเบาหวาน" เหตุผลที่รักษายากเสี่ยงลุกลาม

พฤติกรรม"มะเร็งเต้านม" กลัวไม่กล้าเข้าใกล้ สุขภาพแข็งแรงห่างไกลโรค

การรักษาภาวะเลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติขึ้นกับสาเหตุและความรุนแรงของโรค 

• ปรับฮอร์โมนให้สมดุล ด้วยการรับประทานหรือฉีดยา  
• หากตรวจพบเนื้องอกในมดลูก อาจต้องผ่าตัดเอามดลูกออก เพื่อควบคุมเลือดไหลออกทางช่องคลอด 
• ใช้ยาปฏิชีวนะ เพื่อลดการติดเชื้อ 
• การขูดมดลูก กรณีรักษาด้วยยาไม่ได้ผล
• หากแพทย์วินิจฉัยไม่พบสาเหตุอย่างแน่ชัด ผู้ป่วยจะได้รับยาคุมกำเนิด เพื่อช่วยปรับรอบเดือนและลดภาวะเลือดออก   

การรักษาโรคมะเร็งระบบสืบพันธุ์ เช่น โรคมะเร็งปากมดลูก โรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก มะเร็งรังไข่ และโรคมะเร็งช่องคลอด แพทย์จะพิจาณาการรักษา ดังนี้ 

• การผ่าตัด ซึ่งมีหลายแบบ เช่น ผ่าตัดเพียงส่วนที่พบเซลล์มะเร็ง หรือผ่าตัดกำจัดอวัยวะภายในอุ้งเชิงกราน เช่น กระเพาะปัสสาวะ รังไข่ มดลูก ช่องคลอดทั้งหมด หากเซลล์มะเร็งมีการลุกลาม หรือมีโอกาสกลับมาเป็นมะเร็งซ้ำ 
• การฉายรังสี  เพื่อกำจัดเซลล์มะเร็ง เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นมะเร็งระยะลุกลาม หรือมีความเสี่ยงการเกิดเซลล์มะเร็งอีกครั้ง ส่วนใหญ่ใช้ควบคู่กับการรักษาแบบเคมีบำบัดหลังการผ่าตัด
• เคมีบำบัด โดยให้ยาผ่านทางหลอดเลือดดำ หรือให้ยาชนิดรับประทาน ซึ่งอาจจำเป็นต้องทำเคมีบำบัดควบคู่กับการฉายรังสี   
• ภูมิคุ้มกันบำบัด ช่วยกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันต่อสู้กับโรคมะเร็ง เป็นวิธีที่ใช้ในกรณีที่การรักษาด้วยวิธีอื่นๆ ไม่ได้ผล
• การบำบัดด้วยยาแบบมุ่งเป้า  คือการใช้ยาที่ออกฤทธิ์ทำลายเซลล์มะเร็งโดยเฉพาะ ซึ่งมีประสิทธิภาพสูง และอาจเกิดผลข้างเคียงน้อยกว่าการทำเคมีบำบัด   

ทั้งนี้ภาวะเลือดออกทางช่องคลอดผิดปกติบางรายอาจหายได้เอง แต่การมีเลือดออกทางช่องคลอดที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ หรือมากเกินไปจนรู้สึกอ่อนเพลียและรู้สึกผิดปกติกับกับร่างกายก็จำเป็นต้องปรึกษาแพทย์เพื่อการรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันอาการกำเริบและรุนแรงจนไม่สามารถรักษาให้หายได้ หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อชีวิต

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลสมิติเวช