“อัลไซเมอร์” เช็กอาการเริ่มต้น ผ่านประสบการณ์ดูแลย่าของ “แพท-ณปภา”

 

“แพท ณปภา” วิตก! กลัวเป็น อัลไซเมอร์ ตามคุณย่า รุดขอคำปรึกษาแพทย์ วิจัยเผย “เปิดไฟนอน” อาจกระทบต่อน้ำหนักตัว-โรคอัลไซเมอร์

อาการหลง ๆ ลืม ๆ ไม่รู้ว่าเป็นเพราะทำงานหนัก ขาดวิตามิน หรือเรากำลังเป็นอัลไซเมอร์หรือเปล่านะ! ถ้าคุณเคยคิดแบบนี้ นี่อาจไม่ใช่แค่คุณคนเดียว เพราะ แพท-ณปภา ตันตระกูล นักแสดงสาวหัวใจแกร่งยอดกตัญญูอีกคนของวงการบันเทิงได้ออกมาเปิดเผยผ่านรายการ “Rise & Shine ชีวิตดีเริ่มที่ตัวเรา ซีซัน 4” ทางพีพีทีวี ช่อง 36

โดยเธอเล่าให้ฟังว่า “ตอนนี้ตัวเองทำงานหนักด้วย แล้วก็มีอาการหลง ๆ ลืม ๆ ประกอบกับคุณย่าก็เป็นโรคอัลไซเมอร์ จนตอนนี้เป็นผู้ป่วยติดเตียงด้วยแล้ว ทำให้มีความเชื่อมโยง

 

กังวลว่าสิ่งที่เราเป็นอยู่ หลง ๆ ลืมๆ เนี่ย จริงๆ แล้วมันเกิดจากอาการขาดวิตามินหรือเปล่า เกิดจากการทำงานหนัก หรือจะมีอาการของภาวะอัลไซเมอร์เหมือนคุณย่าแล้ว เพราะโรคนี้ก็มาจากพันธุกรรมได้ด้วย”

เห็นสาว แพท-ณปภา กังวลขนาดนี้ งานนี้พิธีกรสาวประจำรายการ นิหน่า-สุฐิตา ปัญญายงค์ จึงพาไปทำความรู้จักกับโรคอัลไซเมอร์ และเคล็ดลับการดูแลสุขภาพให้ห่างไกลจากโรคสมองเสื่อมอีกด้วย

สาเหตุ “อัลไซเมอร์”

นพ.โชติวุฒิ ตันศิริสิทธิกุล อายุรแพทย์ด้านโรคสมอง และระบบประสาท โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท อธิบายถึงต้นเหตุของภาวะสมองเสื่อมในโรคอัลไซเมอร์ว่า ถ้าเป็นอาการหลงลืมว่าจะหยิบอะไร หรือวางของแล้วลืมว่าว่างที่ไหน แต่ผ่านไปสักพักก็จำได้ ตรงนี้ไม่ได้บ่งชี้ว่าเป็นอาการของอัลไซเมอร์ชัด ๆ แต่จะเป็นโหมดของอาการขี้ลืมมากกว่า

แต่ถ้าเมื่อไรที่อาการหลงลืมนั้นส่งผลกับการใช้ชีวิตประจำวันมาก เช่น ลืมบทสนทนา ถามย้ำซ้ำแล้วซ้ำอีก โดยที่จำอะไรใหม่ ๆ ไม่ได้เลย หรือลืมขั้นตอนการทำงานที่เคยทำอยู่เป็นประจำ นี่เป็นสัญญาณของภาวะสมองเสื่อมแล้ว

“อัลไซเมอร์” (Alzeimer’s Disease) ที่จริงแล้วเป็นโรคสมองเสื่อมชนิดหนึ่ง โดยในกลุ่มโรคสมองเสื่อมทั้งหมด จะเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้ 70% สำหรับจุดเริ่มต้นของภาวะสมองเสื่อมในโรคอัลไซเมอร์นั้น จะเริ่มจากเมื่อสมองเริ่มสร้างโปรตีน “เบต้าอะไมลอยด์” ซึ่งเป็นพิษต่อเซลล์สมอง จนเกิดการสะสม และตกตะกอนในเซลล์ประสาท เมื่อคนไข้อายุมากขึ้นโปรตีนเหล่านี้จะส่งผลให้เซลล์สมองบางส่วนตายได้

อาการ “อัลไซเมอร์”

ในระยะเริ่มต้นของภาวะสมองเสื่อมในโรคอัลไซเมอร์ มักจะพบอาการหลงลืม และถดถอยลงไปเรื่อย ๆ จนสุดท้ายอาจจำอะไรไม่ได้เลย ทั้งวิธีการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การลุกขึ้นยืน การรับประทานอาหาร การเดิน ทักษะด้านการสื่อสาร ในระยะยาวจะไม่สามารถตัดสินใจอะไรได้เลย รวมทั้งภาวะแปรปรวนทางอารมณ์ และพฤติกรรม เช่น มีอาการหวาดระแวง หมกหมุ่นในเรื่องเพศ หวงทรัพย์สมบัติ หรืออารมณ์เสียง่าย เป็นต้น และสุดท้ายจะมีอารมณ์คล้าย ๆ เหมือนกับไปเป็นเด็กแรกเกิดอีกครั้งหนึ่ง

หากบุคคลในครอบครัวเริ่มมีพฤติกรรมเหล่านี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจหาความเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์อย่างทันท่วงที รวมถึงแนะนำวิทยากรใหม่ในการตรวจเลือดเพื่อวินิจฉัยโรคอัลไซเมอร์

วิธีป้องกัน “อัลไซเมอร์”

ปัจจุบันยังไม่มีตัวยาชนิดไหนที่มีประโยชน์ป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้อย่างชัดเจน แต่วิธีที่จะแนะนำเพื่อป้องกันตัวเองเอาไว้ก่อน ได้แก่

1.) ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพราะมีผลการวิจัยออกมายืนยันชัดเจนว่าช่วยการทำงานของเนื้อสมอง

2.) ดูแลโรคประจำตัว โดยเฉพาะโรคหัวใจและหลอดเลือด

3.) ดูแลสุขภาพใจให้ดีอยู่เสมอ

4.) มีสุขภาพสังคม ต้องมีเพื่อนออกไปทำกิจกรรมร่วมกัน

5.) ฝึกบริหารสมอง ด้วยการตั้งใจทำ โดยอาจมีงานอดิเรก เช่น เล่นไพ่ คิดเลข วาดภาพ หรือเขียนไดอารี เหล่านี้จะช่วยการทำงานของเนื้อสมอง

ตรวจยีนป้องกัน “อัลไซเมอร์” ได้

ด้าน พญ.จิตแข เทพชาตรี แพทย์เวชศาสตร์ชะลอวัย และฟื้นฟูสุขภาพ โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท ได้แนะนำประโยชน์ของการตรวจยีนด้วยโปรแกรม Life Premium DNA ว่า เป็นการตรวจเชิงป้องกันที่ช่วยให้พบความเสี่ยงต่อการเป็นโรคต่าง ๆ ได้เป็นรายบุคคล เพื่อป้องกันและการดูแลรักษาได้อย่างทันท่วงที  โดยเฉพาะโรคที่มีความเสี่ยงทางกรรมพันธุ์อย่างอัลไซเมอร์ที่ทุกคนก็มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคนี้ได้

เข้าสู่สูงวัยเสี่ยง “อัลไซเมอร์” 10-30%

โดยผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป จะมีความเสี่ยงเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้ถึง 10% และผู้ที่มีอายุ 80 ปีขึ้นไป ก็อาจมีความเสี่ยงสูงขึ้นถึง 30% หรืออาจกล่าวได้ว่าใน 10 คน จะมี 1-3 คนที่มีโอกาสเป็นโรคสมองเสื่อมได้ โดยจะมีทั้งแบบที่แสดงอาการ หรือไม่แสดงอาการก็ได้ เพราะฉะนั้นการดูแลป้องกันสำคัญมาก เพราะแม้จะไม่มีความเสี่ยงทางพันธุกรรม ซึ่งเป็นปัจจัยหลักของโรคอัลไซเมอร์ ทุกคนก็สามารถป่วยได้ ถ้าเราไม่ดูแลตัวเองให้ดีด้วยการควบคุมการกินอาหารหรือการออกกำลังกาย

“สมองเสื่อม” ไม่เท่ากับ “อัลไซเมอร์” เช็กสาเหตุ-อาการทางสมองที่ต่างกัน

วิทยาศาสตร์พบคนที่ “หยุดหายใจขณะหลับ” เสี่ยงสมองเสื่อม