5 ระยะมะเร็งตับ ผู้ชายเสี่ยงกว่าผู้หญิง 2-3 เท่า อาจเสียชีวิตใน 6 เดือน

มะเร็งตับ แบ่งการเกิดได้เป็น 2 ทาง คือ “เกิดกับตับโดยตรง” และ “ลุกลามมาจากมะเร็งในอวัยวะอื่นมายังตับ” ซึ่งการเกิดที่ตับโดยตรง มักเกิดจากปัจจัยเสี่ยงสำคัญ เช่น

• ผู้ป่วยเคยเป็นโรคไวรัสตับอักเสบชนิดบี เป็นพยาธิใบไม้ในตับ
• รับสารเคมีต่างๆ เข้าสู่ร่างกาย อย่างยาฆ่าแมลง
• เกิดการสะสมสารเคมีจากยารักษาโรคบางชนิด หรือแม้กระทั้งการได้รับสารพิษที่เกิดจากเชื้อรา สารเคมีที่เกิดจากอาหารหมักดอง
• การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• ภาวะทุพโภชนาการ ภาวะภูมิต้านทานร่างกายต่ำ
• พันธุกรรมเสี่ยง

“โรคตับ” สัญญาณและสาเหตุ อ่อนเพลียหนัก- คันตามตัว รีบพบแพทย์

“ตับแข็ง” จากไวรัสตับอักเสบ-ไขมันสะสม เผยสัญญาณอันตรายถึงชีวิต

อาการน่าสงสัย ควรรีบไปพบแพทย์

เพราะโรคมะเร็งตับในระยะแรกมักไม่แสดงอาการ การตรวจหาความเสี่ยงจึงเป็นเรื่องสำคัญ คนไข้ส่วนใหญ่มักจะไปพบแพทย์ก็ต่อเมื่อมีอาการลุกลามหลายๆ อย่างแล้ว ดังนี้

• เบื่ออาหาร น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• อ่อนเพลีย มีไข้ต่ำ
• คลื่นไส้ อาเจียน
• แน่นท้อง ท้องผูก ท้องโต
• ขาบวม
• ปวดหรือเสียดชายโครงด้านขวา ซึ่งมักคลำพบก้อนได้จากอาการตับโต
• คลำพบก้อนที่ชายโครงด้านซ้ายจากอาการม้ามโต
• ตัวเหลือง ตาเหลือง

โรคมะเร็งตับ แบ่งเป็น 5 ระยะ

• ระยะที่ 1 ก้อนเนื้อมะเร็งมีขนาดเล็กเพียงก้อนเดียว ไม่เกิน 2 เซนติเมตร สามารถแก้ไขให้ดีขึ้น
• ระยะที่ 2 ก้อนเนื้อมะเร็งเพียงก้อนเดียว หรือมีก้อนเนื้อไม่เกิน 3 ก้อน ขนาดเล็กกว่า 3 เซนติเมตร
• ระยะที่ 3 ก้อนเนื้อมะเร็งหลายก้อน ขนาดโตกว่ามะเร็งระยะที่ 2
• ระยะที่ 4 ก้อนเนื้อมะเร็งโตมาก หรือมีการลุกลามเข้าเนื้อเยื่อข้างเคียงตับ หรือเข้าหลอดเลือดดำในท้อง หรือไปยังต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้ตับ หรือแพร่กระจายตามกระแสเลือดเข้าสู่ตับกลีบอื่นๆ รวมถึงลามไปสู่อวัยวะอื่นๆ
• ระยะที่ 5 เป็นระยะที่ผู้ป่วยมีสุขภาพทรุดโทรมมาก นอนติดเตียงเป็นส่วนใหญ่ ตับอาจทำงานแย่ลงมาก

ผู้ที่มีความเสี่ยงมะเร็งตับมากกว่าคนทั่วไป

• เพศชายที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไปเสี่ยงมากกว่าเพศหญิงราว 2-3 เท่า
• ผู้ที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซีในร่างกาย
• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน และโรคตับแข็ง
• ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ติดต่อกันเป็นประจำมายาวนาน
• ผู้ที่สูบบุหรี่จัด หรือได้รับควันบุหรี่มือสองเป็นประจำ
• ผู้ที่มีประวัติญาติสายตรงในครอบครัวเป็นมะเร็งตับ

อาการคันแบบไหน ? สัญญาณโรคตับ-ไต เรื้อรังนานกว่า 2 สัปดาห์รีบพบแพทย์

การรักษามะเร็งตับทำได้หลายวิธี ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายและความรุนแรงของโรค หากผู้ป่วยเป็นโรคตับแข็งในระยะที่การทำงานของตับไม่ดีแล้ว หรืออยู่ในระยะท้ายๆ ของโรคตับแข็ง ซึ่งโรคตับแข็งมักเป็นโรคที่มาควบคู่หรือคนไข้ โดยมักเป็นมาก่อนการเป็นมะเร็งตับเสียอีก เมื่อเป็นดังนั้นการรักษามะเร็งตับก็จะพบข้อจำกัด นอกจากนี้ขนาดของมะเร็งตับและการแพร่กระจายของมะเร็งก็มีความสำคัญในการวางแผนการรักษาด้วย ผู้ป่วยบางรายอาจจำเป็นต้องได้รับการรักษาโรคตับที่เป็นอยู่เดิมพร้อมกับการรักษามะเร็งตับ หรือบางรายอาจเน้นไปที่การรักษามะเร็งตับโดยตรงก่อน ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์

วิธีหลีกเลี่ยงมะเร็งตับ

• ไม่รับประทานอาหารที่มีเชื้อรา ไหม้หรือรมควัน รวมทั้งอาหารที่เตรียมแล้วเก็บค้างคืน เพราะอาจมีเชื้อราปะปนอยู่
• ไม่รับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ เช่น ปลาดิบ ก้อยปลา เพราะอาจจะทำให้เป็นโรคพยาธิใบไม้ตับ หรืออาหารหมัก เช่น ปลาร้า ปลาเจ่า แหนม เพราะมีสารไนโตรซามีน ซึ่งทำให้เป็นโรคมะเร็งตับได้
• ควรรับประทานอาหารที่สะอาด และปรุงสดใหม่ๆ
• ควรฉีดวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี ในผู้ที่ยังไม่ติดเชื้อและยังไม่มีภูมิคุ้มกัน
• ตรวจสุขภาพประจำปีในทุกๆ ปี

ขอบคุณข้อมูลจาก : รพ.พญาไท และ รพ.เปาโล

ภาพจาก : shutterstock

อาการจากตับแข็งสู่ตับวาย อะไรเป็นปัจจัยกระตุ้น รักษาได้หรือไม่?

4 ระยะก่อนเป็นโรคตับ-มะเร็งตับ เผยตับมีพังผืดกับตับแข็งต่างกันอย่างไร?