ผู้สูงอายุนอนทั้งวัน สัญญาณสุขภาพต้องระวังอัลไซเมอร์ เสี่ยงซึมเศร้า

หลายคนคงสังเกตว่าผู้ใหญ่ในบ้านมักนอนน้อยกลางคืนและตื่นแต่เช้ามืด และหลับตอนกลางวันแทน หรือผู้สูงอายุบางคนนอนตลอดทั้งวัน บางครั้งอาจจะตลอดทั้งวันไม่ลุกหากไม่ปลุกขึ้นมารับประทานอาหารหรือทำกิจกรรมอื่นๆ โดยเฉพาะในช่วงเวลากลางวัน ซึ่งต้องได้รับการใส่ใจ สาเหตุและปัจจัยการนอนหลับที่ผิดปกติและสัญญาณที่ควรพบแพทย์

ปัญหาการนอนหลับผู้สูงอายุอาจจะมีปัจจัยทางด้านสุขภาพที่ทำให้ไม่สามารถทำกิจกรรมที่ตนเองชอบจึงทำให้เกิดอาการเบื่อและนอนมากขึ้น

กลุ่มเสี่ยงกระดูกพรุน ไม่ใช่แค่สูงอายุ เผยสัญญาณที่ควรรีบพบแพทย์

วิธีดูแลผู้สูงอายุ แข็งแรงทั้งกายใจ ลดโรคแทรกซ้อนสุขภาพจิตดี

นอกจากนี้ผู้สูงอายุมีแนวโน้มที่จะใช้ยาหลายชนิด โดยที่ร่างกายมีการจัดการและกำจัดยาเปลี่ยนแปลงไป อาจเกิดยาตีกัน ทำให้ผลข้างเคียงของยามากขึ้น ยาที่อาจทำให้เกิดอาการง่วง เช่น ยาคลายกังวล ยานอนหลับ ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน ยาแก้แพ้ ยาจิตเวชบางชนิด เป็นต้น

ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการปรับยาหรือเลือกชนิดยาที่เหมาะสม

ปัจจัยภายในของการนอนหลับผู้สูงอายุ

• ภาวะซึมเศร้า ซึ่งอาจแสดงออกโดยการสูญเสียความสนใจในเรื่องที่เคยสนใจ มีภาวะอารมณ์แปรปรวน แยกตัวออกจากสังคม รู้สึกหมดคุณค่า รู้สึกพลังงานลดลง นอนมากขึ้น
• ภาวะสมองเสื่อม

ผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมหรืออัลไซเมอร์มักมีปัญหาในเรื่องการนอนหลับและการนอนหลับให้สนิท โดยเฉพาะในระยะท้ายของโรค เมื่อผู้ป่วยไม่สามารถนอนหลับเพียงพอในเวลากลางคืนได้ จึงทำให้มีอาการง่วงและนอนหลับมากขึ้นในเวลากลางวัน

• การเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย

ภาวะทางด้านร่างกายหรือโรคต่าง ๆ อาจแสดงออกโดยการนอนมากขึ้นหรือซึมลงในผู้สูงอายุ เช่น การขาดสารอาหารและน้ำ ติดเชื้อ การขาดวิตามินบางชนิด โรคหลอดเลือดสมอง ความบกพร่องของฮอร์โมนไทรอยด์ เป็นต้น หรืออาจมีความเจ็บป่วยเรื้อรังต่าง ๆ ที่ทำให้ไม่สามารถหลับสนิทได้ในเวลากลางคืน

นอนมากแค่ไหน จึงจะเรียกว่าผิดปกติ

หากผู้สูงอายุใช้เวลานอนมากกว่า 7 ชั่วโมง แต่ยังคงมีอาการง่วงและอ่อนเพลียอยู่ ปลุกให้ตื่นได้ยาก หรือใช้เวลานอนมากเกินไปจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น นอนมากจนไม่อยากรับประทานอาหาร ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ หรือส่งผลเสียต่อร่างกาย ควรรีบพาผู้สูงอายุพบแพทย์

อาการนอนหลับมากผิดปกติอาจเป็นอาการแสดงของโรคและภาวะต่าง ๆ ได้ เช่น ภาวะซึมเศร้า สมองเสื่อม โรคร้ายแรงที่รบกวนการนอนในเวลากลางคืน เช่น โรคที่ส่งผลให้ปวด เช่น โรคข้ออักเสบ ปวดกล้ามเนื้อและกระดูก โรคหัวใจ โรคปอด โรคหยุดหายใจขณะหลับ เป็นต้น ดังนั้น หากผู้สูงอายุมีภาวะนอนหลับมากผิดปกติ ผู้ที่ให้การดูแลควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและดำเนินการแก้ไข

ความถี่ที่ควร “ตรวจสุขภาพ” ผู้สูงอายุ วางแผนป้องกันอย่างมีประสิทธิภาพ

เทคนิคผู้สูงอายุที่นอนหลับมากผิดปกติ

• ลองปรับอุณหภูมิห้องนอนให้เหมาะสม
• ปรับสภาพแวดล้อมในห้องนอนให้เงียบและมืดสนิท
• จัดตารางเข้านอนให้เป็นเวลา
• ไม่นอนหลับเวลากลางวันมากเกินกว่า 30 นาที และไม่นอนหลังช่วงเวลาบ่าย
• งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน งดสูบบุหรี่
• ไม่รับประทานอาหารมื้อหนักก่อนเข้านอน  ไม่ปล่อยให้ท้องว่างเกินไป 
• เลือกเตียงที่สามารถนอนหลับได้สบาย
• ออกกำลังกายเป็นประจำ แต่งดการออกกำลังกายก่อนเข้านอนอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
• ใช้ดนตรีบรรเลงช่วยในการนอนหลับ

ผู้ดูแลควรสังเกตถึงลักษณะ ความถี่ ระยะเวลา อาการอื่น ๆ ที่มีร่วมด้วย หากอาการนอนหลับมากผิดปกติเป็นอยู่นานเกิน 3 เดือน หรือมีอาการแสดงของโรคอื่น ๆ ที่เป็นอันตราย ควรปรึกษาแพทย์   

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลสมิติเวช

สัญญาณซึมเศร้าผู้สูงอายุ มีอาการมากกว่า 2 สัปดาห์ควรรีบพบแพทย์

3 เมนูสำหรับผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านการบดเคี้ยว ป้องกันภาวะขาดสารอาหาร