กลไก “สารอักเสบเรื้อรัง” ทำลายสมองของฝุ่น PM2.5 กระทบเนื้อสมองสีขาว

PM 2.5 ฝุ่นจิ๋วที่นอกจากมีผลกระทบต่อทางเดินหายใจแล้ว ยังสามารถซึมผ่านเข้าสู่กระแสเลือด เข้าไปสร้างความอันตรายแก่ร่างกายด้วยการทำให้ภูมิต้านทานต่ำลง การพาออกซิเจนไปสู่อวัยวะต่างๆ แย่ลง ก่อให้เกิดโรคหัวใจมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะก็ตาม สามารถทำให้เกิดกระบวนการสร้าง “สารอักเสบเรื้อรัง” ซึ่งสารเหล่านี้สามารถซึมเข้าสู่สมองได้

ยิ่งไปกว่านั้นเจ้าฝุ่นพิษ PM2.5 ยังผ่านเข้าสู่ร่างกายทางเส้นประสาทการรับกลิ่นที่อยู่เหนือโพรงจมูก ตรงเข้าสู่สมองโดยตรง

แพทย์เผยฝุ่น PM2.5 กระทบสมองโดยตรง เสี่ยงอัลไซเมอร์เพิ่ม 3 เท่า

PM 2.5 เพิ่มความเสี่ยงมะเร็งปอด จากสารพิษในอากาศ

ทำให้เกิดการอักเสบในสมองขึ้น เกิดโรคทางสมองต่างๆ ตามมา ร้ายแรงถึงขั้นเกิดภาวะอัมพาตหรืออาจเสียชีวิตได้ ความรุนแรงนี้จะขึ้นกับปริมาณฝุ่นที่ได้รับ และระยะเวลาที่ได้สัมผัสฝุ่นดังกล่าว

PM 2.5 นี้มีอันตรายกับสมองอย่างไร?

ในเด็กๆ ที่ได้รับฝุ่น PM 2.5 นี้มากเข้าจะส่งผลต่อความฉลาดทางเชาว์ปัญญา (Intelligence Quotient) หรือ IQ ทำ เกิดภาวะสมาธิสั้นได้มากขึ้นราว 70% รวมทั้งอาจมีพัฒนาการช้ากว่าเด็กปกติ ในสมองผู้ใหญ่นั้น พบว่า PM 2.5 ทำให้เกิดผลกระทบต่อสมองหรือโรคทางสมองต่างๆ มากขึ้น อาทิ

• เนื้อสมองสีขาวน้อยลง จากการศึกษาพบว่า คนที่อยู่อาศัยในบริเวณที่มีค่า PM2.5 ในปริมาณสูงกว่า จะมีปริมาณเนื้อสมองสีขาวน้อยกว่า เมื่อเทียบกับเนื้อสมองของคนที่อยู่ในพื้นที่ที่มีค่า PM2.5 ในระดับต่ำกว่า
• เนื้อสมองสีขาวของคนเรานั้นประกอบไปด้วยเส้นใยประสาทมากมาย เนื้อสมองที่ลดลงนั้นพบในสมองส่วนหน้า (frontal lobe), สมองส่วนขมับ (temporal lobe) และคอร์ปัสแคลโลซุม(corpus callosum) ซึ่งเป็นกลุ่มเส้นใยประสาทที่เชื่อมสมองซีกซ้ายและขวาเข้าด้วยกัน
• โรคสมองเสื่อม หรือ “อัลไซเมอร์” เพิ่มมากขึ้นถึง 3 เท่า
• โรคหลอดเลือดสมองตีบและหลอดเลือดสมองแตก เพิ่มมากขึ้นประมาณ15 % โดยทุก ๆ 10 μg/m3 ของระดับ PM2.5 ที่เพิ่มขึ้น จะเพิ่มความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองประมาณ 13%
• โรคพาร์กินสัน หรือปัญหาเรื่องการเคลื่อนไหวผิดปกติในผู้สูงอายุ พบว่ามีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นประมาณ 30%
• อาการไมเกรนกำเริบ ในกลุ่มผู้มีอาการไมเกรนจะมีการปวดหัวที่รุนแรงขึ้นได้

โรคหลอดเลือดสมองจากความเครียด ความเสี่ยงอันตรายถึงชีวิตของวัยทำงาน

5 วิธีช่วยป้องกันฝุ่นPM2.5

•  ใช้หน้ากากป้องกันฝุ่นทุกครั้ง เช่น หน้ากาก N95
•  เช็กค่าฝุ่นจากเเอปพลิเคชัน Air4Thai หรือ Life Dee ก่อนออกจากบ้าน
•  เลี่ยงกิจกรรมกลางเเจ้งและเฝ้าระวังสุขภาพโดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง (เด็ก ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ ผู้มีโรคประจำตัว)
•  ปิดประตู หน้าต่างให้มิดชิด หมั่นทำความสะอาดบ้านหรืออยู่ในห้องปลอดฝุ่น
•  ลดกิจกรรมก่อฝุ่น เช่น การจุดธูป การปิ้งย่าง การเผา การสูบบุหรี่ การใช้รถส่วนตัว รวมถึงเช็กสภาพรถเป็นประจำ

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพเชียงใหม่ และ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข

แพทย์เผยวิจัย PM2.5 อาจเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ จากสารพิษในชั้นบรรยากาศ

ต้นตอฝุ่นPM2.5 กระทบหนักสุขภาพ เปิดข้อมูลช่วงเดือนฝุ่นปกคลุมทั่วประเทศ