โรคไข้หูดับ เกิดจากอะไร? ติดต่อจากสัตว์สู่คนได้ทางไหนบ้าง?
ชวนรู้จัก “ไข้หูดับ” อันตรายจากการกินสุกๆดิบๆ เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในหมูทุกตัว คร่าชีวิตคนไทยไปแล้ว 25 คน!
“โรคไข้หูดับ” เกิดจากการติดเชื้อสเตรฟโตคอกคัส ซูอิส Streptococcus Suis (S. suis) ซึ่งเป็นแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในหมูเกือบทุกตัว โดยเชื้อชนิดนี้จะไม่ก่อให้เกิดโรค แต่หากหมูเกิดอาการป่วยเชื้อชนิดนี้ก็จะค่อยๆ เพิ่มจำนวนมากขึ้น จนทำให้หมูตัวนั้นตาย พบได้ในทุกช่วงอายุแต่จะพบในผู้ใหญ่และพบในเพศชายสูงกว่าเพศหญิง
การรายงานผู้ป่วยติดเชื้อ S. suis เกิดขึ้นครั้งแรกที่ประเทศเดนมาร์คในปี พ .ศ .2511 จากนั้นได้มีการระบาดใหญ่ที่ มณฑลเสฉวน ประเทศจีน ในปีพ .ศ 2548
ผวา!โรคไข้หูดับ อีสานยอดเสียชีวิตพุ่ง เหตุกินหมูดิบ-เลือดดิบ
อ.เจษฎ์ เตือนกินหมูดิบ เสี่ยงไข้หูดับชัวร์! ย้ำไทยเสียชีวิตแล้ว 24 ราย
นอกจากการระบาดในครั้งนี้แล้ว ยังมีรายงานการติดเชื้อนี้ในคนอย่างต่อเนื่องในหลายประเทศทั่วโลก รวมทั้งไทยด้วยจากการสํารวจของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ปี 2561 ทั่วประเทศ ยังคงพบมีการติดเชื้อซีโรทัยป์ 2 กระจายเกือบทุกภาคโดยเฉพาะภาคเหนือ
ขณะที่ กระทรวงสาธารณสุขรายงานว่า ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2566 ถึง 25 พฤศจิกายน 2566 มีรายงานผู้ป่วยโรคไข้หูดับแล้ว 548 ราย และมีผู้เสียชีวิต 26 ราย กระจายไปตาม จังหวัด นครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสุรินทร์ โดยพบผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นผู้ที่ประกอบอาชีพ รับจ้าง รองลงมา คือ เกษตรกร และทำงานบ้าน ตามลำดับ นับว่าเป็นตัวเลขที่ไม่น้อยเลยทีเดียว
สามารถติดต่อไปสู่คนได้ 2 ทาง
- การกินเนื้อและเลือดหมูแบบดิบ หรือสุกๆ ดิบๆ
- การสัมผัสเนื้อหมูที่มีเชื้อโดยตรงและสัมผัสสารคัดหลั่งของหมู
เชื้อ S. suis มีมากกว่า 30 ซีโรทัยป์ แต่ที่พบมากที่สุดในการก่อให้เกิดโรคในคน คือ ซีโรทัยป์ 2 ไทยพบประมาณร้อยละ 90-95 รองลงมาคือ ซีโรทัยป์ 14 พบประมาณร้อยละ 5 นอกจากนี้ยังพบซีโรทัยป์ 9, 5, 24 ด้วย
อาการที่พบในผู้ป่วยไข้หูดับ
- มีไข้หนาวสั่น
- หอบเหนื่อย
- คลื่นเหียน ปวดศีรษะ
- เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
- ติดเชื้อในกระแสเลือด
บางรายหากอาการหนักมักนําไปสู่การเสียชีวิตจากภาวะ toxic shock syndrome ผู้ป่วยบางรายที่ไม่เสียชีวิตส่วนใหญ่จะพบความพิการตามมา เช่น สูญเสียการทรงตัว กล้ามเนื้ออ่อนแรง และสูญเสียการได้ยินจนถึงขั้นหูหนวกหรือที่เรียกว่าหูดับ ในรายที่มีอาการรุนแรงอาจถึงขั้นเสียชีวิตเนื่องมาจากการติดเชื้อในกระแสโลหิต
การรักษาโรคไข้หูดับ
รักษาด้วยการให้ยาปฏิชีวนะผ่านทางหลอดเลือดดำ อย่างน้อย 2-3 สัปดาห์ และรักษาแบบประคับประคองอาการของผู้ป่วยไม่ให้รุนแรงยิ่งขึ้น คือ ลดไข้ ลดอาการปวด ลดอาการเวียนศีรษะ ร่วมกับการให้สารอาหารหรือเกลือแร่ต่างๆ ให้กับผู้ป่วย
หมอเตือน! กินสุกๆดิบๆ อันตราย ยกเคส "ไข้หูดับ"เชื้อเข้าสมองลามลิ้นหัวใจ
การป้องกันโรคไข้หูดับ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานเนื้อหมูดิบ โดยจะต้องปรุงให้สุกด้วยความร้อนอย่างน้อย 70 องศาเซลเซียส และใช้เวลาอย่างน้อย 10 นาที ก่อนรับประทาน
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสเนื้อหมูสด หรือยังไม่ผ่านการปรุงสุก ด้วยการใส่ถุงมือ และต้องล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง
- หลีกเลี่ยงการนำเนื้อหมูที่ป่วยหรือตายโดยไม่ทราบสาเหตุ มารับประทาน
- หลีกเลี่ยงการซื้อเนื้อหมูที่มีกลิ่นคาวหรือสีคล้ำ ควรเลือกซื้อจากแหล่งจำหน่ายที่ได้มาตรฐาน สะอาด ผ่านการรับรองจากกรมปศุสัตว์ หรือกรมอนามัย
- หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์อันเดียวกันที่ใช้หยิบเนื้อหมูสุก และเนื้อหมูดิบ
- หากมีอาการผิดปกติ เช่น ไข้สูง ปวดศีรษะ ท้องเสีย หลังจากการกินเนื้ออาหารสุกๆดิบๆ ให้รีบไปพบแพทย์ทันที
ขอบคุณข้อมูลจาก : กระทรวงสาธารณสุข และ โรงพยาบาลเปาโล
ภาพจาก : Freepik
เตือน! ทำคอนเทนต์กินของดิบเสี่ยงพยาธิขึ้นตาบอด-อันตรายถึงชีวิต
กินสุกๆดิบๆ ระวังพยาธิใบไม้ตับ เสี่ยงมะเร็งท่อน้ำดี พบมากในภาคอีสาน