มะเร็งปอด ไอเรื้อรังแบบไหนสัญญาณเตือน ลุมลามไปอวัยวะไหนได้บ้าง?
มะเร็งปอดเป็นมะเร็งที่ยากไม่แพ้มะเร็งอื่นเพราะไม่มีอาการในระยะแรก ผู้ป่วยมักรู้ตัวเมื่อมีอาการและระยะที่หลักแล้ว อีกทั้งยังเป็นมะเร็งที่ลุกลามไปอวัยวะอื่นได้ง่าย เช็กสัญญาณเสียง จากเสียงไอ
“มะเร็งปอด” เป็นโรคที่พบมากเป็นอันดับต้นๆของประเทศไทย และมีอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มมากขึ้นในแต่ละปี ทั้งเพศหญิงและเพศชาย โดยส่วนใหญ่ “มะเร็ง” ปอดจะไม่แสดงอาการในช่วงระยะแรก แต่อาจมีสัญญาณบ่งบอกว่าการเจริญเติบโตของมะเร็งเพิ่มมากขึ้น
อาการเตือนมะเร็งปอด
- ไอเรื้อรัง หรือไอเเห้งๆ ติดต่อกันมากกว่า 2 สัปดาห์
- ไอเป็นเลือด หรือมีเสมหะปนเลือด
- เจ็บหน้าอกเวลาหายใจ
- เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
- น้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ
- หายใจมีเสียงดังผิดปกติ
- เสียงแหบ เสียงเปลี่ยน
“มะเร็งปอด” ที่ไม่ใช่แค่สูบบุหรี่กับ 7 สัญญาณเตือนโรคระยะแรก
อัตราป่วย“มะเร็งปอด” จากฝุ่น PM2.5 สูงขึ้น แนะกลุ่มเสี่ยงหลีกเลี่ยงพื้นที่โล่งแจ้ง
สาเหตุหลักของมะเร็งปอดคือบุหรี่ที่เพิ่มความเสี่ยงหลายเท่า อธิบายง่ายๆว่า คนที่ไม่สูบบุหรี่ก็มีโอกาสเป็นมะเร็งปอดได้ แต่การสูบบุหรี่เพิ่มความเสี่ยงมากขึ้น เช่น ถ้าเราเอาคนที่ไม่สูบบุหรี่มา 1,000 คน อาจจะเจอคนเป็นมะเร็งปอดไม่ถึง 1 คน แต่ถ้าตรวจคนสูบบุหรี่ 1,000 คน เรามีโอกาสเจอคนเป็นมะเร็งปอดได้ 4-5 คน แม้บุหรี่จะครองแชมป์แต่ มะเร็งปอดอาจมีสาเหตุอื่นร่วมด้วยที่มาจากการใช้ชีวิตประจำวัน
- พันธุกรรมที่ผิดปกติ จากคนในครอบครัวมีประวัติป่วยเป็นโรคมะเร็งปอดมาก่อน ซึ่งจะมีความเสี่ยงสูงมากขึ้น เเม้ไม่ได้สูบบุหรี่แต่มีเพียง 10% เท่านั้น
- การอยู่ในพื้นที่มีสารเคมี ไม่ว่าจะเป็นสารเรดอน ซึ่งเป็นสารกันมันตรังสีที่อยู่ในทุกแห่ง จะไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ไม่สามารถรับรู้ได้จากประสาทสัมผัส รวมทั้ง แร่ในหินที่อยู่ในผลิตภัณฑ์รอบตัวเราในชีวิตประวัน เช่น ท่อระบายน้ำ หม้อไอน้ำ
- การสูบดมควันบุหรี่ หรือควันบุหรี่มือ 2 จากบุคคลใกล้ชิด
- ฝุ่นP.M 2.5 มีสาเหตุมาจากการเผาในที่โล่ง และการเผาไหม้จากเครื่องยนต์ ส่งผลให้ฝุ่น P.M 2.5 ลอยเข้าไปในหลอดลมจนถึงปอด โดยที่ไม่สามารถรู้ตัวหรือป้องกันได้
มะเร็งปอด แบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่
- มะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก (Small Cell Lung Cancer) เป็นเซลล์มะเร็งที่แพร่กระจายได้รวดเร็วและมักพบในผู้ป่วยที่เป็น “นักสูบ” แม้จะหยุดสูบบุหรี่มานานแล้ว ก็สามารถเป็นมะเร็งปอดชนิดนี้ได้
- มะเร็งปอดประเภทเซลล์ไม่เล็ก (Non-Small Cell Lung Cancer – NSCLC) มะเร็งปอดประเภทนี้เกิดจากปัจจัยก่อมะเร็งที่หลากหลาย ซึ่งไม่เกี่ยวกับการสูบบุหรี่ มีโอกาสพบได้มากที่สุด โดยปัจจุบัน 90 % ของผู้ป่วยมะเร็งปอดเป็นมะเร็งในกลุ่มนี้”
นอกจากนี้ ในกลุ่มคนเอเชียยังพบการกลายพันธุ์ประเภท Epidermal Growth Factor Receptor (EGFR) ในเซลล์ประเภทนี้ถึง 50 % เมื่อเทียบกับยีนกลายพันธุ์ประเภทอื่น นอกจากนี้หากรู้ตัวว่ามีความอาการที่สุ่มเสี่ยงเป็นมะเร็งปอด ให้รีบพบแพทยฺเพราะอาจมีอาการแทรกซ้อน หรือมะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะอื่นได้ เช่น
- มะเร็งแพร่ไปที่สมอง ผู้ป่วยก็อาจจะมีอาการทางสมอง
- มะเร็งแพร่ไปที่กระดูก ผู้ป่วยก็มีอาการปวดกระดูก
- มะเร็งแพร่ไปยังตับ ผู้ป่วยก็จะมีอาการแน่นท้อง ตัวเหลือง
นอกจากนี้ เซลล์มะเร็งอาจจะสร้างสารบางอย่างที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดเส้นเลือดอุดตัน ลิ่มเลือดอุดตัน เยื่อหุ้มกระดูกอักเสบ บางที เราก็เจอว่าผู้ป่วยมีอาการสมองหรือเส้นประสาทโดยไม่ได้มีเซลล์มะเร็งอยู่ในระบบนั้นๆ
ปอดอุดกั้นเรื้อรัง ภัยบุหรี่-มลพิษ สาเหตุการตายอันดับ 3 ของโลก
ปัจจุบัน การผ่าตัดปอดมี 2 วิธี ได้แก่
- การผ่าตัดแบบเปิด (Thorecotomy) ใช้ในกรณีที่ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่ หรือตัวโรคกระจายเป็นบริเวณกว้างในปอด
- การผ่าตัดแบบแผลเล็กโดยการส่องกล้อง (Minimally Invasive Surgery, VATS: Video-Assisted Thoracoscopic Surgery) เป็นการใช้อุปกรณ์เฉพาะลักษณะเป็นด้ามยาว สามารถผ่าตัดเอากลีบก้อนมะเร็งออกโดยไม่ถ่างช่องซี่โครง ข้อดีคือแผลการผ่าตัดเล็กประมาณ 3 ซม. ผู้ป่วยได้รับความเจ็บปวดลดลง ทำให้ปฏิกิริยาตอบสนองของผู้ป่วยดีกว่าการผ่าตัดแบบเปิด
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันให้ห่างไกลมะเร็งปอด
- หยุดการสูบบหรี่ หรือหลีกเลี่ยงจากการสูบบุหรี่ รวมทั้งการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่สูบบุหรี่
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่มีมลพิษหรือฝุ่นควัน
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผลไม้ และอาหารที่มีวตามินซีหรืออี
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
ทั้งนี้ควรตรวจสุขภาพเป็นประจำและหากมีสัญญาณเตือนควรตรวจสุขภาพปอดด้วยการ CT Low Dose จะเป็นการตรวจที่ละเอียด ทำให้สามารถมองเห็นก้อนเนื้อได้อย่างชัดเจน และหากพบความผิดปกติจะทำการรักษาได้ทันเวลา เพราะหากปล่อยไว้ก็อาจจะลุกลามไประยะอื่นๆ จนสายที่จะรักษาให้หายขาดได้
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล และ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
ฟื้นฟูปอดหลังหายโควิด19 ฝึกหายใจ-ออกกำลังกายอย่างไรให้ปอดแข็งแรง
อาหารช่วยเลิกบุหรี่ อะไรควรกิน-ควรเลี่ยง? เลิกได้ไม่ทรมานแถมสุขภาพดี